پەشێویی دەروونی: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان
No edit summary |
پەڕەی دروست کرد بە «{{Infobox disease | Image = Gautier - Salpetriere.JPG | Caption = وێنەی هەشت ژن لە سەدەی نۆزدە کە بە ئاشکرا تووشی...»ەوە |
||
ھێڵی ١: | ھێڵی ١: | ||
{{Infobox disease |
|||
[[پەڕگە:Gautier - Salpetriere.JPG|وێنۆک|چەندین کەسی تووشبوو بە پەشێویی دەروونی]] |
|||
| Image = Gautier - Salpetriere.JPG |
|||
| Caption = وێنەی هەشت ژن لە سەدەی نۆزدە کە بە ئاشکرا تووشی نەخۆشی دەروونین. ([[ئارماند گاتیر]]) |
|||
| ICD10 = {{ICD10|F||}} |
|||
| MeshID = D001523 |
|||
|}} |
|||
'''نەخۆشیی دەروونی''' بە کۆمەڵێک نەخۆشی دەگوترێ کە کار دەکاتە سەر [[هزر]] و [[ڕەفتار]] ی نەخۆش و دەبێتە هۆی ئازار و داماوی نەخۆش. هۆکاری نەخۆشییە دەروونییەکان ڕوون نییە، بەڵام ئاشکرایە کە هۆکارەکانی [[بۆماوەزانی|جینیتیک]] ، [[سترێس]] و چۆنیەتی ڕووبەڕوو بوونەوەی کەس لەگەڵ دەوروبەری زۆر کاریگەرە. [[خەمۆکی]] ، [[دڵەڕاوکێ]] ، [[وەسواس]] ، [[شێواوی دوو سەرە]] (بە کوردی شێتەوژیرە) و [[شیزۆفێرنی]] لە دیارترین نەخۆشییەکانی دەروونین. |
|||
==مێژوو== |
|||
'''پەشێویی دەروونی''' حاڵەتێکی دەروونناسانە یان کێشەیێکی کارکردییە لە مێشکدا کە لە [[ئاکار]]ی مرۆڤدا دەردەکەوێت. زۆر جار ئەم حاڵەتانە وەکوو "شێتی" ناو دەبرێت کە ھیچ بنەمایەکی زانستی نییە و ئەوڕۆکە ھەر حاڵەتێک ناوێکی تایبەت بە خۆی ھەیە و زۆر لە یەک جیاوازن.<ref>http://www.surgeongeneral.gov/library/mentalhealth/chapter2/sec2.html</ref> |
|||
سەدان ساڵ کۆمەڵگاکان لەگەڵ ئەو نەخۆشانەی کە بەهۆی شێوانی دەروونی ئازاریان دەدی، بە شێوەی دڕندانە دەجووڵانەوە. بیرۆکەی باوی ڕابردوو هۆی نەخۆشییە دەروونییەکانی بۆ [[شەیتان]] و هێزە ژوورسروشتییەکان دەگەڕاندەوە. بۆ چارەسەری نەخۆشی دەروونی ، جەستەی نەخۆشیان دەخستە ژێر ئازار و لێدان و برسییەتی زۆرەوە تا جێ بە شەیتان لەق بکەن و لە دەروونی ڕاوە بنێن.<br /> |
|||
[[زیگمۆند فرۆید]] لە یەکەمین دەروون ناسانێ بوو کە شێوازی نوێی بۆ دەرمانی نەخۆشیی دەروونی ڕانا و [[دەروونکۆڵی]] لە سەر ئەم بنەمایە دامەرزاند.<ref>http://www.4shared.com/dir/i3pcT7K6/mabani_shenakht_ensan.html</ref> |
|||
==جۆرەکان== |
|||
نەخۆشییەکانی دەروون جۆراوجۆرن، بەناوبانگترینیان بریتییە لە: |
|||
== سەرچاوەکان == |
|||
*[[خوو شێوان]] (شێواوی خوو) |
|||
<references/> |
|||
*[[دڵەڕاوکێ|دڵ شێوان]] |
|||
*[[پەرۆشی]] |
|||
*[[شێواوی سالەشی]] |
|||
*[[شێواوی بەکارهێنان]] |
|||
*[[خەوشێوان]] |
|||
*[[خۆراک شێوان]] |
|||
*[[شێواوی دەروون لەشی]] (دەر و ناو شێوان) |
|||
*[[شێواوی کەسایەتی]] (کەسایەتی شێوان) |
|||
*[[شێواوی زایەندی]] |
|||
*[[شێواوی ناسیاری]] (ناسیاری شێوان) |
|||
==پەراوێز== |
|||
{{پەراوێز}} |
|||
==سەرچاو== |
وەک پێداچوونەوەی ١٣:٢٣، ٢٥ی تەممووزی ٢٠١٤
دراوەکان لە سەرچاوەکانی تردا | |
---|---|
ICD-10 | F[١] |
MeSH | D001523 |
نەخۆشیی دەروونی بە کۆمەڵێک نەخۆشی دەگوترێ کە کار دەکاتە سەر هزر و ڕەفتار ی نەخۆش و دەبێتە هۆی ئازار و داماوی نەخۆش. هۆکاری نەخۆشییە دەروونییەکان ڕوون نییە، بەڵام ئاشکرایە کە هۆکارەکانی جینیتیک ، سترێس و چۆنیەتی ڕووبەڕوو بوونەوەی کەس لەگەڵ دەوروبەری زۆر کاریگەرە. خەمۆکی ، دڵەڕاوکێ ، وەسواس ، شێواوی دوو سەرە (بە کوردی شێتەوژیرە) و شیزۆفێرنی لە دیارترین نەخۆشییەکانی دەروونین.
مێژوو
سەدان ساڵ کۆمەڵگاکان لەگەڵ ئەو نەخۆشانەی کە بەهۆی شێوانی دەروونی ئازاریان دەدی، بە شێوەی دڕندانە دەجووڵانەوە. بیرۆکەی باوی ڕابردوو هۆی نەخۆشییە دەروونییەکانی بۆ شەیتان و هێزە ژوورسروشتییەکان دەگەڕاندەوە. بۆ چارەسەری نەخۆشی دەروونی ، جەستەی نەخۆشیان دەخستە ژێر ئازار و لێدان و برسییەتی زۆرەوە تا جێ بە شەیتان لەق بکەن و لە دەروونی ڕاوە بنێن.
زیگمۆند فرۆید لە یەکەمین دەروون ناسانێ بوو کە شێوازی نوێی بۆ دەرمانی نەخۆشیی دەروونی ڕانا و دەروونکۆڵی لە سەر ئەم بنەمایە دامەرزاند.[١]
جۆرەکان
نەخۆشییەکانی دەروون جۆراوجۆرن، بەناوبانگترینیان بریتییە لە:
- خوو شێوان (شێواوی خوو)
- دڵ شێوان
- پەرۆشی
- شێواوی سالەشی
- شێواوی بەکارهێنان
- خەوشێوان
- خۆراک شێوان
- شێواوی دەروون لەشی (دەر و ناو شێوان)
- شێواوی کەسایەتی (کەسایەتی شێوان)
- شێواوی زایەندی
- شێواوی ناسیاری (ناسیاری شێوان)