ڕووباری تومێن

ڕووباری تومێن کە بە ڕووباری تومان یان ڕووباری دومان ناسراوە ڕووبارێکی درێژییەکەی ٥٢١ کیلۆمەترە و وەک بەشێک لە سنووری نێوان چین و کۆریای باکوور و ڕووسیا کاردەکات، لە بناری چیای پاکتو بەرز دەبێتەوە و دەڕژێتە ناو دەریای ژاپۆن. ڕووبارەکە حەوزی ئاوەڕۆی ٣٣٬٨٠٠ کم٢ (١٣٬٠٥٠ میل چوارگۆشە)ی ھەیە.^[١]

ڕووبارەکە لە باکووری ڕۆژھەڵاتی ئاسیا دەڕژێت، لە سنووری نێوان چین و کۆریای باکوور لە بەشی سەرەوەی خۆیدا دەڕژێت، ھەروەھا لە نێوان کۆریای باکوور و ڕووسیا لە کۆتا ١٧ کیلۆمەتریدا دەڕژێت پێش ئەوەی بچێتە ناو دەریای ژاپۆن. ڕووبارەکە بەشێکی زۆری سنووری باشووری پارێزگای جیلین لە باکووری ڕۆژھەڵاتی چین و سنوورەکانی باکووری پارێزگاکانی باکووری ھامگینگ و ڕایانگانگی کۆریای باکوور پێکدەھێنێت. چیای باێکدو لە سنووری چین و کۆریای باکوور سەرچاوەی ڕووبارەکە^[٢] ھەروەھا ڕووباری ئەمنۆک کە پێی دەوترێت ڕووباری یالو (کە بەشی ڕۆژاوای سنووری کۆریای باکوور و چین پێکدەھێنێت).

لە ساڵی ١٩٣٨ ژاپۆنییەکان پردی ڕووباری تومێنیان دروست کرد، کە ڕووباری کوان لەوێ لەگەڵ ڕووباری تومێن یەکدەگرێتەوە، لە نێوان گوندەکانی وۆنجۆنگ (ھونچۆن) و کوانھێ. شار و شارۆچکە گرنگەکانی سەر ڕووبارەکە بریتین لە ھۆێریۆنگ و ئۆنسۆنگ لە کۆریای باکوور، تومێن و نانپینگ (南坪镇، لە شاری ھێلۆنگ لەسەر ئاستی پارێزگا) لە پارێزگای جیلین لە چین.

لە ساڵی ١٩٩٥ کۆماری گەلی چین، مەنگۆلیا، ڕووسیا، کۆریای باکوور و کۆریای باشوور سێ ڕێککەوتنیان واژوو کرد بۆ دروستکردنی ناوچەی گەشەپێدانی ئابووری ڕووباری تومێن.^[٣]^[٤]^[٥]^[٦]

ئەمانەش ببینە

سنووری ژاپۆن و ڕووسیا

سەرچاوەکان

^ «DRAINAGE BASINS OF THE SEA OF OKHOTSK AND SEA OF JAPAN» (PDF). www.unece.org.
^ Onishi, Norimitsu (22 October 2006). «Tension, Desperation: The China-North Korean Border». The New York Times. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی) Much of the information comes from the captions to the large illustrated map published with the newspaper article and available online with it.
^ «Accord on Tumen River Area Development to Be Signed». لە ڕەسەنەکە لە ١٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە 2010-01-23 ھێنراوە. {{cite journal}}: بیرخستنەوەی journal پێویستی بە |journal= ھەیە (یارمەتی); زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی)(sourced from HighBeam Research)
^ «Tumen River Area Development Program». Network of East Asian Think-tanks (NEAT). 2009. لە ڕەسەنەکە لە ٢٨ی نیسانی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ١١ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٢ ھێنراوە. {{cite web}}: |archive-date= / |archive-url= timestamp mismatch; 2018-04-28 suggested (یارمەتی); زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی)
^ Kim, Myung-sung (14 January 2015). 최고 싱크탱크(think tank)도 "두만강 지역 개발하자" [From top think tank: "Let's develop the Tumen River area"]. Chosun News (بە كۆری). لە 15 January 2015 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= و |archive-date= (یارمەتی)
^ «JPRI Working Paper No. 53». www.jpri.org. لە ڕەسەنەکە لە ١٦ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە 2017-05-01 ھێنراوە. {{cite web}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی)

[1] «DRAINAGE BASINS OF THE SEA OF OKHOTSK AND SEA OF JAPAN» (PDF). www.unece.org.

[times1006-2] Onishi, Norimitsu (22 October 2006). «Tension, Desperation: The China-North Korean Border». The New York Times. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی) Much of the information comes from the captions to the large illustrated map published with the newspaper article and available online with it.

[3] «Accord on Tumen River Area Development to Be Signed». لە ڕەسەنەکە لە ١٥ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە 2010-01-23 ھێنراوە. {{cite journal}}: بیرخستنەوەی journal پێویستی بە |journal= ھەیە (یارمەتی); زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی)(sourced from HighBeam Research)

[4] «Tumen River Area Development Program». Network of East Asian Think-tanks (NEAT). 2009. لە ڕەسەنەکە لە ٢٨ی نیسانی ٢٠١٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ١١ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٢ ھێنراوە. {{cite web}}: |archive-date= / |archive-url= timestamp mismatch; 2018-04-28 suggested (یارمەتی); زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی)

[5] Kim, Myung-sung (14 January 2015). 최고 싱크탱크(think tank)도 "두만강 지역 개발하자" [From top think tank: "Let's develop the Tumen River area"]. Chosun News (بە كۆری). لە 15 January 2015 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= و |archive-date= (یارمەتی)

[6] «JPRI Working Paper No. 53». www.jpri.org. لە ڕەسەنەکە لە ١٦ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە 2017-05-01 ھێنراوە. {{cite web}}: زیاتر لە یەک دانە لە |ناونیشانی ئەرشیڤ= و |archive-url= دیاری کراوە (یارمەتی)

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]