قوتب منار
قوتب منار یان منارەی قوتب یەکێکە لەتەلارەکانی قوتب کۆمپلێکس. قوتب منار یەکێکە لە شوێنەوەرارە جیهانییەکانی ڕێکخراوی یوونێسکۆ کە دەکەوێتە ناوچەی مێراولی، شاری دێلهی لە هیندستان.[١][٢] بەرزی قوتب منار ٧٢ مەترە (یان؛ ٢٣٩.٥ پێ). قوتب مینار لە پێنج چین پێکدێت.[٣] لەناوەوەیدا ٣٧٩ پەیژەی تێدایە. دیزاین و بیرۆکەی منارەکە لە منارەی جام هاتووە کەدەکەوێتە ڕۆژئاوای ئەفغانستانو خودی قوتب مناریش بووە ئیلهامێک بۆ درووستکردنی منارەی دیکە لەهیندستان لەوانە چاند منار و مینی قوتب منار (قوتب مناری بچووک).[٤]
درووستکردن[دەستکاری]
قوتبەدین ئەبیک کە دامەزرێنەری سەڵتەنەی دێلهی بوو، لەساڵی ١١٩٢ دەستیکرد بە درووستکردنی چینی یەکەمی قوتب منار. دواتر کوڕە جێنشینەکەی ئەبیک کەناوی شەمسەددین ئلتوتمیشبوو بەردەوامی دا لەبنیاتنانی منارەکە و ئەویش توانی سێ چینی دیکە بۆمنارەکە درووستبکا لەساڵی ١٣٦٩. دواتر بەهۆی برووسکەیەکەوە منارەکە زیانی پێکەوتووە و فەریووز شا توغلق دەستیکرد بەنۆژەنکردنەوەی وەهەروەها چینێکی دیکەی بۆ زیادکرد. شێر شا سوری ئەویش دەروازەی چوونەژوورەوەی بۆ قوتب منار درووستکردووە.[٥]
ژێدەرەکان[دەستکاری]
- ^ "WHC list". who.unesco.org. 2009. لە ڕێکەوتی ٢٧ تشرینی یەکەم ٢٠١١ ھێنراوە.
- ^ Singh (2010). Longman History & Civics ICSE 7. Pearson Education India. پەڕە 42. ISBN 978-81-317-2887-1. لە ڕێکەوتی ٢٧ تشرینی یەکەم ٢٠١١ ھێنراوە.
- ^ "Qutb Minar Height". qutubminardelhi.com. لە ڕەسەنەوە ئرشیڤ کراوە لە 29 June 2015. لە ڕێکەوتی ١٥ حوزەیران ٢٠١٥ ھێنراوە.
- ^ "The Copies of the Quṭb Mīnār". jstor.org. لە ڕێکەوتی ٢١ ئەیلوول ٢٠١٨ ھێنراوە.
- ^ "Qutub Minar". qutubminardelhi.com. لە ڕەسەنەوە ئرشیڤ کراوە لە 22 June 2015. لە ڕێکەوتی ١٥ حوزەیران ٢٠١٥ ھێنراوە.
