میخائیل تسخاکایا

میخائیل تسخاکایا
میخائیل تسخاکایا
لەدایکبوون	٤ی ئایاری ١٨٦٥; Khuntsi
مردن	١٩ی ئازاری ١٩٥٠ (٨٤ ساڵ ژیاوە); مۆسکۆ، ڕووسیا
شوێنی ناشتن	متاتسمیندا پانتێۆن
پیشە	سیاسەتوان، شۆڕشگێڕانە
پۆستەکان	جێگری سۆڤییەتی باڵای یەکێتی سۆڤیەت
ئەندامی حیزبی	پارتی کۆمۆنیستی یەکێتیی سۆڤیەت
ئەندامی	All-Union Society of Old Bolsheviks
خەڵاتەکان	فەرمانی لینین
	لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

میخائیل گریگۆریڤیچ تسخاکایا (٤ی ئایاری ١٨٦٥ — ١٩ی ئازاری ١٩٥٠)، ناسراو بە بارسۆڤ، شۆڕشگێڕ و سیاسەتمەدارێکی سۆڤیەت بوو. بارسۆڤ سەرکردەیەکی باڵای بزووتنەوەی بەلشەفی لە جۆرجیا بووە، لە ساڵی ١٨٨٠ەوە لە سیاسەتی شۆڕشگێڕانەدا چالاک بووە، یەکێک بووە لە پێنج واژووکاری ئەو بەڵگەنامەیەی کە یەکێتی سۆڤیەتیان پێکھێناوە.

ساڵی ١٨٦٥ لە شارەوانی مارتڤیلی لەدایکبووە. لە ساڵی ١٨٩٢ یارمەتی دامەزراندنی مێسامە داسی (گرووپی سێیەم)ی دا کە یەکەم پارتی سۆسیالیستی جۆرجیا بوو. کاتێک پارتی کرێکارانی سۆسیال دیموکراتی ڕووسیا دامەزرا، پەیوەندی بەوەوە کرد. لە ساڵی ١٩٠٤دا جۆزێف ستالینی گەنجی لە دەرکردن ڕزگار کرد بەھۆی ناسیۆنالیزمی جۆرجیا. بەڵام بارسۆڤ وای لە ستالین کرد کە دەستبەرداری بۆچوونەکانی بێت و بەشداری زنجیرەیەک وتارەکانی بارسۆڤ بکات لەسەر مارکسیزم.^[١] سەرەڕای ئەمەش، ئەوان وەک ھاوڕێ مانەوە.

لە تەممووزی ١٩٠٦ تسخاکایا شایەتحاڵی ستالین بوو لە ئاھەنگی ھاوسەرگیرییەکەی لەگەڵ کاتۆ سڤانیدزێ.^[٢] لە ٩ی ئەیلوولدا، تسخاکایا و ستالین لە کۆنفرانسی سۆسیال دیموکراتەکان لە تفلیس لە نێو تەنھا شەش بەلشەفیدا بوون (٣٦ کەسەکەی تر مێنشێڤیک بوون)^[٣] لە کۆنگرەی پێنجەمی پارتی کرێکارانی سۆسیال دیموکراتی ڕووسیا لە لەندەن ژوورێکیان ھاوبەش بوو.^[٤] ھیچ کامیان بەھۆی لاوازی بەلشەفیزم لە جۆرجیا ڕێگەیان پێنەدرا دەنگ بدەن. لە ساڵی ١٩٠٧ دوای زنجیرەیەک دەستگیرکردن و دیپۆرتکردنەوە، چووە دەربەدەری لە سویسرا و لەوێ لە ژنێڤ سەردانی لینینی کرد.

لە ساڵی ١٩١٧ گەڕایەوە ڕووسیا شانبەشانی لینین بە شەمەندەفەری بەناوبانگی مۆرکراو. لەو کاتەوە سەرکردەیەکی کاریگەری حزبی شیوعی جۆرجیا بووە.^[٥] لە مانگی حوزەیرانی ساڵی ١٩١٩ لە شاری کوتایسی لەلایەن حکوومەتی مێنشێڤیکەوە دەستگیر دەکرێت، و لە مانگی ئایاری ١٩٢٠ ئازاد دەکرێت، دەبێتە ئەندامی کۆمیتەی ناوەندی حزبی شیوعی (بۆلشەڤیک)ی جۆرجیا. نوێنەری کۆماری سۆسیالیستی سۆڤیەتی جۆرجیا بوو لەژێر حکوومەتی کۆماری سۆسیالیستی فیدراڵی سۆڤیەتی ڕووسیا. لە ساڵی ١٩٢٣ تا ١٩٣٠ تسخاکایا وەک سەرۆکی سەرۆکایەتی کۆمیتەی بەڕێوەبەری ناوەندی کۆماری سۆسیالیستی سۆڤیەتی جۆرجیا و یەکێک لە سەرۆکەکانی کۆمیتەی بەڕێوەبەری ناوەندی کۆماری سۆڤیەت فیدراڵی سۆسیالیستی ترانسقاوقاز کاری کردووە کۆمیتەی ناوەندی بەڕێوەبەری یەکێتی سۆڤیەت

لە ساڵی ١٩٢٠ەوە ئەندامی دەستەی بەڕێوەبەری نێودەوڵەتیی کۆمۆنیست بووە. لە ساڵی ١٩٢٢ پەیمانی پێکھێنانی یەکێتی سۆڤیەت واژوو کرد، کە نوێنەرایەتی کۆماری سۆڤیەت فیدراڵی سۆسیالیستی ترانسقاوقاز دەکرد.

دوای نەخۆشییەکی سەخت لە ١٩ی ئازاری ١٩٥٠ لە مۆسکۆ کۆچی دوایی کرد، دوای ماوەیەکی کەم لە ھەڵبژاردنی وەک نوێنەری سۆڤیەت لە نەتەوەکانی سۆڤیەتی باڵای یەکێتی سۆڤیەت. لە ھەشتاکانی سەدەی ڕابردوودا، لە پانتێۆنەکەوە بە خاک سپێردرایەوە لە پانتێۆنی متاتسمیندا بە خاک سپێردرا.^[٦]

سەرچاوەکان

^ Simon Sebag Montefiore, Young Stalin, page 101
^ Simon Sebag Montefiore, Young Stalin, page 136
^ Simon Sebag Montefiore, Young Stalin, page 138
^ Simon Sebag Montefiore, Young Stalin, page 146
^ Minutes of Second Congress of the Communist International
^ Rich، Paul B. (December 4, 2009). Crisis in the Caucasus: Russia, Georgia and the West. London: Routledge. p. 144–145. ISBN 978-0-415-54429-0. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)

[1] Simon Sebag Montefiore, Young Stalin, page 101

[2] Simon Sebag Montefiore, Young Stalin, page 136

[3] Simon Sebag Montefiore, Young Stalin, page 138

[4] Simon Sebag Montefiore, Young Stalin, page 146

[5] Minutes of Second Congress of the Communist International

[6] Rich، Paul B. (December 4, 2009). Crisis in the Caucasus: Russia, Georgia and the West. London: Routledge. p. 144–145. ISBN 978-0-415-54429-0. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]