پەتای کۆڤید-١٩ لە باشووری ڕۆژھەڵاتی ئاسیا

پەتای کۆڤید-١٩ لە باشووری ڕۆژھەڵاتی ئاسیا (بە ئینگلیزی: COVID-19 pandemic in Southeast Asia)بەشێکە لە پەتای جیھانی نەخۆشی ڤایرۆسی کۆرۆنا ٢٠١٩ (COVID-19) کە بەھۆی نەخۆشیی ھەناسەدانەوە ڤایرۆسی کۆرۆنا ٢ (SARS-CoV-2) دروست بووە. لە ١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠دا پشتڕاستکرایەوە کە بڵاوبووەتەوە بۆ باشووری ڕۆژھەڵاتی ئاسیا، کاتێک ژنێکی تەمەن ٦١ ساڵ لە ووھان لە تایلاند پشکنینێکی پۆزەتیڤ ئەنجامدرا، کە بووە یەکەم وڵات جگە لە چین کە ڕاپۆرت لەسەر حاڵەتەکە بدات.^[١] یەکەمین مردن لە ٢ی شوبات ڕوویدا، کە پیاوێکی چینی تەمەن ٤٤ ساڵان بوو لە فلیپین، کە یەکەمین مردنیش بوو لە دەرەوەی چین.^[٢] لە ٢٤ی ئازار، ھەموو ویلایەتەکانی ناوچەکە لانیکەم یەک حاڵەتیان ڕاگەیاندبوو. لە ٤ی کانوونی یەکەم ٢٠٢٢، ڤێتنام زۆرترین ژمارەی حاڵەتەکانی ھەیە، پێش ئیندۆنۆزیا و مالیزیا، لەکاتێکدا ئیندۆنیسیا زۆرترین ژمارەی مردنی ھەیە. لە لایەکی ترەوە، تیمۆری ڕۆژھەڵات کەمترین حاڵەت و مردن ھەیە.

پشتەوەی

لە ١٢ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠، ڕێکخراوی تەندروستی جیھانی (WHO) پشتڕاستی کردەوە کە ڤایرۆسی کۆرۆنای نوێ ھۆکاری نەخۆشی ھەناسەدان بوو لە کۆمەڵێک کەس لە وھان، ھوبی، چین، کە لە ٣١ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩دا بە ڕێکخراوی تەندروستی جیھانی ڕاگەیەندرا.^[٣]^[٤]

سەرچاوەکان

^ Cheung، Elizabeth (١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠). «Thailand confirms first case of Wuhan virus outside China». South China Morning Post. لە ١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٨ی حوزەیرانی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
^ Ramzy، Austin (2 February 2020). «Philippines Reports First Coronavirus Death Outside China». The New York Times. لە 18 June 2020 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
^ Elsevier. «Novel Coronavirus Information Center». Elsevier Connect. لە ١٧ی ئازاری ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٨ی حوزەیرانی ٢٠٢٠ ھێنراوە. {{cite web}}: |archive-date= / |archive-url= timestamp mismatch; 2020-03-17 suggested (یارمەتی)
^ Reynolds، Matt (4 March 2020). «What is coronavirus and how close is it to becoming a pandemic?». Wired UK. ISSN 1357-0978. لە ڕەسەنەکە لە 17 March 2020 ئەرشیڤ کراوە. لە 18 June 2020 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)

[scmp-13jan-1] Cheung، Elizabeth (١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠). «Thailand confirms first case of Wuhan virus outside China». South China Morning Post. لە ١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٨ی حوزەیرانی ٢٠٢٠ ھێنراوە.

[NYTimes_1stDeathOutsideChina1-2] Ramzy، Austin (2 February 2020). «Philippines Reports First Coronavirus Death Outside China». The New York Times. لە 18 June 2020 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)

[Elsevier-3] Elsevier. «Novel Coronavirus Information Center». Elsevier Connect. لە ١٧ی ئازاری ٢٠٢٠ لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە ١٨ی حوزەیرانی ٢٠٢٠ ھێنراوە. {{cite web}}: |archive-date= / |archive-url= timestamp mismatch; 2020-03-17 suggested (یارمەتی)

[Reynolds4March2020-4] Reynolds، Matt (4 March 2020). «What is coronavirus and how close is it to becoming a pandemic?». Wired UK. ISSN 1357-0978. لە ڕەسەنەکە لە 17 March 2020 ئەرشیڤ کراوە. لە 18 June 2020 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)

[١]

[٢]

[٣]

[٤]