پلاتوون (فیلم)

پلاتوون (بە ئینگلیزی: Platoon) فیلمێکی جەنگیی ئەمریکییە، ئۆلیڤەر ستۆن کاری دەرھێنانی بۆ کردووە، تۆم بێرینگەر، ویلێم داتۆی، چارلی شین و جۆنی دێپ ڕۆڵی سەرەکی تێدا دەگێڕن. یەکەم فیلمی تریلۆجییە کە باسی شەڕی ڤیێتنام دەکات، فیلمەکە لەسەر بنەمای ئەزموونی ستۆن لە شەڕەکەدا دروست کراوە و باس لە خۆبەخشێکی سوپای ئەمریکا (شێن) دەکات کە لە ڤێتنام خزمەت دەکات لەکاتێکدا پۆلیسی فەوجی و سەرۆکی فەوجەکەی (بێرێنگەر و دافۆ) لەسەر ڕەوشتی فەوجی و خودی شەڕەکە مشتومڕ دەکەن. ستۆن سیناریۆی فیلمەکەی لەسەر بنەمای ئەزموونەکانی وەک پیادەیەکی ئەمریکی لە ڤێتنام نووسیوە، بۆ بەرپەرچدانەوەی ئەو دیدگایەی کە لە فیلمی The Green Beretsی جۆن وایندا وێنا کراوە. ھەرچەندە فیلمی وەک میدنایت ئێکسپرێس و سکارفەیسی نووسیوە، بەڵام ستۆن کێشەی زۆری ھەبوو بۆ ئەوەی فیلمەکە پەرەپێبدات تاوەکو کۆمپانیای فیلمی ھێمدەیل لەگەڵ سەلڤادۆر پڕۆژەکەیان گرتەدەست. وێنەگرتنی فیلمەکە لە مانگی شوباتی ساڵی ١٩٨٦ لە فلیپین ئەنجامدرا و ٥٤ ڕۆژی خایاند. فیلمی Platoon یەکەم فیلمی ھۆلیوود بوو کە لەلایەن کەسێکی دێرین لە جەنگی ڤێتنامەوە نووسرا و دەرھێنرا. لەگەڵ بڵاوبوونەوەی، پلاتون ستایشی ڕەخنەگرانی بەدەستھێنا بەھۆی دەرھێنان و سیناریۆی ستۆن، سینەماکاری، ڕیالیزمی زنجیرە شەڕەکان و ڕۆڵی شێن و دافۆ و بێرنگەر. فیلمەکە لە کاتی بڵاوبوونەوەیدا سەرکەوتنی بەدەستھێنا لە بۆکس ئۆفیسدا، داھاتی ناوخۆی ١٣٨٬٥ ملیۆن دۆلاری بەدەستھێنا لە بەرامبەر بوودجەی ٦ ملیۆن دۆلار. فیلمەکە لە ٥٩ەمین خەڵاتی ئۆسکاردا بۆ ھەشت خەڵاتی ئۆسکار پاڵێوراو بوو، ھەروەھا چوار خەڵاتی بەدەستھێنا کە بریتیبوون لە باشترین فیلم، باشترین دەرھێنەر بۆ فیلمی ستۆن، باشترین دەنگ، و باشترین مۆنتاژکردنی فیلم. لە ساڵی ١٩٩٨ دامەزراوەی فیلمی ئەمریکی لە ڕاپرسییەکەی "AFI's 100 Years 100 Movies"دا پلاتۆنی لە پلەی ٨٣ دانا.