نیوەتەمەن

نیوەتەمەن (ئینگلیزی: Half-life) کاتی پێویستە بۆ شیبوونەوەی نیوەی بڕی گەردیلەکانی ناوکیدێکی تیشکن. نیوە تەمەن (هێمای ½t) ئەو کاتەیە کە پێویستە بۆ کەمبوونەوەی بڕێک (لە ماددەیەک) بۆ نیوەی بەهای سەرەتایی خۆی. ئەم زاراوەیە بە شێوەیەکی باو لە فیزیکی ناوکیدا بەکاردێت بۆ وەسفکردنی خێرایی شیبوونەوەی تیشکدەری گەردیلە ناجێگیرەکان یان ماوەی مانەوەی گەردیلە جێگیرەکان. هەروەها ئەم زاراوەیە بە شێوەیەکی گشتگیرتر بەکاردێت بۆ وەسفکردنی هەر جۆرە داکشانێکی ڕیزبەندی (ئیکسپۆنێشەڵی)(یان، بە دەگمەن، نا-ڕیزبەندی). بۆ نموونە، زانستە پزیشکییەکان ئاماژە بە نیوەتەمەنی بایۆلۆجی دەرمان و ماددە کیمیاییەکانی تر دەکەن لە لەشی مرۆڤدا. پێچەوانەی نیوەتەمەن (لە گەشەی ڕیزبەندی) چەند جارەی دووجابوونە.

سەرچاوە

• پەرتووکی کیمیا ١٢، چاپی سێیەم - ٢٠١٢، «وەزارەتی پەروەردەی ھەرێمی کوردستان».
• ویکی ئینگلیزی