کاوەی ئاسنگەر

ئاسنگەر

کاوەی ئاسنگەر

قارەمانێکی ئەفسانەیی ئێران
ئاسنگەر; کاوەی ئاسنگەر; قارەمانێکی ئەفسانەیی ئێران
	ئاڵای کاویانی لە دەستی کاوەی ئاسنگەر لە گۆڤاری کاوە چاپی بەرلین
نەتەوە	کورد[ژێدەر پێویستە]
ناوەکانی تر	ئاسنگەر
کارە ناودارەکان	دەست پێکەری ڕاپەڕینی جەماوەری دژ بە زوحاک (ئەژدەھاک)
بەرامبەر(ەکان)	ئەژدەھاک
مناڵ(ەکان)	گوردۆ - قۆباد

کاوەی ئاسنگەر یان کاوەی ئاھینگەر کەسایەتییەکی ئەفسانەیی و قارەمانە لە شانامەی فەردۆسی، شانامەی ئەبوو مەنسووری، گەرشاسپنامە و شانامەی کوردی ، لەوانەیە کەسایەتییەکی ڕاستەقینە لە سەردەمی ئیمپراتۆریەتیی ئەشکانی بێت. کاوە ھێمای پێشەنگی مرۆڤەکانە لە سەردەمی ئاسن و پیشەسازی لە دوای جەمشید و داخستنی نووری یەزدان لە پاشایەتییەوە کە لە دژی حوکمە چەوسێنەرەکەی زەحاک ھەڵات و بە ھاوکاری فەریدوون و گەلی ڕاپەڕینێکی جەماوەریی نەتەوەیی دامەزراند.^[١]^[٢] دروشمی بزووتنەوەکەی ئاڵای کاویانی، بەرجلە (بەرھەڵبێن) چەرمەکەیەتی، کە بەسەر ڕمێکەوە ھەڵواسراوە.^[٣]

کاوە پەیامھێنەری دادخوازی بۆ سەربەخۆیی، ئازادی و دژایەتی بەرامبەر بە حکوومەتە نادادپەروەرەکانە کە کاریگەرییەکی گەورەی لەسەر کەلتووری ئێران و ھێمای ئیمپراتۆرییەکانی ئێران ھەبووە.^[٤] خەڵکی کوردستان جەژنی نەورۆز و وەستانی نەمامەکان ھاوکات لە کۆتایی حکوومەتی زەحاک دەزانن و ئاگر ھەڵدەکەن و ئاھەنگ دەگێڕن.^[٥]^[٦] کاوە لەسەردەمی مێژوویی جۆراوجۆردا وەک سەرمەشقێک بۆ بزووتنەوە سیاسیی و کارە ھونەرییەکانی ئێران بەکارھاتووە.

ئەفسانەناسی[دەستکاری]

چیرۆکی ئەژدەھاک و کاوەی ئاسنگەر لە ھەردوو شانامەی فەردۆسی و شانامەی ئەبو مەنسووری کە ١٠٠ ساڵ پێشتر نووسراوە گێراوە. ژیانی کاوە لە گەرشاسپ نامەی ئەسەدی تۆسی بە وردی زیاتر دەدۆزرێتەوە.^[١] ھەروەھا ڕەچەڵەک و ڕاپەڕینی کاوە لە شانامەی کوردیدا بەچەند جیاوازییەک دەگێڕرێتەوە. وا دیارە ھەرچۆنێک بێت مێژوونووسانی عەرەب و ئێران و فەردۆسی حیسابەکانیان لە کتێبی لادراوی بارەگای ساسانی خودای نامە گێڕاوەتەوە کە بە پێچەوانەی دابی ئایینی تێکستەکانی پەھلەوی کە ڕووداوەکانی پێش سەردەمی ئیمپراتۆرییەتیی ئەشکانی، چیرۆکەکان بە شێوەیەکی زەمینی و ئیلھامھێنەری ڕووداوە مێژوویییەکانی سەردەمی ساسانیان بە پاراستنی لایەنە ئەفسانەیی و خەیاڵییەکان دەربڕاوە.

وتاری پەیوەندیدار[دەستکاری]

کاوەی ئاسنگەر (شێرکۆ بێکەس)

سەرچاوەکان[دەستکاری]

^ ^ئ ^ا "KĀVA". ENCYCLOPÆDIA IRANICA FOUNDATION (بە ئینگلیزی). iranicaonline.org. Retrieved 25ی Januaryی 2022. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help)
^ Marashi, Afshin (ی ی 2008). Nationalizing Iran: Culture, Power, and the State, 1870-1940 (بە ئینگلیزی). University of Washington Press. p. 78. ISBN 978-0-295-98820-7. Retrieved 25ی Januaryی 2022. {{cite book}}: Check date values in: |accessdate= و |date= (help)
^ کویر, محمود (ی ی 2016). لەسەر باڵەکانی سیمۆرگ: وتارەکان دەربارەی شاھنامە (بە فارسی). H&S Media. p. 102. ISBN 978-1-78083-561-7. Retrieved 25ی Januaryی 2022. {{cite book}}: Check date values in: |accessdate= و |date= (help)
^ Berman, Ilan (ی ی 2009). Winning the Long War: Retaking the Offensive against Radical Islam (بە ئینگلیزی). Rowman & Littlefield Publishers. p. 21. ISBN 978-0-7425-6621-7. Retrieved 25ی Januaryی 2022. {{cite book}}: Check date values in: |accessdate= و |date= (help)
^ Bulloch, John; Morris, Harvey (ی ی 1992). No Friends But the Mountains: The Tragic History of the Kurds (بە ئینگلیزی). Oxford University Press. p. 50. ISBN 978-0-19-508075-9. Retrieved 25ی Januaryی 2022. {{cite book}}: Check date values in: |accessdate= و |date= (help)
^ Bozarslan, Hamit (ی ی 2009). Conflit kurde: le brasier oublié du Moyen-Orient (بە فەڕەنسی). Autrement. p. 172. ISBN 978-2-7467-1273-7. Retrieved 25ی Januaryی 2022. {{cite book}}: Check date values in: |accessdate= و |date= (help)

[iranica-1] ئ ^ا "KĀVA". ENCYCLOPÆDIA IRANICA FOUNDATION (بە ئینگلیزی). iranicaonline.org. Retrieved 25ی Januaryی 2022. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help)

[2] Marashi, Afshin (ی ی 2008). Nationalizing Iran: Culture, Power, and the State, 1870-1940 (بە ئینگلیزی). University of Washington Press. p. 78. ISBN 978-0-295-98820-7. Retrieved 25ی Januaryی 2022. {{cite book}}: Check date values in: |accessdate= و |date= (help)

[3] کویر, محمود (ی ی 2016). لەسەر باڵەکانی سیمۆرگ: وتارەکان دەربارەی شاھنامە (بە فارسی). H&S Media. p. 102. ISBN 978-1-78083-561-7. Retrieved 25ی Januaryی 2022. {{cite book}}: Check date values in: |accessdate= و |date= (help)

[4] Berman, Ilan (ی ی 2009). Winning the Long War: Retaking the Offensive against Radical Islam (بە ئینگلیزی). Rowman & Littlefield Publishers. p. 21. ISBN 978-0-7425-6621-7. Retrieved 25ی Januaryی 2022. {{cite book}}: Check date values in: |accessdate= و |date= (help)

[5] Bulloch, John; Morris, Harvey (ی ی 1992). No Friends But the Mountains: The Tragic History of the Kurds (بە ئینگلیزی). Oxford University Press. p. 50. ISBN 978-0-19-508075-9. Retrieved 25ی Januaryی 2022. {{cite book}}: Check date values in: |accessdate= و |date= (help)

[6] Bozarslan, Hamit (ی ی 2009). Conflit kurde: le brasier oublié du Moyen-Orient (بە فەڕەنسی). Autrement. p. 172. ISBN 978-2-7467-1273-7. Retrieved 25ی Januaryی 2022. {{cite book}}: Check date values in: |accessdate= و |date= (help)

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]