کانزایی
کانزایی یان ماددەی کانزایی مادەیەکی سروشتی و ڕەق و بلورییە کە پێکھاتەیەکی کیمیایی تاڕادەیەک جێگیری ھەیە و لە پێکھاتەی بەردەکانی توێکڵی زەویدا ھەیە و فۆرمولەی کیمیایی تایبەت و پێکھاتەی ئەتۆمی ھەیە و وایە لە پیشەسازییە جیاوازەکانی وەک مەعجونی ددان و کاتژمێرسازی و مۆلیکولەکاندا بەکاردەھێنرێت، بەو جیاوازییەی کە کانزایەک ناتوانێت ھەمیشە لە یەک توخم پێکھاتبێت، ھەروەھا ناتوانێت پێناسەی مۆلیکولێکی بە تەواوی ھەبێت؛ بەڵکو کانزایی بچووکترین بەشە لە کانزایەک کە بەھۆی تایبەتمەندییە ناوازەکانی (واتە پێکھاتەی ئەتۆمی و جۆری پێکھاتەی گەردیلەیی یان کیمیایی) کە ھەیەتی، ئەو کانزایە جیاواز دەکات لە کانزاکانی تر. بۆ نموونە ئەگەر گڵ لەبەرچاو بگرین، کانزا پێکھێنەرەکانی (کاولینایت، مۆنتمۆریلۆنایت، ئیلیت) بوونەتە ھۆی ئەوەی گڵەکە تایبەتمەندییەکی ناوازەی ھەبێت، کە لێیەوە وەک گڵ دادەنرێت؛ واتە ئەگەر کانزاکانی تر بە قەبارەی گڵ بەکاربھێنین (وەک ئەو خاکەی کە لە ئامێری بڕینەوە دەڕژێت بەھۆی وردکردن و پۆلیشکردنی بەردەکە بە مایکرۆن)، ھەرگیز تایبەتمەندی کانزای گڵەکەی نابێت؛ چونکە کانزای گڵ ڕێکخستنی ئەتۆمی و پێکھاتەی کیمیایی ناوازەی ھەیە، کە لە زانستی جیۆلۆجیدا بە کانزا ناودەبرێت.[١][٢]
سەرچاوەکان[دەستکاری]
- ^ John P. Rafferty, ed. (2011): Minerals; p. 1. In the series Geology: Landforms, Minerals, and Rocks. Rosen Publishing Group. ISBN 978-1-61530-489-9
- ^ Wenk, Hans-Rudolf; Bulakh, Andrei (2004). Minerals: Their Constitution and Origin. Cambridge University Press. p. 10. ISBN 978-0-521-52958-7.
 |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە کانزایی تێدایە. |