خازینی
ئەبوو فەتح عەبدولڕەحمان مەنسور خازینی فەلەکناسێکی ئێرانی بوو بە ڕەچەڵەک یۆنانی لە سەردەمی ئیمپراتۆریەتی سەلجووقی.[١][٢][٣][٤] خشتە فەلەکناسییەکانی لەژێر چاودێری سوڵتان سەنجەر نووسراون، بە یەکێک لە بەرهەمە سەرەکییەکانی فەلەکناسی بیرکاری سەردەمی سەدەی ناوەڕاست دادەنرێت. نووسەری ئینسایکلۆپیدیایەک بووە لەسەر تەرازوو و هاوسەنگی ئاو.
| خازینی | |
|---|---|
| لەدایکبوون | ١١١٥ دەوڵەتی سەلجووقی |
| مردن | ١١٣٠ |
| بوارەکان | ئەستێرەناسی, ماتماتیک |
| گاریگەرییەکان | عومەر خەییام, ئیسفیزاری |
| گاریگەربوون | ناسرەدین توسی جۆرج کریسکۆس تیۆدۆر مێلیتینیۆتێس غەیاثەددین جەمشید، ئولوغ بەگ |
ژیان
[دەستکاری]خازینی کۆیلەکەی ئازادکراو بوو لە مەرو کە یەکێک بوو لە شارە بەناوبانگەکانی خۆراسان، ناوی خۆی لە ئاغاکەی (خاوەنی کۆیلەکە) وەرگرتووە کە واتاکەی دەکاتە گەنجینە. خاوەنەکەی ڕزق و ڕۆزی بۆدابین کرد بۆ ئەوەی بتوانێت لر خوێندن پلەی یەکەم بەدەست بهێنێت. هەندێک دەڵێن خازینی قوتابی عومەر خەییام بووە.
خازینی بە پیاوێکی خۆبەزلزان ناسراوبوو، هەزاران دیناری ڕەتکردۆتەوە بەرامبەر بەرهەمەکانی و دەشڵێت پێویستم بە زۆر پارە نییە بۆ ئەوەی بژیم، چونکە تەنها من و پشیلەکەم دەژین لە ماڵەکەم. بەرهەمەکانی لەسەدەی چوردەدا گەیشتە ئیمپراتۆریەتیی بیزەنتی، کە بەتایبەتی لەلایەن جۆرج کریسکۆس و تیۆدۆر مێلیتینیۆتەوە ڵێکۆڵینەوەیان لەسەر کراوە.
سەرچاوەکان
[دەستکاری]سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ Winter، H. J. J. (1986)، Lockhart، Lawrence؛ Jackson، Peter (eds.)، «PERSIAN SCIENCE IN SAFAVID TIMES»، The Cambridge History of Iran: Volume 6: The Timurid and Safavid Periods، The Cambridge History of Iran، Vol. ٦، Cambridge: Cambridge University Press، لاپەڕە ٥٨١–٦٠٩، ژپنک ٩٧٨-٠-٥٢١-٢٠٠٩٤-٣، لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٢٣ ھێنراوە
- ^ «سرنوشت خازنی: داستان غم‌انگیز دانشمندان ایران « پژوهش‌های ایرانی» (بە فارسی). لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٢٣ ھێنراوە.
- ^ Vernet، J. (٢٤ی نیسانی ٢٠١٢)، «al-K̲h̲āzinī»، Encyclopaedia of Islam, Second Edition (بە ئینگلیزی)، Brill، لە ١ی حوزەیرانی ٢٠٢٣ ھێنراوە
- ^ Durant، Will (٧ی حوزەیرانی ٢٠١١). The Age of Faith: The Story of Civilization, Volume IV (بە ئینگلیزی). Simon and Schuster. ژپنک ٩٧٨-١-٤٥١٦-٤٧٦١-٧.
