بۆ ناوەڕۆک بازبدە

نائارامیی جێندەری

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

نائارامیی جێندەری (بە ئینگلیزی: Gender Dysphoria)[١][٢][٣] ھەستێکردنە بە نائارامی، نائاسوودەیی، سترێس، قەلەقی و خەمۆکی بەھۆی یەکنەگرتنەوەی جێندەری ڕاستەقینەی خۆی و ئەو جێندەرەی لەگەڵی لە دایک بووە،[٤][٥][٦] دکتۆر ئەلتینای باس لەوە دەکات کە زۆربەی خەڵکی ترانسجێندەر بەشێوەیەکی ھەڵە حاڵەتەکەیان وەک خەمۆکی و بایپۆلار دەست نیشان دەکرێت، بەڵام لەراستیدا ئەوان نائارامی جێندەریان ھەیە[٧]، دکتۆر باس لەوە دەکات کە ئەگەر ئێمە باشتر لە نائارامیی جێندەری تێبگەین ئەوا ئەتوانین چارەسەری باشتری بۆ دابین بکەین، بەم شێوەیە کەسانی ترانسجێندەر ئەتوانن بەشێوەیەکی باشتر بچنەوە سەر ئەو جێندەرەی کە ناسنامە جێندەرییەکەیان پێویستە پێوەی،[٧] چارەسەری نائارامیی جێندەری لەوانەیە بریتی بێت لە پشتگیریکردن و چارەسەری ھۆرمۆنی.[٨][٩][١٠][١١] ھەروەھا بەپێی لێکۆلینەوەیەک مێشک و پێکھاتەی ترانسجێندەر نزیکە یان وەک ئەو جێندەرەیە کە خۆی پێیوە پێویستە و دەری دەبڕێت[١٢]

ھۆکار و چارەسەر

[دەستکاری]

ھۆکاری نائارامیی جێندەری نەناسراوە بەڵام لەوانەیە وێنەدانەوەی بۆماوەیی و بایۆلۆجی[١٣][١٤]و ژینگەیی و فاکتەری کلتوری بێت.[١٥]

چارەسەری نائارامیی جێندەری لەوانەیە پێویست بە پشتگیریکردنی کەسەکە بکات، لەناو ئەو گۆرانکاریانەی بەسەری دێت لە دەربرینی جێندەری و چارەسەری ھۆرمۆنی و چارەسەری دانانەوەی جێندەری، کە پێویستن بۆ یارمەتیدانی کەسەکە لە تێپەربوونی بەناو حاڵەتی نائارامیی جێندەری.[١٦][١٧] ھەروەھا لەوانەیە دەروون ناس پێویست بێت لە یارمەتیدان و زیاتر ڕوونکردنەوەی حاڵەتەکە[١٨] بۆ کەسەکە و بۆ خێزانی کەسەکە و بۆ زیاتر لەیەک تێگەیشتن و پشتگیری زیاتر.

مەترسی

[دەستکاری]

حاڵەتی نائارامیی جێندەری حاڵەتێکی مەترسیدار و جدییە، کە پێویستی بە پشتگیری و چارەسەر ھەیە[١٩] کە بەگوێرەی کات ئەکرێ قورستر بێت و زیاتر بێت گەر چارەسەر نەکرێت، یان گەر بێت و لەلایەن خێزانەکانیانەوە ڕەت بکرێنەوە یان پشتگوێ بخرێن بەگوێرەی لێکۆلینەوەیەکانی وەک ئەوا ئەگەری ترس، خەمۆکی، خۆکوژی[٢٠][٢١] بەرز دەکاتەوە کەسانی پەیوەندیدار بەم حاڵەتە ڕەتکردنەوەیان لەلایەن (خێزان، ھاوڕێ، کۆمەڵگا) سووکایەتی پێکردن و بێزارکردنیان دەبێتە ھۆی بیکردنەوەی خۆکوشتن[٢١][٢٢][٢٣] ئەگەر نائارامیی جێندەری پشتگوێ بخرێت و چارەسەری بۆ نەکرێت مەترسی خۆکوژی زیاد ئەکات[٢٤][٢٥]

نیشانە و ھێماکان

[دەستکاری]

مناڵان: ئەم کارانە بکات کە پەیوەندی بە جێندەرە ڕاستەقینەکەی خۆی ھەیە دوور لەو جێندەرەی لەگەڵی لەدایک بووە وەک یاریکردن، چالاکی، ڕق یان ڕقێکی زۆر بۆ ئەندامی زاوزێ، و حەز یان حەزێکی زۆر بۆ ئەو شتانەی پەیوەندی بە جێندەری خۆیان ھەیە[٢٦] ھەنێک مناڵ لەوانەیە ھەست بە تەنھایی بکەن و دوورکەونەوە لە کۆمەڵگا، و تووشی خەمۆکی بن[٢٧]

ھەرزەکاران و گەنجان: ئەیەوێت وەک خۆی مامەڵەی لەگەل بکرێت (وەک ئەو جێندەرەی کە ھیخۆیەتی و دوور لەو جێندەرەی لە کاتی لە دایکبوون)[٢٦] گەنجان بە حاڵەتی نائارامیی جێندەری لە مەترسی زیادبوونی سترێس، تەنھایی، خەمۆکی، خۆکوژی دان.[٢٨] ھەروەھا مەترسی زۆرخۆری و خۆئازاردان دان[٢٩][٣٠]

ھۆکارەکان

[دەستکاری]

ھۆکاری دیاریکراو بۆ نائارامیی جێندەری نەناسراوە[٣١] بەڵام بە گوێرەی لێکۆلینەوەیەک لەسەر دوانەیەک ئەوە خراوەتە ڕوو کە فاکتەری بۆماوەیی ڕۆلیان ھەیە لە گەشەکردنی نائارامیی جێندەری[٣٢][٣٣]

دەست نیشان کردن

[دەستکاری]

کۆمەڵەی پزیشکانی دەروونی ئەمریکی شێوازی دەستنیشان کردن بۆ نائارامیی جێندەری لە ھەرزەکاران و گەنجان دەخەنە ڕوو دەخەنە ڕوو حاڵەتەکە دەست نیشان دەکرێت ئەگەر ھاتوو یەک یان دوان لەمانەی باسکران لەماوەی شەش مانگ بینران:[٣٤]

  • ویستێکی زۆر بۆ بوون بەو جێندەرەی کە خۆیانن و پێناسەی خۆیان دەکات (نەک ئەوەی لەگەڵی لەدایک بوون)
  • ویستێکی زۆر بۆ ئەوەی بەم جێندەرە مامەلەیان لەگەل بکرێ کە پێناسەی خۆیان دەکات (نەک ئەوەی لەگەڵی لەدایک بوون)
  • ناڕەحەتییەکی بەرچاو لەگەل ئەم جێندەرەی لەگەلی لەدایک بووە
  • ویستێکی زۆر بۆ جێندەر و شێوە و پێکھاتە ڕاستەقینەکەی خۆی (نەک ئەوەی لەگەڵی لەدایک بوون)
  • ویستیکی زۆر بۆ ڕزگار بوون لەم جێندەری لەگەلی لەدایکبوون.
  • باوەڕ یان باوەڕێکی بەھێز لەسەر ئەوەی ھەست-سۆز و کاردانەوەی جێندەرە ڕاستەقینەکەی خۆیان ھەیە

وا باشترە حاڵەتەکە لەگەل کەسێکی پسپۆری تایبەت بە بوارەکە مامەلەی لەگەل بکرێت[٣٥] پشتگوێخستنی نائارامی جێندەری کێشەی تەندروستی دروست دەکات، وە بەپێی تێپەربوونی تەمەن ئەکریت حاڵەتەکە زیاتر بێت.[٣٦]

چارەسەر

[دەستکاری]

چارەسەری حالەتی نائارامیی جێندەری بریتییە لە پشتگیریکردنی کەسەکە چوون بۆ لای پزیشکی پەیوەندیدار پشتگیریکردنی لە دەربڕینەکانی و ھەستەکانی، ڕۆل بینینەکانی، نەشتەرگەری، پێویست بوون بە چارەسەر وەرگرتن لای دەرووناسێک و چارەسەری دانانەوەی ھۆرمۆنی، نەشتەریگەری کۆئەندامی زاوزێ، چارەسەری لێزەر بۆ لابردنی موو، و نەشتەرگەریی سینگ/مەمک، و نەشتەگەرییە پەیوەندیدارییەکانی تر[٣٧] چارەسەرەکان یارمەتی باشترکردنی ژیان و بارودۆخی کەسەکە دەدەن و حالەتەکەی کەمتر دەکەنەوە[٣٨]

ڕێنمایییەکان دامەزراون بۆ یارمەتیدانی کلینکەکان، کۆمەڵەی پرۆفیشناڵی جیھانی بۆ تەندروستی ترانسجێندەر پشتگیری ستاندارد دەخاتە ڕوو بۆ تەندروستی ترانسجێندەر[٣٩]

ڕێکخراوی پەیوەندیدار

[دەستکاری]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ Gender Dysphoria Explained | WARNING! This video is painful to watch. Part 1/3 (بە ئینگلیزی)، لە 2021-07-20 ھێنراوە
  2. ^ Lack of Gender Dysphoria? Gender Therapist Explains What it Means? Part 2/3 (بە ئینگلیزی)، لە 2021-07-20 ھێنراوە
  3. ^ Dealing with Gender Dysphoria? | Coping Tips from Gender Therapist Part 3/3 (بە ئینگلیزی)، لە 2021-07-20 ھێنراوە
  4. ^ What are the symptoms of gender dysphoria? , Pink News Channel , April 2020
  5. ^ Transgender Awareness V Hart, Dec 17, 2015
  6. ^ Gender Dysphoria: A Mental Illness? (بە ئینگلیزی)، لە 2021-07-20 ھێنراوە
  7. ^ ئ ا «Research on the Transgender Brain: What You Should Know». Health Essentials from Cleveland Clinic (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). ٢٧ی ئازاری ٢٠١٩. لە ٢٠ی تەممووزی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  8. ^ Maddux JE، Winstead BA (2015). Psychopathology: Foundations for a Contemporary Understanding. Routledge. pp. 464–465. ISBN 978-1-317-69799-2.
  9. ^ Coleman E (2011). «Standards of Care for the Health of Transsexual, Transgender, and Gender-Nonconforming People, Version 7» (PDF). International Journal of Transgenderism. 13 (4). Routledge Taylor & Francis Group: 165–232. doi:10.1080/15532739.2011.700873. S2CID 39664779. لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٦ی کانوونی دووەمی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە August 30, 2014 ھێنراوە. {{cite journal}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  10. ^ «Most Gender Dysphoria Established by Age 7 | Cedars-Sinai». Most Gender Dysphoria Established by Age 7 | Cedars-Sinai (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ١ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  11. ^ «Research on the Transgender Brain: What You Should Know». Health Essentials from Cleveland Clinic (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). ٢٧ی ئازاری ٢٠١٩. لە ٢٠ی تەممووزی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  12. ^ «Transgender brains are more like their desired gender from an early age». ScienceDaily (بە ئینگلیزی). لە ٩ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  13. ^ Heylens G، De Cuypere G، Zucker KJ، Schelfaut C، Elaut E، Vanden Bossche H، De Baere E، T'Sjoen G (March 2012). «Gender identity disorder in twins: a review of the case report literature». The Journal of Sexual Medicine. 9 (3): 751–7. doi:10.1111/j.1743-6109.2011.02567.x. PMID 22146048. Of 23 monozygotic female and male twins, nine (39.1%) were concordant for GID; in contrast, none of the 21 same‐sex dizygotic female and male twins were concordant for GID, a statistically significant difference (P = 0.005)... These findings suggest a role for genetic factors in the development of GID.
  14. ^ Diamond، Milton (2013). «Transsexuality Among Twins: Identity Concordance, Transition, Rearing, and Orientation». International Journal of Transgenderism. 14 (1): 24–38. doi:10.1080/15532739.2013.750222. S2CID 144330783. Combining data from the present survey with those from past-published reports, 20% of all male and female monozygotic twin pairs were found concordant for transsexual identity... The responses of our twins relative to their rearing, along with our findings regarding some of their experiences during childhood and adolescence show their identity was much more influenced by their genetics than their rearing.
  15. ^ Rosenthal، Stephen M. (2014-12-01). «Approach to the Patient: Transgender Youth: Endocrine Considerations». The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism (بە ئینگلیزی). 99 (12): 4379–4389. doi:10.1210/jc.2014-1919. ISSN 0021-972X.
  16. ^ Maddux JE، Winstead BA (2015). Psychopathology: Foundations for a Contemporary Understanding. Routledge. pp. 464–465. ISBN 978-1-317-69799-2.
  17. ^ Coleman E (2011). «Standards of Care for the Health of Transsexual, Transgender, and Gender-Nonconforming People, Version 7» (PDF). International Journal of Transgenderism. 13 (4). Routledge Taylor & Francis Group: 165–232. doi:10.1080/15532739.2011.700873. S2CID 39664779. لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٦ی کانوونی دووەمی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە August 30, 2014 ھێنراوە. {{cite journal}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  18. ^ Coleman E (2011). «Standards of Care for the Health of Transsexual, Transgender, and Gender-Nonconforming People, Version 7» (PDF). International Journal of Transgenderism. 13 (4). Routledge Taylor & Francis Group: 165–232. doi:10.1080/15532739.2011.700873. S2CID 39664779. لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٦ی کانوونی دووەمی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە August 30, 2014 ھێنراوە. {{cite journal}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی); نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  19. ^ «Puberty blockers linked to lower suicide risk for transgender people». NBC News (بە ئینگلیزی). لە ٣٠ی ئازاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
  20. ^ «Family Rejection Triples Risk for Suicide Attempts by Transgender People: Study». MedicineNet (بە ئینگلیزی). لە ڕەسەنەکە لە ٤ی نیسانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٣٠ی ئازاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
  21. ^ ئ ا Virupaksha، H. G. (2016). «Suicide and Suicidal Behavior among Transgender Persons». Indian Journal of Psychological Medicine. 38 (6): 505–509. doi:10.4103/0253-7176.194908. ISSN 0253-7176. PMC 5178031. PMID 28031583.{{cite journal}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: unflagged free DOI (بەستەر)
  22. ^ Rapaport، Lisa (2018-09-12). «Trans teens much more likely to attempt suicide». Reuters (بە ئینگلیزی). لە 2021-03-30 ھێنراوە.
  23. ^ Cerretani، Jessica (٢٤ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠). «First-of-its-kind study links puberty blockers to lower odds of suicidal thoughts». Boston Children's Answers (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ڕەسەنەکە لە ٧ی نیسانی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٣٠ی ئازاری ٢٠٢١ ھێنراوە.
  24. ^ «Gender Dysphoria | GenderTrust.org.uk» (بە ئینگلیزیی بریتانیایی). ٢١ی تشرینی دووەمی ٢٠١٧. لە ١ی نیسانی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  25. ^ Kameg، Brayden N. (2018-09). «Gender dysphoria in youth: An overview for primary care providers». Journal of the American Association of Nurse Practitioners. 30 (9): 493–498. doi:10.1097/JXX.0000000000000068. ISSN 2327-6924. PMID 30095668. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
  26. ^ ئ ا Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) (5th ed.). Washington, DC and London: American Psychiatric Publishing. 2013. pp. 451–460. ISBN 978-0-89042-555-8.
  27. ^ Davidson، Michelle R. (2012). A Nurse's Guide to Women's Mental Health. Springer Publishing Company. p. 114. ISBN 978-0-8261-7113-9.
  28. ^ Davidson، Michelle R. (2012). A Nurse's Guide to Women's Mental Health. Springer Publishing Company. p. 114. ISBN 978-0-8261-7113-9.
  29. ^ Diemer EW، Grant JD، Munn-Chernoff MA، Patterson DA، Duncan AE (August 2015). «Gender Identity, Sexual Orientation, and Eating-Related Pathology in a National Sample of College Students». The Journal of Adolescent Health. 57 (2): 144–9. doi:10.1016/j.jadohealth.2015.03.003. PMC 4545276. PMID 25937471.
  30. ^ Harmon, A. , & Oberleitner, M. G. (2016). Gender dysphoria. In Gale (Ed.), Gale encyclopedia of children's health: Infancy through adolescence (3rd ed.). Farmington, MI: Gale.
  31. ^ «Surgical Treatment of Gender Dysphoria in Adults and Adolescents: Recent Developments, Effectiveness, and Challenges». Annual Review of Sex Research. 18 (178–224). 2007.
  32. ^ Heylens G، De Cuypere G، Zucker KJ، Schelfaut C، Elaut E، Vanden Bossche H، De Baere E، T'Sjoen G (March 2012). «Gender identity disorder in twins: a review of the case report literature». The Journal of Sexual Medicine. 9 (3): 751–7. doi:10.1111/j.1743-6109.2011.02567.x. PMID 22146048. Of 23 monozygotic female and male twins, nine (39.1%) were concordant for GID; in contrast, none of the 21 same‐sex dizygotic female and male twins were concordant for GID, a statistically significant difference (P = 0.005)... These findings suggest a role for genetic factors in the development of GID.
  33. ^ Diamond، Milton (2013). «Transsexuality Among Twins: Identity Concordance, Transition, Rearing, and Orientation». International Journal of Transgenderism. 14 (1): 24–38. doi:10.1080/15532739.2013.750222. S2CID 144330783. Combining data from the present survey with those from past-published reports, 20% of all male and female monozygotic twin pairs were found concordant for transsexual identity... The responses of our twins relative to their rearing, along with our findings regarding some of their experiences during childhood and adolescence show their identity was much more influenced by their genetics than their rearing.
  34. ^ Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) (5th ed.). Washington, DC and London: American Psychiatric Publishing. 2013. pp. 451–460. ISBN 978-0-89042-555-8.
  35. ^ Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5) (5th ed.). Washington, DC and London: American Psychiatric Publishing. 2013. pp. 451–460. ISBN 978-0-89042-555-8.
  36. ^ Collins، Sonya. «You Don't Feel at Home With Your Assigned Gender». WebMD (بە ئینگلیزی). لە ٢٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  37. ^ «NHS - Treatment - Gender dysphoria». NHS. 2016. لە ١٠ی کانوونی دووەمی ٢٠١٩ ھێنراوە.
  38. ^ Leiblum، Sandra (2006). Principles and Practice of Sex Therapy, Fourth Edition. The Guilford Press. pp. 488–9. ISBN 978-1-59385-349-5.
  39. ^ Heyes, C. J. , & Latham, J. R. (2018). Trans surgeries and cosmetic surgeries: The politics of analogy. Transgender Studies Quarterly, 5(2), 174-189.
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=نائارامیی_جێندەری&oldid=1362069»