دڵەڕاوکێ

کچێک کە دەترسێت، تووشبووی دڵەڕاوکێ

دڵەڕاوکێ (بە ئینگلیزی: Anxiety) دۆخێکی ناخۆشی پەشێویی ناوەکییە، کە زۆرینەی کات بە ھەڵسوکەوتی پەشۆکاوەوە دەبەسترێتەوە، وەک خێرا جووڵەکردن بۆ پێشەوە و پاشان گەڕانەوە و بیرکردنەوەی قووڵ. ئەم

ھەستە، ھەستێکی تاکەکەسییە لەھەمبەر ترس لەشتێک کە ئەگەر ڕوودانی کەمە، بۆ نموونە دڵەڕاوکێ بۆ مردنێک کە لە داھاتوویەکی نزیکدا ڕوودەدات. دڵەڕاوکێ جیاوازە لە ترس، کە ھەستە بەرامبەر شتێکی ڕاستەقینەیی ترسناک یان مەترسیدار و وەڵامێکی گوونجاوە بۆ مەترسییەکی درکپێکراو. دڵەڕاوکێ ھەستکردنە بە ترس و پەشۆکاویی و بێھێزیی و زۆرینەی کات کاردانەوەیەکی لەڕادەبەدەر و گشتگیرکراوە بۆ شتێک کە تاکەکەس پێی وایە مەترسیدارە. زۆرینەی جار بەستراوەیە بە نائارامیی، ھیلاکیی و کێشە لەپەیتکردنەوە، و ھەروەھا کەشەنگیی لەماسوولکەدا. دڵەڕاوکێ بە کاردانەوەیەکی ئاسایی بۆ سترێسی درکپێکراو لەبەرچاو دەگیرێت، ئەگەرچی کەسانێک جار جارە ئەم ھەستەیان لا درووست دەبێت.

سەرچاوەکان

• ویکیپیدیای ئینگلیزی
• دڵەڕاوکێ

نیشانەکان

دڵەڕاوکێ دەتوانێت کاریگەری جەستەیی وەک دڵ پاڵیوو ، هیلاکی ، نەوازش ، ئازاری سنگ ، کورتی هەناسە ، ئازاری گەدە ، یان سەرئێشە ی لەگەڵ بێت . لە ڕووی فیزیکییەوە جەستەی ئۆرگانیزم خۆی ئامادە دەکات بۆ ئەوەی مامەڵە لەگەڵ ئەم هەڕەشەیەدا بکات . پەستانی خوێن و ڕێژەی دڵ زیاد دەکات ، ئارەقکردنەوە زیاد دەکات ، لێشاوی خوێن بۆ گروپە ماسولکە گەورەکان زیاد دەکات و ، کاری هەرس و سیستەمی بەرگری شلەی یی کەم دەکاتەوە . نیشانە دەرەکییەکانی دڵەڕاوکێ لەوانەیە پێستێکی کاڵ و ئارەقە و لەرزە، و قوتابیە داڕماوەکان لەخۆ بگرێت. لەوانەیە ئەو کەسە تووشی ترس و تۆق ببێت.

هەرچەندە هێرشی ترس بۆ هەموو کەسێک دروست نابێت کە بەدەست دڵەڕاوکێوە دەچێژێت، بەڵام نیشانەی باون هێرشی ترس بە زۆری بێ ئاگادارکردنەوە دێت ، هەرچەندە ترس بە شێوەیەکی گشتی ناعەقڵانییە ، بەڵام تێڕوانینی مەترسی زۆر ڕاستەقینەیە . کەسێک کە هێرشێکی ترسانەی هەیە زۆرجار وا هەست دەکات کە ئەو یان ئەو وا بەرەو مردن یان شێتبوون ئەبەن لەوانەیە هێرشی ترس ەکان بە لێدانی دڵ شڵەژابێت

دڵەڕاوکێ تەنیا بە نیشانەکانی فیزیکی پێک ناهیێت . چەندین نیشانەی دەروونی هەیە کە هەروەها پێکی ئەهینن هەندێکیان بریتین لە : " هەستەکانی ترس یان ترس ، سەختی چڕبوونەوە ، هەستکردن بە دڵەڕاوکێ یان پەشۆکاوی ، چاوەڕوانی خراپترین ، بێزارکردن ، بێخەوی ، سەیرکردنی ( و چاوەڕوانی ) نیشانەکانی ( و ڕووداوەکان ) یان مەترسی ، هەستکردن بە بەتاڵی یی عەقڵ " . هەروەها کابوس، خولیای، هەست، دێژا ڤو و ئەو هەستەی کە هەموو شتێک ترسناکن"

یەکێک لە باوترین نیشانەکانی دڵەڕاوکێ بریتییە لە ترس ، کە ترس لە مردن لە خۆ دەگرێت . "دەتوانم... ئەو ترسەی کە ئازاری سنگ [نیشانەکانی جەستەیی دڵەڕاوکێ] جەڵتەی دڵێکی کوشندەیە، یان ئەو ئازارەی کە لە سەرتدا هەیە [دوا نیشانەی جەستەیی دڵەڕاوکێ] ئەنجامی گرێیان یان ئەنانیایە. تۆ زۆر هەست بە ترس دەکەیت کاتێک بیر لە مردن دەکەیتەوە، یان لەوانەیە زۆر جار لە جاران بیر بکەیتەوە، یان لە مێشکت وەرناگریت"