پارێزگای ئەلیزاڤێتپۆل

پارێزگای ئەلیزاڤێتپۆل (بە ڕووسی پێش چاکسازی: Елисаветпо́льская губе́рнія، ڕۆمانیکردنی ڕووسی. یەلیساڤێتپۆلسکایا گوبێرنیا؛ ئەرمەنی: Ելիզավետպոլի նահանգ)، ھەروەھا بە پارێزگای گەنجا ناسراوە (بە ئازەربایجانی: Gəncə quberniyası) لە دوای ساڵی ١٩١٨، guberniya ("پارێزگاری") بوو لە جێگری پاشایەتی قەفقاز لە ئیمپراتۆریەتی ڕووسیا، پایتەختەکەی لە ئەلیزاڤێتپۆل (گەنجە). ڕووبەری پارێزگاکە ٤٤٬١٣٦ کیلۆمەتر چوارگۆشە بوو^[١] و تا ساڵی ١٨٩٧ ٨٧٨٬٤١٥ دانیشتووی لەخۆگرتبوو^[٢] ئیدارەی ئەلیزاڤێتپۆل لە ڕۆژاواوە ھاوسنوور بوو لەگەڵ پارێزگای ئێریڤان، لە باکوورەوە لەگەڵ پارێزگای تیفلیس و زەکاتال ئۆکرۆگ، لە باکووری ڕۆژھەڵاتەوە لەگەڵ ئۆبلاستی داغستان، لە ڕۆژھەڵاتەوە لەگەڵ پارێزگای باکوو و لە باشوورەوە لەگەڵ فارس.

جوگرافیا

ڕووبەری پارێزگاکە لێواری باشووری زنجیرە چیای سەرەکی قەفقاز لە باکووری ڕۆژھەڵات لەخۆدەگرێت، کە چیای بازاڕدوزو و لووتکەکانی دیکە لە سەرووی ھێڵی بەفرەوە بەرز دەبنەوە؛ چەمی وشکی تەنیشت ڕووباری کورا، کە لە ڕۆژاوا دەگاتە ١٠٠٠ پێ بەرزی و لە ڕۆژھەڵاتەوە تا ١٠٠–٢٠٠ پێ نوقم دەبێت، کە ئاودێری پێویستە و لێوارەکانی باکووری بەرزایییەکانی ترانسقاوقاز و بەشێک لە بەرزایییەکانی ئەرمینیا، کە بەرەو سنووری ڕۆژاوای خۆی، لە نزیک دەریاچەی سێڤان، بە زنجیرە شاخەکان دەبڕدرێت کە لە تراکیت و بەردی جۆراوجۆری بلوری پێکھاتوون.^[٣]

لە شوێنەکانی دیکەشدا وڵاتەکە سیمایەکی فەلاتێکی ھەیە، بەرزییەکەی ٧ ھەزار بۆ ٨ ھەزار پێیە، بە قووڵی لەلایەن لقەکانی ئاراسەوە خەندەق کراوە. ھەموو جۆرەکانی کەشوھەوا لە لووتکە بەفراوییەکان، چۆڵەوانییەکانی ئەلب و بیابانە بەردینەکانی ئاستە بەرزەکاندا دەبینرێن، تا دەگاتە لێوارەکانی گردەکان و چەمی وشکی خەزەر.^[٣]

دیمۆگرافی

ژمارەی دانیشتووانی ساڵی ١٨٨٦ ٧٢٨٩٤٣ کەس بووە، لە ٣ شار (ئێلیزاڤێتپۆل، نوخا، و شوشا) و ١٥٢١ گوند دەژین.^[٤] بەپێی ئامارەکانی ساڵی ١٨٨٦ کە لە فەرھەنگی ئینسایکلۆپیدی برۆکھاوس و ئێفرۆندا ڕاپۆرتکراون،^[٤] مەسیحییە ئۆرتۆدۆکسەکان ٠٫٢١٪ی دانیشتووانی پارێزگاکەیان پێکھێناوە، و سێکتانی جۆراوجۆر ("تائیفییەکان") لە دەوروبەری ١٪ (~٧٣٠٠ کەس). ئەمەش بەو مانایەیە کە زۆربەی ڕووسییە نەتەوەیییەکانی ئەو کاتە لە پارێزگاکەدا (١٫١١٪ی دانیشتووانی ٧٢٨٩٤٣ دانیشتووی پارێزگاکە لە ساڵی ١٨٨٦) ئەندامی کۆمەڵگە جۆراوجۆرە تائیفییەکانی وەک دووخۆبۆر و مۆلۆکان بوون.

دابەشکردنی کارگێڕی

سەرچاوەکان

^ (ڕووسی) Brockhaus and Efron Encyclopaedia^{[بەستەری مردووی ھەمیشەیی‍]}: Elisabethpol Governorate
^ (ڕووسی) Brockhaus and Efron Encyclopaedia^{[بەستەری مردووی ھەمیشەیی‍]}: Elisabethpol Governorate – additional information to the article
^ ^ئ ^ا One or more of the preceding sentences incorporates text from a publication now in the public domain: Chisholm، Hugh، ed. (1911). «Elisavetpol». Encyclopædia Britannica (بە ئینگلیزی). Vol. 9 (چاپی 11th). Cambridge University Press. لاپەڕە 280.
^ ^ئ ^ا Елизаветпольская губерния (Elizavetpol Governorate) in Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary (ڕووسی)

[bee-1] (ڕووسی) Brockhaus and Efron Encyclopaedia^{[بەستەری مردووی ھەمیشەیی‍]}: Elisabethpol Governorate

[2] (ڕووسی) Brockhaus and Efron Encyclopaedia^{[بەستەری مردووی ھەمیشەیی‍]}: Elisabethpol Governorate – additional information to the article

[EB1911-3] ئ ^ا One or more of the preceding sentences incorporates text from a publication now in the public domain: Chisholm، Hugh، ed. (1911). «Elisavetpol». Encyclopædia Britannica (بە ئینگلیزی). Vol. 9 (چاپی 11th). Cambridge University Press. لاپەڕە 280.

[be1-4] ئ ^ا Елизаветпольская губерния (Elizavetpol Governorate) in Brockhaus and Efron Encyclopedic Dictionary (ڕووسی)

[١]

[٢]

[٣]

[٤]