ئوم کەلسووم
ئوم کەلسووم أم کلثوم | |
|---|---|
 | |
| زانیارییەکان | |
| ناوی لەدایکبوون | فاتمە ئیبراھیم سەید بێلتاگی فاطمة إبراھيم السيد البلتاجي |
| لەدایکبووی | ٣١ی کانوونی یەکەمی ١٨٩٨ میسر، تەمای زەھایرا |
| مردووی | ٣ی شوباتی ١٩٧٥ (٧٦ ساڵ ژیاوە) قاھیرە، میسر |
| چەشنەکان | موزیکی میسری، کلاسیکی |
| پیشە(کان) | گۆرانیبێژ، ئەکتەر |
| ساڵانی چالاکبوون | ١٩٢٤–١٩٧٣ |
| کۆمپانیاکان | Mazzika EMI Classics |
| بابەتە پەیوەندیدارەکان | Mohamed El Qasabgi Sayed Darwish Baligh Hamdi Abdel Halim Hafez El Sunbati Mohammed Abdel Wahab |
ئوم کەلسووم یان کەوکەب ئەلشەرق ناسراوە (لەدایکبووی ٣١ی کانوونی یەکەمی ١٨٩٨، یان ٤ی ئایاری ١٩٠٤؛[١] مردووی ٣ی شوباتی ١٩٧٥) گۆرانیبێژێکی جیھانی عەرەبییە. پەیوەندییەکی باشی لەگەڵ گەورە دەسەڵاتدارەکانی وڵاتەکەی ھەبووە. لەنیوەی تەمەنیدا ویستوویەتی بچێتە حەج، بەڵام جمال عبد الناصر ڕێگەی پێنەداوە.
ژیاننامە
[دەستکاری]ژیانی سەرەتایی
[دەستکاری]
ئوم کولسووم لە بنەماڵەیەکی باکگراوندی ئاینی لەدایکبووە وەک باوکی شێخ ئیبراھیم سەد بالتاگی ئیمامی بووە، دایکی شیفافە ئەلمالیجی بووە.[٢] شوێنی لەدایکبوونی شیلا، گوندی تەمای زەھایرا بوو، کە سەر بە شاری سێنبێلاوێین پارێزگای داکاھلیا بوو، لە دەلتای نیل.[٢] ڕێکەوتی لەدایکبوونی پشتڕاست نەکراوەتەوە، چونکە تۆمارکردنی لەدایکبوون لە ھەموو میسر دا لەو کاتەدا جێبەجێ نەکراوە ھەندێک سەرچاوە بانگەشەی ئەوە دەکەن کە یان لە ٣١ی کانوونی یەکەمی ١٨٩٨ لە دایکبووە ٣١ی کانوونی یەکەمی ١٩٠٤؛ یان ٤ی ئایار ١٩٠٤) دواتر فێربوو چۆن گۆرانی بڵێت بە گوێگرتن لە باوکی فێری براکەی گەورە کە ناوی خالیدە. ھەر لە تەمەنێکی بچووکەوە بەھرەی گۆرانی گوتنی تێدا دەرکەوتووە لە ڕێگەی باوکییەوە فێری ئەوە بووە. قورئان بخونێتەوە، حافز قورئان بووە.[٢] کاتێک تەمەنی ١٢ ساڵ بوو باوکی تێبینی بەھێزی خۆی کرد لە گۆرانی وتندا بۆیە داوای لێکرد بچێتە ڕیزی کۆمەڵە خێزانییەکەوە بەدوای دا ھاتە پاڵ ی وەک دەنگێکی پشتگیریکەر، لە سەرەتادا تەنیا دووبارەکردنەوەی ئەو شتەی ئەوانی تر دەیووت.[٣] جلی بە شێوەی کوڕ پۆشی، باوکی ڕازی نەبووە کچ لەسەر شانۆ بێت.[٣] لە تەمەنی ١٦ ساڵیدا، محەممەد عەبۆ ئەلعلە، گۆرانیبێژێکی بەناوبانگە، کە فێری ئەو بوو کە نوێکاری کلاسیکی عەرەبی چەند ساڵێک دواتر چاوی بە ئاوازدانەرە بەناوبانگەکە و عوود زان زەکەریا ئەحمەد کەوت کە بانگھێشتیان کرد بۆ ئەوەی بێتە قاھیرە ھەرچەندە لەسەرەتای بیستەکانی سەدەی ڕابردوو ەوە چەندین سەردانی بۆ قاھیرە کرد، بەڵام تا ساڵی ١٩٢٣ چاوەڕوان بوو پێش ئەوەی بەشێوەیەکی ھەمیشەیی بەرەو ئەوێ بجوڵێت. لە چەند بۆنوبارێک بانگھێشتی ماڵی ئەمین بەھی مەھدی کرا، کە فێری کرد کە یاری 'عود بکات. لەگەڵ ڕەوحییە ئەلمەھدی کچی ئەمین دا پەیوەندییەکی نزیکی دروست کرد و بوو بە نزیکترین ھاوڕێی. ئوم کولثوم تەنانەت ئامادەی بوو لە زەماوەندی کچەکەی ڕاوھیا، ھەرچەندە ئەو بە ئاسایی پێی باش بوو خۆی لە دەرکەوتنی لە ناو گشتی (ئۆف ستەیج) بەدوور بگرێت.
لە ماوەی ساڵانی سەرەتای تەمەنی دا تووشی پێشبڕکێی سەرکەشی بوو لە ماوەی ساڵانی سەرەتای تەمەنی کاریدا تووشی ڕکابەرییەکی سەرکەشە بوو لەلایەن دوو گۆرانیبێژی دیارەوە: مۆونیرا ئێل مەھدییە و فەتحییە ئەحمەد کە دەنگی ھاوشێوەیان ھەبوو. ھاوڕێمونییە کە لەڕۆژنامەی ئەلمەسرە کاری سەرنووسەری دەکرد، چەند جارێک پێشنیازی ئەوەی کردبوو کە ئوم کەلسووم دەبێت ھاوسەرگیری لەگەڵ یەکێک لەو میوانانەدا بکات کە زۆر جار سەردانی ماڵەکەی کردووە. تا ئەو ڕادەیە بوو کە باوکی بڕیاری گەڕانەوەی دا بۆ ئەو گوندەی کە لە گەڵ خێزانەکەی پێکەوە ھاتوون.[٤] باوکی تەنھا لەسەر مشتومڕە قایلکەرەکانی ئەمین ئەلمەھدی، مێشکی دەگۆڕی.[٤] دوای ئوم کولسووم جەماوەرێکی ئاشکرا کرد سەبارەت بە سەردانی کردنی ماڵەکەی، کە ڕایگەیاند، وەرناگیرێت[٥] لە ساڵی ١٩٢٣ گرێبەستێکی لەگەڵ ئۆدیۆن ڕیکۆرد دا کە لە ساڵی ١٩٢٦ زیاتر لە ھەر ھونەرمەندێکی تری میوزیکی میسڕی دەداتێ بۆ ھەر تۆمارێک[٦]
فلیم
[دەستکاری]ئەو فلیمانەی کە ناوبراو لێی بەشدار بووە
- وداد ١٩٣٥
- نشید الأمل ١٩٣٧
- دنانیر ١٩٣٩
- عایدۆ ١٩٤٢
- سەلامە ١٩٤٤
- فاتیمە ١٩٤٨
بابەتە تۆمارکراوەکان
[دەستکاری]- ئوم کەلسوم (فات معاد) لە ساڵی ١٩٦٨
- ئوم کەلسوم بعید عنک + موال (ئاھەنگی سینەما لە کۆشکی نیل١٩٦٦)
- ئوم کەلسوم غنی لی شوی (لە فلمی سەلامە ١٩٤٤)
مردن
[دەستکاری]لە ٣ی شوباتی ١٩٧٥ لە تەمەنی ٧٧ ساڵی کۆچی دوایی کرد
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ «Umm Kulthūm». Encyclopædia Britannica. 2012.
- ^ ئ ا ب «The Quietus | Features | Electro Chaabi | Umm Kulthum: Queen Of The Nile». The Quietus (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ٤ی شوباتی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ ئ ا «'She exists out of time': Umm Kulthum, Arab music's eternal star». the Guardian (بە ئینگلیزی). ٢٨ی شوباتی ٢٠٢٠. لە ٤ی شوباتی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ ئ ا Danielson، Virginia (2008-11-10). "The Voice of Egypt": Umm Kulthum, Arabic Song, and Egyptian Society in the Twentieth Century (بە ئینگلیزی). University of Chicago Press. pp. 63–64. ISBN 978-0-226-13608-0.
- ^ دانیالسۆن، ڤێرجینیا (10 November 2008), p.64
- ^ Danielson, Virginia (10 November 2008), pp.54–55
بەستەرە دەرەلکییەکان
[دەستکاری] |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە ئوم کەلسووم تێدایە. |
