بۆمب

بۆمب (بە ئینگلیزی: Bomb) جۆرێک چەکە کە لە تێرێکی پڕ لە تەقینەوە سازکراوە کە لەدوای ھەڵدان و کەوتن بە نیشانە دەتەقێتەوە.^[١] وشەی بۆمب زۆر کەم بە تەقینەوەکانێک وەکوو تەقینەوە لە مەعدەن یان تەقینەوە لە سازکردندا بەکاردێت و زیاتر لە تەقینەوەکانی ھێزە سەربازییەکان بەکاری دەھێنن.

ناو

بۆمب لە وشەی یونانی (βόμβος) لە کوردیدا بە مانای بۆمبووس وەرگیراوە.^[٢]

مێژوو

بۆمبە تەقینەوەکان لە ساڵی ١٢٢١ لەلای ئەرتەشی جوورچێن بەدژایەتی یەک شاری چین لە ڕۆژھەڵاتی ئاسیا بەکارھێندرا. بۆمبە سازکراوەکان بە بەکارھێنانی لوولەکانی بامبۆ لە سەدەی یازدەھەمەوە دەبیندرێت.^[٥] بۆمبە سازکراوەکان لە پێستەکانی چەدێن و پێکھاتوو لە بارووت بە سەدەی سێزدەھەم لە چین دەگەڕێتەوە.^[٦] ئەم وشەیە بە ئەم بۆمبە (بەناو: بۆمبی بریسکە) لەدرێژایی یەک شەڕی دەریایی خانەدانی جین (١٢٣٤–١١١٥) لە ساڵی ١٢٣١ بەدژایەتی مەغۆلەکان سازکراوە.^[٦]

بەھێزترینەکان

بەھێزترین بۆمبی جیھان کە لە شەڕدا بەکارھاتووە، ئەم دوو بۆمبە ئەتۆمییانە بوو کە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا لەسەر ناگازاکی و ھیرۆشیمای ژاپۆن ھەڵیدان. ھەتا ئەمڕۆ MOAB بەرھەمی ھێزی ئاسمانیی ویلایەتە یەکگرتووەکان و ATBIP بەرھەمی ڕووسیا بەھێزترین بۆمبەکانی غەیری ئەتۆمی لە جیھاندان.^[٧]

سەرچاوەکان

^ Milstein، Randall L. (2008). «Bomb damage assessment». لە Ayn Embar-seddon (ed.). Forensic Science. Salem Press. p. 166. ISBN 978-1-58765-423-7.
^ βόμβος 2013-11-07 لە وەیبەک مەشین ئەرشیڤ کراوە., Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus
^ Joseph Needham (1986). Military Technology: The Gunpowder Epic. Cambridge University Press. pp. 189–190. ISBN 978-0-521-30358-3. لە 2016-08-26 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە.
^ Joseph Needham (1974). Science and Civilisation in China: Military technology: the gunpowder epic. Cambridge University Press. p. 191. ISBN 978-0-521-30358-3. لە 2016-08-26 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە.
^ Peter Connolly (1 November 1998). The Hutchinson Dictionary of Ancient and Medieval Warfare. Taylor & Francis. p. 356. ISBN 978-1-57958-116-9. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)
^ ^ئ ^ا Needham, Joseph. (1987). Science and Civilization in China: Volume 5, Chemistry and Chemical Technology, Part 7, Military Technology; the Gunpowder Epic. Cambridge University Press. pp. 170–174.
^ Solovyov، Dmitry (١٢ی ئەیلوولی ٢٠٠٧). «Russia tests superstrength bomb, military says». Reuters. لە ٢ی حوزەیرانی ٢٠٠٨ ھێنراوە.

بەستەرە دەرەکییەکان

MakeItLouder.com جۆری کارکردنی یەک بۆمب و لێکۆڵینەوەی ھێزەکانی

[Milstein_2008-1] Milstein، Randall L. (2008). «Bomb damage assessment». لە Ayn Embar-seddon (ed.). Forensic Science. Salem Press. p. 166. ISBN 978-1-58765-423-7.

[2] βόμβος 2013-11-07 لە وەیبەک مەشین ئەرشیڤ کراوە., Henry George Liddell, Robert Scott, A Greek-English Lexicon, on Perseus

[Needham1986-3] Joseph Needham (1986). Military Technology: The Gunpowder Epic. Cambridge University Press. pp. 189–190. ISBN 978-0-521-30358-3. لە 2016-08-26 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە.

[Needham1974-4] Joseph Needham (1974). Science and Civilisation in China: Military technology: the gunpowder epic. Cambridge University Press. p. 191. ISBN 978-0-521-30358-3. لە 2016-08-26 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە.

[Connolly-5] Peter Connolly (1 November 1998). The Hutchinson Dictionary of Ancient and Medieval Warfare. Taylor & Francis. p. 356. ISBN 978-1-57958-116-9. {{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)

[needham-6] ئ ^ا Needham, Joseph. (1987). Science and Civilization in China: Volume 5, Chemistry and Chemical Technology, Part 7, Military Technology; the Gunpowder Epic. Cambridge University Press. pp. 170–174.

[7] Solovyov، Dmitry (١٢ی ئەیلوولی ٢٠٠٧). «Russia tests superstrength bomb, military says». Reuters. لە ٢ی حوزەیرانی ٢٠٠٨ ھێنراوە.

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]