ئەژنۆ

ئەژنۆ جومگەیەکە، ئێسکەکانی سەرەوە و خوارەوەی قاچی بەیەکەوە بەستووەتەوە. لە جومگەی ئەژنۆدا سێ ئێسکی ڕان، کەشکەژنۆ و بەلەک بەشداری دەکەن، ئەم جومگەیە بە کەپسوولی جومگە، پەردەی سینوڤیاڵ ( لەخۆگری شلەی سینوڤیاڵ) و بەندۆکەکانەوە دەورگیراوە؛ شلەی سینوڤیاڵ دەبێتە ھۆی کەمتر کردنەوەی لێکخشانەکان و ژیواندنی کرۆژنەکانی ناو جومگە. لە جومگەی ئەژنۆدا کۆتایی ئێسکی ڕان و سەری بەلەک جووت دەبن. دوو قوتی لە کۆتایی ئێسکی راندا ھەیە بە ناوی کۆندیل، کە دەنیشنە سەر تەختایی سەری بەلەک.

ئێسکی باریکی لابەلەک لە پێکھاتەی جومگەی ئەژنۆدا بەشداری ناکات. لابەلەک لە ژێر جومگەی ئەژنۆدا سەر بە بەلەکەوە دەنێت و جومگەی بەلەک پێک دێنێت، کە جووڵەیەکی وای نیە.

ناوەکانی تر

چۆک، وژنگ، زرانی، ژنۆ، ھەنگۆڵ، کورک، زانوو، وژینگ، و ورزنگ

بەندۆکەکانی ئەژنۆ

ھەروا کە لە ناوەکەیەوە دیارە بریتییە لە کۆمەڵێک تیسماڵک کە سەری ئێسکەکان پێکەوە دەبەستێ و ناھێڵێ لێک بترازن.دوو بەندۆکی سەرەکی لە دوو لای ئەژنۆدا بریتین لە:

بەندۆکی لای دەر(LCL)
بەندۆکی لای ناو (MCL)

لە نێو جومگەی ئەژنۆشدا دوو بەندۆکی سەرەکی ھەن کە ئێسکی ڕان بە بەلەکەوە دەبەستنەوە، بریتین لە:

بەندۆکی یەکبڕی پێشەوە (ACL)
بەندۆکی یەکبڕی پاشەوە (PCL )

بەندۆکە لاییەکان، بەر بە ترازانی ئەژنۆ بەرەو ڕاست و چەپ دەگرن. بەندۆکە یەکبڕەکان کە بە خاچیش دەناسرێن بەر بە ترازانی ئەژنۆ بۆ بەر و دوا(پاش) دەگرن.

منیسکەکانی ئەژنۆ

لە جومگەی ئەژنۆدا دوو جۆر شانەی تایبەت، بە ناوی منیسک ھەن کە دەکەونە نێوان ڕان و بەلەک و بڕێجار بە کرۆژنەی جومگەش ناویان دەبەن ، بەڵام لە ڕاستیدا لە گەڵ کرۆژنەی سەر ئێسکەکان جیاوازن. منیسکەکان لە بەر دوو ھۆ زۆر گرنگن:

١. وەک زەربە گرێک کار دەکەن لە ھەمبەر کێشی لەش و دەبنە ھۆی بڵاو بوونەوەی تەوژمەکەی.
٢. یارمەتی بەندۆکەکانی ئەژنۆ دەدەن لە خۆڕاگری ئەژنۆ.

تۆپێکی خڕ وێنا بکەن کە لە سەر ڕووبەرێکی تەخت دانراوە، تۆپەکە وێنەی کۆتایی ئێسکی ڕانە و تەختاییەکە، سەری ئێسکی بەلەکە؛ منیسکەکان بۆشایی بەتاڵی دەوری ئێسکی ڕان پڕ دەکەنەوە و دەبنە ھۆی بڵاوبوونەوەی کێشی لەش لە سەر ئێسکی بەلەک، ئەگەر منیسکەکان نەبوایێن، ئەم تەوژمە لە دوو خاڵدا دەکەوتە سەر بەلەک و دەبووە ھۆی سوان و لەناوچوونی کرۆژنەی سەر ئێسکەکان و ئازاری ئەستەم.

تاندۆن (ڕەفیسکە) و ماسوولکەکانی ئەژنۆ

تاندۆنەکان لە بەندۆکەکان دەچن بەو جیاوازییەوە کە ئەمان سەری ماسوولکەکان بە ئێسکەکانەوە دەبەستن. گەورەترین تاندۆنی لەشی مرۆڤ، تاندۆنی کەشکەژنۆیە

ڕیگاچوون و جوڵەکانی ئەژنۆی ئێمە بە پێکھاتەیەکی جموجووڵەوە بەستراوە، کە بە پێکھاتەی ڕاست کردنەوەی ئەژنۆ دەناسرێت.ئەم پێکھاتە کە لە بەشی پێشەوەی ئەژنۆدایە پێکھاتووە لە: کەشکەژنۆ، تاندۆنی کەشکەژنۆ، تاندۆنی چوارسەر و ماسوولکەکانی چوارسەر. ماسوولکە چوارسەرەکان ئەو ماسوولکانەن کە لە بەشی پێشەوەی ئەژنۆدا بە تاندۆنی جوارسەرەوە دەلکێن و لە کرژ بوونەوەدا دەبنە ھۆی ڕاست بوونەوەی ئەژنۆ.

ماسوولکەکانی ھامسترینگ لە پشتەوەی ڕان و بەلەکەوە دەبنە ھۆی نووشتانەوەی ئەژنۆ.

وتاری پێوەندیدار

سەرچاوە

^[بەستەری مردووی ھەمیشەیی]^{[بەستەری مردوو]}

دەروازەی پزیشکی