ئاولەمە
ئەم وتارە ئاماژەی بە ھیچ سەرچاوەیەک نەداوە. تکایە بە دانانی ئاماژە بۆ سەرچاوە بڕواپێکراوەکان، ئەم وتارە باشتر بکە. دەقە بێسەرچاوەکان لەوانەیە داوای سەرچاوەیان لێ بکرێت یان لاببرێن. |
ئاوڵەمە (بە ئینگلیزی: embryo، بە فارسی: رویان و بە عەرەبی: جنین) بریتییە لە سەرەتاکانی تۆل لە یەکەمین ڕۆژی پێکھاتنەوە تا کۆتایی حەفتەی ھەشتەم، کە ھێشتا باش خۆی نەگرتووە.
بە زمانی زانستی، بە یوکاریۆتێکی فرەخانەیی دیپلۆید دەوترێت کە لە سەرەتای گەشەکردنی خۆیدایە. لە مرۆڤدا لە سەرەتای پێکھاتنەوە ھەتا نزیکەی ھەفتەی ھەشتمی ژیانی پێی دەوترێت ئاولەمە، پاش ئەم قۆناخە پێی دەوترێت تۆل یان پیزە (fetus).
دروستبوون و گەشەکردن
[دەستکاری]بە پرۆسەی دروستبوون و گەشەکردنی ئاوڵەمە دەگوترێت گەشەی ئاوڵەمە (یان ئێمبریۆجێنێسیس). لەو ئۆرگانیزمانە دا کە زاوزێ بە جووت بوونە، پاش ئەوەی کە تۆوی نێر تێکەڵی ھێلکۆکەی مێ دەبێ، خانەی زیگۆت بەرھەم دێت کە لەخۆگری نیوەی دی ئێن ئەیی باوک و نیوەی دی ئێن ئەی دایکە. کەوابوو ئاولەمە ٥٠ لەسەدی پێکھاتەی جینەتیکی ھەریەکە لە باوک و دایکی ھەیە. لە گیاکان، ئاژەڵان و ھەندێک لە سەرەتاییاندا (protistan) زیگۆت بە شێوەی دابەشینی میتۆسیس زیاد دەکا و ئۆرگانیزمێکی فرەخانەیی پێک دەھێنێت، کە ھەر بە ئاوڵەمە دەناسرێت.
لە گیانلەبەراندا
[دەستکاری]ئەم بەشە واڵایە. دەتوانیت بە زیادکردنی یارمەتیی بدەیت. |
ئاوڵەمەی گیا و گیانلەبەران
[دەستکاری]ئەم بەشە واڵایە. دەتوانیت بە زیادکردنی یارمەتیی بدەیت. |
فۆسیلە دۆزراوەکان
[دەستکاری]ئەم بەشە واڵایە. دەتوانیت بە زیادکردنی یارمەتیی بدەیت. |
ئاولەمەی مرۆڤ
[دەستکاری]ئەم بەشە واڵایە. دەتوانیت بە زیادکردنی یارمەتیی بدەیت. |
گەشەکردن
[دەستکاری]ئەم بەشە واڵایە. دەتوانیت بە زیادکردنی یارمەتیی بدەیت. |
لەباربردن
[دەستکاری]ئەم بەشە واڵایە. دەتوانیت بە زیادکردنی یارمەتیی بدەیت. |
ناکۆکیە ئەخلاقیەکانی دیکە
[دەستکاری]ئەم بەشە واڵایە. دەتوانیت بە زیادکردنی یارمەتیی بدەیت. |
زیندوومان
[دەستکاری]ئەم بەشە واڵایە. دەتوانیت بە زیادکردنی یارمەتیی بدەیت. |
لێکۆڵینەوە
[دەستکاری]ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت. |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە ئاولەمە تێدایە. |