بۆ ناوەڕۆک بازبدە

نوورسوڵتان نەزەربایێڤ

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
نوورسوڵتان نەزەربایێڤ
Нұрсұлтан Назарбаев
Nursultan Nazarbaev
نەزەربایێڤ لە ساڵی ٢٠٢٠
سەرۆکی ئەنجومەنی ئاسایشی کازاخستان
لە پۆستدایە
گرتنە دەست
٢١ی ئابی ١٩٩١
سەرۆک کۆمار قاسم جۆمارت تۆکایێڤ
پێشینە یەکەمین کەس بووە ئەم پۆستەی گرتبێتە دەست
1st سەرۆک کۆماری کازاخستان
لە پۆستدا بووە
24 April 1990داڕێژە:Notetag – ٢٠ی ئازاری ٢٠١٩
سەرۆک وەزیران
See list
جێگری سەرۆک Yerik Asanbayev (1991–96)
پێشینە یەکەمین کەس بووە ئەم پۆستەی گرتبێتە دەست
پاشینە قاسم جۆمارت تۆکایێڤ
سەرۆکی فەخری Turkic Council[١]
لە پۆستدایە
گرتنە دەست
٢٥ی نیسانی ٢٠١٩
پێشینە یەکەمین کەس بووە ئەم پۆستەی گرتبێتە دەست
ئەندامی ئەنجومەنی دەستوور
لە پۆستدایە
گرتنە دەست
19 March 2019
پێشینە یەکەمین کەس بووە ئەم پۆستەی گرتبێتە دەست
سەرۆکی Assembly of People
لە پۆستدایە
گرتنە دەست
١ی ئازاری ١٩٩٥
پێشینە یەکەمین کەس بووە ئەم پۆستەی گرتبێتە دەست
سەرۆکی حیزبی نوور ئۆتان
لە پۆستدایە
گرتنە دەست
١ی ئازاری ١٩٩٩
پێشینە یەکەمین کەس بووە ئەم پۆستەی گرتبێتە دەست
First Secretary of the Central Committee of the QKP
لە پۆستدا بووە
22 June 1989 – 7 September 1991
پێشینە گێنادی کۆلبین
پاشینە نووسینگەکە داخرا
Chairman of the Supreme Soviet of the Kazakh SSR
لە پۆستدا بووە
22 February 1990 – 24 April 1990
سەرۆک وەزیران ئوزاکبای کارامانۆڤ
Prime Minister of the Kazakh SSR
لە پۆستدا بووە
22 March 1984 – 27 July 1989
Chairman بایکن ئاشیمۆڤ
سەلامای موکاشێڤ
زاکاش کەمالەدینۆڤ
ڤێرا سیدۆرۆڤا
ماکتای ساگدیێڤ
پێشینە کیلیبای مێدیوبیکۆڤ
پاشینە یێریک ئاسانباییێڤ
پێشینە بایکن ئاشیمۆڤ
پاشینە ئوساکبای کارامانۆڤ
وردەکاریی تاکەکەسی
لەدایکبوون نوورسوڵتان ئابیشوولی نەزەربایێڤ
(١٩٤٠-٠٧-٠٦) ٦ی تەممووزی ١٩٤٠ (تەمەن ٨٤ ساڵ)
Chemolgan, Kazakh SSR, یەکێتیی سۆڤیەت
(now Ushkonyr, Kazakhstan)
پارتی سیاسی نوور ئۆتان (١٩٩٩–بەردەوامە)
لایەنگیری سیاسی
تر
Communist (1962–1991)
Independent (1991–1999)
ھاوسەر(ەکان) Sara Alpysqyzy (ھاوسەرگیری ١٩٦٢)
منداڵ(ەکان) داریگا نەزەربایێڤ
دینارا کولیبایڤا
ئالیا نەزەربایێڤ
واژوو
ماڵپەڕ https://elbasy.kz/en
خەڵاتەکان
دڵسۆزی  یەکێتیی سۆڤیەت
 کازاخستان
خزمەت/لق Armed Forces of the Republic of Kazakhstan
ساڵانی خزمەت 1991–2019
پلە
Supreme Commander

نوورسوڵتان ئابیشوولی نەزەربایێڤ (بە کازاخی: Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев، بە ڕووسی: Нурсултан Абишевич Назарбаев؛ لەدایکبووی ٦ی حوزەیرانی ١٩٤٠) سیاسەتوانێکی کازاخ و سەرۆک کۆماری پێشووی وڵاتی کازاخستانە، کە لە ٢٤ی نیسانی ١٩٩٠[٢] تاکوو ١٩ی ئازاری ٢٠١٩[٣] ئەو پۆستەی پێبووە. بەو پێیەی نەزەربایێڤ بۆ ماوەی سی ساڵ حوکمڕانی کازاخستانی دەکرد، ماوەی حوکمڕانیەکەی بە درێژترین ماوە دادەنرێت بۆ سەرۆکی وڵاتی ناشاھانە. لە نیسانی ٢٠١٥دا، ناژەربایێڤ ڕێژەی ٩٨٪ی دەنگەکانی بەدەستھێنا لە ھەڵبژاردنەکانی سەرۆکایەتی وڵاتەکەی.

نەزەربایێڤ تۆمەتبارکراوە بە پێشیلکردنی مافی مرۆڤ و بێدەنگکردنی ڕەخنەگران لەماوەی حوکمڕانیەکەیدا. لەماوەی سەرۆکایەتییەکەیدا سەرجەم ھەڵبژاردنەکانی کە کرابوون بە ساختە لە قەڵەمدرابوون لەلایەن ئەمریکا و ئەوڕوپا. لە کانوونی دووەمی ٢٠١٧ـدا، ناژەربایێڤ پێشنیاری ھەموارکردنەوەی دەستووری کرد تاکو دەسەڵاتی وڵات بدرێتە پەرلەمانی وڵاتەکەی.

لە ئازاری ٢٠١٩دا، بەشێوەیەکی چاوەڕواننەکراو دەستیلەکارکێشایەوە بەھۆی پەستانی بەردەوامی گەلەکەی. دوای وازھێنانی ھەر نازناوی «ئێلباسی - سەرکردەی وڵات» ـی بۆ بەکاردەھێنرێت و بەپێی یاسای وڵات بەھیچ شێوەیەک ناتوانرێت دادگایی بکرێت. لە ئێستادا وەک سەرۆکی ئەنجومەنی ئاسایشی کازاخستان بەردەوامە لە کاروانی سیاسیدا. وەک ڕێزلێنانێکیش بۆی، ناوی پایتەختی وڵاتەکە لە «ئاستانا»ەوە کرایە «نوورسوڵتان».

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ Vakkas Doğantekin (24 May 2019). «Nazarbayev made honorary president of Turkic Council». Anadolu Agency. Ankara. لە 22 August 2020 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |accessdate= و |date= (یارمەتی)
  2. ^ «Background on Nursultan Nazarbayev». Carnegie Endowment for International Peace. لە ڕەسەنەکە لە ٢٧ی ئازاری ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە 27 March 2019 ھێنراوە. The republic's Supreme Soviet elected Nazarbayev president of the Kazakh SSR on April 24, 1990. {{cite web}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  3. ^ «Veteran Kazakh leader Nazarbayev resigns after three decades in power». Reuters. 19 March 2019. لە 20 March 2019 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 19 March 2019 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)

بەستەرە دەرەکییەکان

[دەستکاری]