شووشە یوزد
شووشە یوزد (;بە ئازەربایجانی: Şuşa qəzası؛ بە ئەرمەنی: Շուշիի գավառ)یەکێک بوو لە یوزد ("پارێزگایەک") لە پارێزگای ئەلیزاڤێتپۆلی ئیمپراتۆریەتی ڕووسیا، و پاشان لە پارێزگای گەنجا لە کۆماری دیموکراتیی ئازەربایجان کە ناوەندەکەی لە شووشە بوو لە ساڵانی ١٨٤٠–١٩٢١[١]
جوگرافیا
[دەستکاری]یوزدی شووشە لە بەشی باشووری ڕۆژھەڵاتی پارێزگای ئەلیزاڤێتپۆل بوو، لە باکوورەوە ھاوسنوورە لەگەڵ جێڤانشیر یوزد کە لە باشوورەوە ھاوسنوورە، لە باشوورەوە لەگەڵ جێبرایل یوزد، لە ڕۆژاوا لەگەڵ ئوزدی زەنگەزور و لە ڕۆژھەڵاتەوە لەگەڵ پارێزگای باکو ھاوسنوورە. ڕووبەرەکەی ٤٣١٦ چوارگۆشە بوو، واتە ٤٩١١ کم (٣٠٥٢ میل). ئوێزد بە شێوەیەکی ئاسایی بەسەر بەشە شاخاوی و ژێر شاخاوی و نزمەکاندا دابەش دەکرا. شاخەکان بەشی باشووری ڕۆژاوای ئوێزدیان گرتەوە و بەشێک بوون لە زنجیرە چیای قەفقازی بچووک، بەرزییەکەی دەگەیشتە ٨٩٨٨ پێ (٢٧٤٠ م) لە ئاستی دەریاوە. گەروو و دۆڵەکان بەرەو باکووری ڕۆژھەڵات ناوچە ژێر شاخاوییەکانی ئوێزدیان پێکدەھێنا. بەشی نزمی ئوێزد دەوڵەمەندە بە ڕووبار. ڕووباری خاچینچای سنووری سروشتی لە نێوان شوشا و جەوانشیر ئوزدەکان پێکھێنا.[٢]
ئابوری
[دەستکاری]دانیشتووانەکە بە پلەی یەکەم سەرقاڵی کشتوکاڵ و کشتوکاڵ بوون لە ناوچە شاخاوییەکان، باخداری، کشتوکاڵی دەریایی و ئاژەڵداری لە ناوچە ژێر شاخاوییەکان. ئەو ناوچەیە نزمە بۆ چاندنی پەتاتە بەکاردەھێنرا، کە ساڵانە ٢٠ ھەزار پاوند پەتاتە بەرھەمدەھێنرا. باخەکانی ترێ ٤٤٩٤ دێسیاتینا زەوییان گرتەوە و ١٠٦٨٦٠ پاوەند ترێیان بەرھەم ھێنا. ساڵانە نزیکەی ١٠ ھەزار پاوەند پۆدی ئاوریشم کۆدەکرایەوە. بەخێوکردنی ئاژەڵ کە ڕۆڵێکی گرنگی لە ئابووری ناوچەکەدا ھەبووە، ٣٨٨٨٨ ئاژەڵ، ١٠٩١٨ گامێش، ١٣٣٦٤٨ مەڕ، ٣٠٥٢ بزن، ٨٠١٦ ئەسپ، ٤٠٥٢ کەر، ١٠٥٢ کەو، ٣٤٠ وشتر، ٤٠٥٢ بەراز پێکھێناوە.[٢]
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^
Chisholm، Hugh، ed. (1911). . Encyclopædia Britannica. Vol. 09 (11th ed.). Cambridge University Press. p. 280; see first para, penultimate sentence. Thus, at Shusha.....
{{cite encyclopedia}}: بیرخستنەوەکە پارامەترگەلێکی نەناسراوی ھەیە:|HIDE_PARAMETER13=،|HIDE_PARAMETER14c=،|HIDE_PARAMETER14ab=،|HIDE_PARAMETER3=،|HIDE_PARAMETER1=،|HIDE_PARAMETER4=،|HIDE_PARAMETER2=،|separator=،|HIDE_PARAMETER8=،|HIDE_PARAMETER14bb=،|HIDE_PARAMETER20=،|HIDE_PARAMETER5=،|HIDE_PARAMETER14b=،|HIDE_PARAMETER14cb=،|HIDE_PARAMETER14a=،|HIDE_PARAMETER10=،|HIDE_PARAMETER9=،|HIDE_PARAMETER15chapter=،|HIDE_PARAMETER6=،|HIDE_PARAMETER7=،|HIDE_PARAMETER11=، و|HIDE_PARAMETER12=(یارمەتی) - ^ ئ ا «Брокгауз-Ефрон и Большая Советская Энциклопедия. Шуша» [Brockhaus and Efron Encyclopedia. Shusha]. لە ٢ی ئابی ٢٠١١ ھێنراوە.
