سیما چیان
سیما چیان | |
---|---|
司马迁 | |
لەدایکبوون | ١٤٥ پز Hejin |
مەرگ | ٨٦ پز (بە تەمەنی ھەڵە: Need valid year, month, day
) چین |
پیشە | مێژووناس، شاعیر، نووسەر، ئەستێرەناس، فەیلەسووف، ماتماتیکزان، ئەستێرەناس |
کارەکان | شیجی |
مناڵ | Sima Qian's daughter (Yang Bis wife)، Sima Lin |
باوان |
سیما چیان 司马迁 (١٤٥ یان ١٣٥ی - ٨٦ی پێش لە دایکبوونی یەسووع) مێژوونووسی چینی و نووسەری تۆمارە مەزنەکان کە لە سەردەمی شانشینی ھان دەژیا.[١] بە باوکی مێژووناسی ناسراوە بۆ کتێبی تۆمارە مەزنەکان تۆماری گشتی مێژوویی چین بە ستایلی جیژوانتی (紀傳體) کە زیاتر لە ٢٠٠٠ ھەزار ساڵی مێژووی ئەفسانەیی ئیمپراتۆری زەرد (ھوانگدی) تا کۆتا سەردەمی خۆی کە ساتی فەرمانرەوایی ئیمپراتۆر وو-ی (لیوچی) شانشینی ھان بوو کتێبە مێژووەکە زۆربەی تۆمارە مێژوویەکانی جیھانی ئەوسای تیایە وەکوو شانشینەکانی چین و شانشییەکانی ھاوسێی ئەوکات[٢] سیما تان (司馬談) باوکی سیما چیان پرۆژەی ئەوە بوو کە تەواوی مێژووی چین تۆمار بکات بەڵام تەنھا توانی چەن تۆمارێک تەواو بکات تا ساتی مردنی دواتر سیما چیان ھاتە شوێنی باوکی تا خواستی پێش مردنی باوکی تەواو بکات و تۆمارەکان بنووسێتەوە، ھەرچۆنێک بێت لەوانەیە ئەو بەھۆی کارە مەونەکەی لە کتێبی تۆمارە مەزنەکان بناسرێتەوە بەڵام ھەروەھا شاعیر و پەخشان نووس[٣] و دامەزرێنەری ڕۆژمێری تایچوە.
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ http://www.bbc.co.uk/news/magazine-19835484 ١٥ی ئەیلوولی ٢٠١٧ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- ^ Jay، Jennifer (1999). «Sima Qian». لە Kelly Boyd (ed.). The Encyclopedia of Historians and Historical Writing Volume 2. FitzRoy Dearborn. pp. 1093–1094. ISBN 978-1-884964-33-6.
- ^ «Asia for Educators | Columbia University». http://afe.easia.columbia.edu/ps/cup/sima_qian_letter.pdf. لە 2021-04-12 ھێنراوە.
{{cite web}}
: بەستەری دەرەکی لە
(یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: url-status (بەستەر)|website=
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە سیما چیان تێدایە. |
- ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: url-status
- مردووانی ٨٦ی پ.ز
- مێژووناسە چینییەکان لە سەدەی یەکەمی پێش زایین
- لەدایکبووانی سەدەی ٢یەمی پ.ز
- مێژووناسانی ئیمپراتۆریەتی ھان
- شاعیرانی ئیمپراتۆریەتی ھان
- سیاسەتمەدارانی ئیمپراتۆریەتی ھان لە شێنسی
- مێژووناسەکانی شێنسی
- چینییە ئەفسانەییەکان
- شاعیرانی شێنسی
- شاعیرە چینییەکان لە سەدەی یەکەمی پێش زایین