بۆ ناوەڕۆک بازبدە

شێخ محێدینی کەرکووکی

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
(لە شێخ محێدینی کەرکوکیەوە ڕەوانە کراوە)

ناوی شێخ محمد کوڕی شێخ حەسەنی گڵەزەردە کوڕی سەید موحەمەدی نۆدێی بەرزنجی حوسەینی، کە نازناوی (محي الدين)ی هەبووە و بە شێخ محێدینی کەرکووک ناسراوە

مەرقەدی حەزرەتی شێخ محێدنی کەرکوک

لە دێی قووڵە لە بازیان لەدایکبووە ساڵی ١١٣٣ ی کۆچی و سێ کوڕی هەبووە بەناوی شێخ عبدالعزیز و شێخ محمد و شێخ حەسەن کە لە شیخ عبدالعزیز شێخ مەحمودی قوطب(شۆریجە) بەجێ ماوە و بنەماڵەی شێخ حەسەنیش لە دێی قوولەی بازیاندا ماوەتەوە ، شێخ محێدین لەسەر مەزهەبی شافعی بووە، تەریقەتی قادری هەبووە کە لە مامی خۆی (شێخ ئیسماعیلی ولیانی) وەریگرتووە ، لەوانەشی کە لە بەردەستی شیخ محێدیندا پێگەیشتوون شێخ عبدالصمدی گڵەزەردەی برای و شێخ مارفە کۆستەی ئامۆزای بوون

سەرەتا لە دێی قووڵە بووە پاشان ساڵی ١١٧٩ ی کۆچی تەشریفی چووە بۆ کەرکووک ، زانایەکی خواناس و زاهید بوو و یەکێکە لە شێخە گەورەکانی ناو کورد ، زانستەکانی لەخزمەت ناودارترین زاناکانی کوردستان وەک (شێخ مصطەفای غەزائی و شێخ جەعفەری مەجزوم و شێخ موئمینی سازانی و شێخ جەلالی خورماڵی و مەلا عبدالله ی هەراتی ) خوێندووە ، خاوەنی زیاتر لە ١٤ بەرهەمە لە بوارەکانی ئاین و تەصەوف و پزیشکی ، هاوسەردەمی موفتی زەهاوی بووە ، شارەزاییەکی تەواوی لە زمانی ( عەرەبی و تورکی و فارسی و هندی و سریانی) هەبووە

مەرقەدی حەزرەتی سەید شێخ محێدنی کەرکوک

لەگەڵ باوکی سەفەری کردووە بۆ خاکی حیجاز و لەوێ فێری فیقهـ بووە و پاشان دوای کۆچی دوایی شێخ حەسەنی باوکی لە گڵەزەرد گەڕاوەتەوە لە دێی قووڵە بووە بە مامۆستا و ئیمام و وانەی وتووەتەوە و یەک دوو ساڵ لەو دێیەدا ماوەتەوە و دوایی چووە بۆ ناحیەی قەرەحەسەن و لە دێی تەیمەز ئاوا دانیشتووە و سێ ساڵ تێیدا ماوەتەوە و پاش ئەوە تەشریفی چووەتە کەرکووک و بەردەوام بووە لە ئیرشاد هەتا وەفاتی فەرمووە ساڵی ١١٩٥ ی کۆچی و لە نزیک تەکیەکەی خۆی لە گۆڕستانێکی شاری کەرکووک بەخاک سپێردرا کە ئێستا بە گۆڕستانی شێخ محێدین ناسراوە

شێخ عبدالرزاقی دێلێژە دەفەرموێت : لە کۆساری گڵەزەردەدا کەم تەختە بەرد هەیە کە شێخ محێدین نوێژی لەسەر نەکردبێ و سوجدەی بۆ خودا لەسەر نەبردبێ

نمونەیەک لە کەراماتەکانی :

[دەستکاری]

لە زمانی شێخ یاسینی بەرزنجەییەوە دەگێڕنەوە دەفەرموێت : لەگەڵ شێخ محێدیندا کەوتینە ڕێ بۆ بەرزنجە ، کاتێ لە دێی گڵەزەرد دەرچووین باوکم کە شێخ ڕەسولی بەرزنجیە و خاڵی شێخ محێدینە ، فەرمووی : ئێوە ئەمڕۆ مەدەن لە ئاوی تانجەرۆ ، ئاوەکە زۆرە ، من سوارم دەرئەچم ئێوە ڕاوەستن تا ئاوەکەی ئەنیشێتەوە ، باوکم بە سواریی ڕۆیشت ، ئەو ڕۆیشت و ئێمە ماینەوە ، زۆری پێ نەچوو شێخ محێدین هات دەستی گرتم و فەرمووی : بێن بە شوێنما ، ڕۆیشتە ناو چەم و ئێمەش بە دوایدا لە چەم پەڕینەوە ، کە تەماشام کرد دەبینم لەشمان تەڕ نەبوو بوو ! کاتێ گەییشتین بە باوکم ، فەرمووی : ئەمە کاری محێدینە ، ئەگەرنا ئێوە ئەو پیاوە نەبوون وا لەو ئاوە دەربچن

هەندێک لە بەرهەمەکانی شێخ محێدنی کەرکووک :

[دەستکاری]

١) بحر الانساب

٢)جامع الفوائد

٣)برأ الالام

٤)مجمع الجواهر

٥)ابدال الاعمال

٦) معاون الآل في فضائل الآل

٧)جليب الراحة والأفاقة في رفع الفاقة

٨)رسالة في الأوفاق و الطب و دفع الشيطان

٩)أصلاح النفوس و اداب السلوك

١٠)كشاف الكروب باعثة لتلين القلوب

١١) السيف القاطع

١٢)كشف الأعمال

١٣)ضائع الأعمال

١٤)تسهیل الصعاب

١٥)النباء العظيم

١٦)شرح الهمزية

١٧)القصيدة المعشرة

١٨)صنائع الأعمال

١٩)الصلوات

تێبینی : ئەمانە هەموو دەستنوسن و چاپ نەکراون

سەرچاوەکان

[دەستکاری]

1- مەلا عبد الكريم المدرس – علماء في خدمة العلم والدين – لاپەڕە (504 – 505 – 558) .

2- حسين القاضي – شرح السالكين – لاپەڕە (12) .

3- شێخ محمد الخال – معروف النودهي البرزنجي ، لاپەڕە (76 – 77) .

4- معروف الرشلاني – مناقب السادات البرزنجية – مخطوطة ژمارە ( 1283 )

5-بابە شیخ مەردۆخی ڕۆحانی - مێژووی ناودارانی کورد - بەرگی یەکەم - لاپەڕە (260)

6-محمد أمين زكي - تأريخ السليمانية - لاپەڕە (226)

7-مەلا طاهر مەلا عبدالله بەحرکەیی - مێژووی زانایانی کورد - بەرگی سێهەم - لاپەڕە (103 - 104)

8- مجمع المؤلفين - جوزئی 12 - لاپەڕە (207)

9-مەلا عبدالکریمی مودەریس - بنەماڵەی زانیاران - لاپەڕە (251 -252)

10- شێخ سیروان سەرگەڵویی - ژیاننامەی پیاوچاکان ، ساداتی بەرزنجە - لاپەڕە (91-95)