شازادە ئەندرۆ گەورەی یۆرک

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
کوڕی ئەلیزابێتی دووەم (لەدایکبووی ١٩٦٠)

شازادە ئەندرۆ، دوکی یۆرک (ئەندرۆ ئەلبێرت کریستیان ئێدوارد؛ لەدایکبووی ١٩ی شوباتی ١٩٦٠) ئەندامی بنەماڵەی شاهانەی بەریتانیایە. منداڵی سێیەم و کوڕی دووەمی شاژنە ئەلیزابێتی دووەم و شازادە فیلیپی دوکی ئەدینبۆرگ و برا بچووکی شا چارڵی سێیەمە ، ئەندرۆ لە پلەی دووەمی هێڵی جێنشینی بۆ سەر تەختی بەریتانیا لەدایک بووە و ئێستا پلەی هەشتەمی بەدەستهێناوە[١]، هەروەها یەکەم کەسە لە هێڵەکەدا کە نەوەی پاشای حاکم نییە،ئەندرۆ لە هێزی دەریایی شاهانە وەک فڕۆکەوان و ڕاهێنەرێکی هێلیکۆپتەر و وەک کاپتنی کەشتییەکی جەنگی کاری کردووە، لە کاتی جەنگی فۆڵکلاندزدا، چەندین ئەرکی فڕیوە لەوانە شەڕی دژە سەرزەوی، چۆڵکردنی قوربانییەکان و فێڵکردنی موشەکی ئێکزۆسێت. لە ساڵی ١٩٨٦ لەگەڵ سارا فێرگسۆن هاوسەرگیری کرد و کرا بە دوکی یۆرک. دوو کچیان هەیە بە ناوەکانی شازادە بیاتریس و شازادە یوجینی. هاوسەرگیری و جیابوونەوەیان لە ساڵی ١٩٩٢ و جیابوونەوەیان لە ساڵی ١٩٩٦دا ڕوماڵی میدیایی بەرفراوانی بۆ خۆی ڕاکێشا. ئەندرۆ وەک دوکی یۆرک ئەرکی فەرمی و دەستگیرانداری بەناوی دایکیەوە شاژن ئەلیزابێسی دووەمی ئەنجامدا. تا مانگی تەمموزی ٢٠١١ بۆ ماوەی ١٠ ساڵ وەک نوێنەری تایبەتی بەریتانیا بۆ بازرگانی و وەبەرهێنانی نێودەوڵەتی کاری کردووە.لە ساڵی ٢٠١٤دا، ڤێرجینیا جیفر، کەمپەینی ئەمریکی-ئۆسترالی، ئیدعای کرد کە، لە تەمەنی ١٧ ساڵیدا، لەلایەن تاوانباری سێکسی سزادراو جێفری ئیپشتاینەوە بازرگانی سێکسی بۆ ئەندرۆ کراوە.[٢] ئەندرۆ ڕەتیکردەوە هیچ کارێکی هەڵەی کردبێت. دوابەدوای ڕەخنەگرتن لە پەیوەندییەکانی لەگەڵ ئیپشتاین، ئەندرۆ لە مانگی ئایاری ٢٠٢٠ دەستی لە ڕۆڵی گشتی کێشایەوە، هەروەها پەیوەندییە سەربازییە فەخرییەکانی و پاڵپشتییە خێرخوازییە شاهانەییەکانی لەلایەن شاژنەوە لە مانگی یەکی ساڵی ٢٠٢٢ دوورخرانەوە ویلایەتی نیویۆرک. داواکارییەکە لە مانگی شوباتی ٢٠٢٢ لە دەرەوەی دادگا یەکلایی کراوەتەوە.

ژیانی سەرەتای[دەستکاری]

ئەندرۆ لە سویتی بەلجیکی لە کۆشکی باکینگهام لە ١٩ی شوباتی ١٩٦٠ کاتژمێر ٣:٣٠ی پاشنیوەڕۆ لەدایکبووە، منداڵی سێیەم و کوڕی دووەمی شاژن ئەلیزابێتی دووەم و شازادە فیلیپ، دوکی ئەدینبۆرگ بووە. لە ٨ی نیسانی ١٩٦٠ لە ژووری مۆسیقای کۆشکەکەدا مەعمودی وەرگرتووە.ئەندرۆ یەکەم منداڵ بوو کە لە دوای شازادە بیاتریس لە ساڵی ١٨٥٧ لە پاشایەکی حوکمڕانی بەریتانیا لەدایک بوو، وەک چۆن لەگەڵ خوشک و براکانیدا، چارڵز و ئان و ئێدوارد، ئەندرۆ لەلایەن حاکمێکەوە چاودێری دەکرا، کە بەرپرسیار بوو لە خوێندنی سەرەتایی لە کۆشکی باکینگهام. ڕەوانەی قوتابخانەی هیزەرداون کرا لە نزیک ئاسکۆت لە بێرکشایر. لە مانگی ئەیلولی ساڵی ١٩٧٣دا چووە ناو گۆردۆنستۆن، لە باکووری سکۆتلەندا، کە باوکی و برا گەورەکەیشی بەشدارییان کردبوو. لەلایەن هاوڕێکانی قوتابخانەکەی لە گۆردۆنستۆنەوە نازناوی "سنیگەرەر"ی لێنرا، بەهۆی "مەیلی بۆ گاڵتەجاڕییە ڕەنگاوڕەنگەکان، کە بە شێوەیەکی نائاسایی پێدەکەنی". لەکاتێکدا لەوێ بوو، شەش مانگی بەسەربرد- لە مانگی یەک تا حوزەیرانی ١٩٧٧- بەشداری لە پرۆگرامێکی ئاڵوگۆڕکردندا کرد بۆ قوتابخانەی کۆلێژی لەیکفیڵد لە کەنەدا. [٣]دوای دوو ساڵ لە مانگی تەمموزدا گۆردۆنستۆنی بەجێهێشت و ئاستی A لە زمانی ئینگلیزی و مێژوو و ئابووریدا بەدەستهێنا[٤].

خزمەتی سەربازی[دەستکاری]

بنەماڵەی شاهانە لە تشرینی دووەمی ساڵی ١٩٧٨ ڕایگەیاند کە ئەندرۆ ساڵی دواتر پەیوەندی بە هێزی دەریایی شاهانە دەکات. لە مانگی کانوونی دووەمدا، تاقیکردنەوە و پشکنینی وەرزشی جۆراوجۆری ئەنجامدا لە سەنتەری هەڵبژاردنی تیمی فڕۆکەوانی، لە گردی RAF Biggin، لەگەڵ تاقیکردنەوە و چاوپێکەوتنی زیاتر لە HMS Daedalus، و چاوپێکەوتن لە دەستەی چاوپێکەوتنی دەریاوانی، HMS Sultan. لە ماوەی مانگەکانی ئازار و نیسانی ١٩٧٩دا لە فڕینی کۆلێژی دەریایی شاهانە ناوی تۆمارکرا، مەشقی فڕۆکەوانی دەکرد، تاوەکو وەک فڕۆکەوانی هێلیکۆپتەرێکی ڕاهێنراو وەرگیرا و لە ١١ی ئایاری ١٩٧٩ەوە بۆ ماوەی ١٢ ساڵ واژۆی لەسەر کرد. لە ١ی ئەیلوولی هەمان ساڵدا ئەندرۆ... وەک ناوەڕاستکاری کەشتییەکە دەستنیشانکرا، و چووە ناو کۆلێژی دەریایی شاهانەی بریتانیا لە دارتمۆس. هەروەها لە ماوەی ساڵی ١٩٧٩دا خولی کۆماندۆی سەرجەم چەکەکانی ڕۆیاڵ مارینزی تەواو کردووە کە بەهۆیەوە بەریتی سەوزی وەرگرتووە. لە 1ی ئەیلولی 1981 وەک لیوای لاوەکی ڕاسپێردرا و لە 22ی تشرینی یەکەمدا لە هێزی ڕاهێنراو دامەزرا.دوای ئەوەی لە دارتمۆس بێهۆش بوو، ئەندرۆ چووە سەر مەشقی فڕینی سەرەتایی لەگەڵ هێزی ئاسمانی شاهانە لە RAF Leeming، دواتر، مەشقی سەرەتایی فڕین لەگەڵ هێزی دەریایی لە HMS Seahawk، لەوێ فێری فڕینی هێلیکۆپتەری گازێل بوو. دوای ئەوەی باڵەکانی پێبەخشرا، چووە سەر مەشقی پێشکەوتووتر لەسەر هێلیکۆپتەرەکەی سی کینگ، و مەشقی فڕینی ئۆپەراسیۆنی ئەنجامدا تا ساڵی ١٩٨٢. پەیوەندی بە فەوجێکی بنچینەیی کەشتی هەڵگرەوە کرد، فەوجەکەی ئاسمانی دەریایی ٨٢٠، لەناو کەشتی فڕۆکەهەڵگر، HMS Invincible خزمەت دەکات.جەنگی فۆڵکلاندزلە ٢ی نیسانی ١٩٨٢ ئەرجەنتین هێرشی کردە سەر دوورگەکانی فۆڵکلاند کە خاکێکی دەرەوەی بەریتانیا بوو کە لەلایەن ئەو وڵاتە ئیدیعای دەکرد و بووە هۆی شەڕی فۆڵکلاند. ئینڤینسیبڵ یەکێک بوو لەو دوو فڕۆکە هەڵگری ئۆپەراسیۆنەی کە لەو کاتەدا بەردەست بوو، و، بەم پێیەش، دەبوو ڕۆڵێکی سەرەکی بگێڕێت لە هێزی ئەرکی هێزی دەریایی شاهانە کە کۆبوونەتەوە بۆ ئەوەی بەرەو باشوور بڕۆن بۆ دەستبەسەرداگرتنی دوورگەکان.شوێنی ئەندرۆ لەناو کەشتییەکەدا و ئەگەری کوژرانی کوڕی شاژن لە کردەوەدا، حکومەتی بەریتانیای تووشی ترس و دڵەڕاوکێ کرد و کابینەکەی ویستی شازادە ئەندرۆ بۆ ماوەی شەڕەکە بگوازرێتەوە بۆ کارێکی مێز. بەڵام شاژن پێداگری لەسەر ئەوە دەکرد کە ڕێگە بە کوڕەکەی بدرێت لەگەڵ کەشتیەکەیدا بمێنێتەوە. شازادە ئەندرۆ لەناو فڕۆکەی ئینڤینسیبڵدا مایەوە بۆ ئەوەی وەک هاوفڕۆکەوانی هێلیکۆپتەرێکی سی کینگ خزمەت بکات، لە ئەرکەکاندا فڕی کە بریتی بوون لە شەڕی دژە ژێردەریایی و شەڕی دژە زەوی، فێڵکردنی مووشەکی ئێکزۆسێت، چۆڵکردنی قوربانییەکان، گواستنەوە، و گەڕان و ڕزگارکردنی ئاسمانی. ئەو شایەتحاڵی هێرشی ئەرجەنتین بوو بۆ سەر کەشتیی SS Atlantic Conveyor.لە کۆتایی جەنگەکەدا، ئینڤینسیبڵ گەڕایەوە بۆ پۆرتسمۆس، لەوێ شاژن ئەلیزابێسی دووەم و شازادە فیلیپ بەشداری خێزانەکانی دیکەی تیمی کەشتییەکە بوون لە پێشوازیکردن لە کەشتییەکە بۆ ماڵەوە. دەوترێت حکومەتی سەربازی ئەرجەنتین پلانی دانابوو، بەڵام هەوڵی نەدا، ئەندرۆ لە موستیک لە تەمموزی ١٩٨٢ تیرۆر بکات. هەرچەندە ئەرکی کورتی لە HMS Illustrious، RNAS Culdrose و قوتابخانەی هەواڵگری خزمەتگوزارییە هاوبەشەکانی هەبووە، بەڵام شازادە ئەندرۆ تا ساڵی ١٩٨٣ لەگەڵ Invincible ماوەتەوە بیرەوەرییەکانی نایجل وارد بە ناوی سی هاریر ئۆڤەر دی فۆڵکلاندز، شازادە ئەندرۆی بە "فڕۆکەوانێکی نایاب و ئەفسەرێکی زۆر بەڵێندەر" وەسف کردووە.

سەرچاوەکان[دەستکاری]

  1. ^ "Prince Andrew, Duke of York", Wikipedia (بە ئینگلیزی), 2023-12-20, retrieved 2023-12-26
  2. ^ "Prince Andrew, Duke of York", Wikipedia (بە ئینگلیزی), 2023-12-20, retrieved 2023-12-26
  3. ^ "Prince Andrew, Duke of York", Wikipedia (بە ئینگلیزی), 2023-12-20, retrieved 2023-12-26
  4. ^ "Prince Andrew, Duke of York", Wikipedia (بە ئینگلیزی), 2023-12-20, retrieved 2023-12-26