بۆ ناوەڕۆک بازبدە

پڕۆجێسترۆن

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
مۆلیکیوولی پرۆجێستڕۆن

پڕۆجێستڕۆن (بە ئینگلیزی: progesterone)[١] ھۆڕمۆنێکی ستیڕۆیدییە، تەنی زەرد لە ھێلکەداندا دەریدەدات، ھانی گۆڕانەکانی منداڵدان دەدات بۆ ئەوەی ھێلکەی پیتراو تێیدا بچەقێت، ھەروەھا پڕۆجێستڕۆن لەلایەن وێڵاشیشەوە بەرھەمدەھێنرێت لە کاتی سکپڕیدا.[٢][٣][٤]

ھاوکاری دووگیانی و شیردان دەکات[٥][٦] ھەروەھا تەندروستی ھێلکەدان دەپارێزێت[٧] لەوانەیە یارمەتی ئافرەتان بدات لەکاتی خەوتن و بەھێزتر بوون و باشتربوونی گەشەی قژ[٨]چونکە لەدوای نەمانی سووری مانگانە و کەمبوونەوەی ئێسترۆجین و پڕۆجێسترۆن قژ دەست بە کەمبوونەوە دەکات[٩]

لەخۆراکدا

[دەستکاری]

لەوانەیە ئەم خۆرکانەی خوارەوە ھەردوو ھۆرمۆنی ئێسترۆجین و پڕۆجێسترۆن لە ئافرەتاندا زیاتر و یارمەتی باڵانس کردنیان بدەن بکەن:[١٠][١١][١٢][١٣][١٤][١٥]

  • سیر[١٠]
  • تۆی کەتان[١٠]
  • چای سەوز[١١]
  • دوورکەوتنەوە لە کەمخۆری و زۆرخۆری[١١]
  • دوورکەوتنەوە یان زاڵبوون بەسەر سترێس[١١]
  • دوورکەوتنەوە لە شەکری سپی[١١]
  • ڤیتامین بی، ڤیتامین سی[١٢][١٣]
  • کاڵەک، برۆکۆلی، فاسۆلیا[١٤]
  • فۆلیک ئەسید[١٥]

پەرەپێدان

[دەستکاری]

چۆن باڵانس دروست بکەم لە نێوان ھەردوو ھۆرمۆنەکە؟[١٦]

  • ڕاگرتنی کێشێکی تەندروست لەبەر ئەوەی کێشی زۆر لە ئافرەتان وادەکات ھۆرمۆنێکی زیاتری ئێسترۆجین بەرھەم بێنێت لاشە[١٦]
  • کەمکردنەوە و کۆنتڕۆلی سترێس[١٦] (لەبەر ئەوەی سترێس ئەتوانێت وا لە گروچیلە بکات ھۆرمۆنەکانی وەک پڕۆجێسترۆن بگۆڕیت بۆ ھۆرمۆنی کۆرتیزۆڵ) چونکە سترێس کاریگەری نەرێنی لەسەر چەندین ھۆرمۆنی تری لاشە ھەیە[١٧][١٦][١٨]زۆر بوونی کۆرتیزۆڵ کاریگەریەکی نەرێنی ھەیە لەسەر بەرزبوونەوەی کێشی لەش[١٩][٢٠]
  • خواردنی تەندروست، خەوی باش، تەکنیکەکانی ئارامی بەخشین، پێکەنین و دڵخۆشی، وەرزش [٢١][٢٢][٢٣]
  • ھۆرمۆنی دۆپامین[٢٤] کاریگەری ئەرێنی ھەیە لەسەر باڵانسکردنەوەی (ئێسترۆجین و پڕۆجێسترۆن) وە ھەروەھا ھۆرمۆنەکانی وەک (دۆپامین، ئۆکسیتۆسین، سیرۆتۆنن) بە ھۆرمۆنی خۆشی و خۆشەویستی ناسراون [٢٥][٢٦][٢٧][٢٨][٢٩][٣٠] ھەروەھا سترێس و چەوری زۆر و قەڵەوی و کێشەی خەوتن کێشە بۆ دۆپامین دروست دەکات[٣١]

دەرمان

[دەستکاری]

دەرمانەکانی پڕۆجێسترۆن:[٣٢][٣٣]

وە لەوانەیە دکتۆرەکەت وا پێشنیار بکات بە شەوان دەرمانەکەت بخۆیت چونکە دەرمانەکە یارمەتی خەوێکی باشتر دەدات[٣٤][٣٥] ھەروەھا دەرمانەکانی پڕۆجێسترۆن لەوانەیە کاریگەری لاوەکیان ھەبێت وەک ئازاری مەمک، گۆڕانی میزاج، سەرئێشە[٣٦][٣٧]

زیندەکیمایی

[دەستکاری]

ڕۆژانە بە نزیکەیی ٢٥ ملیگرام لە پڕۆجێسترۆن لە لاشەی مێینە بەرھەم دێت لە ھێلکەدان، لەکاتێکیشدا ئاڵگی ئەدریناڵ بۆ ھەر ڕۆژێک بە نزیکەی دوو ملیگرام لە پڕۆجێسترۆن بەرھەم دێنن[٣٨]

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ↑ «Progesterone for Menopause Symptoms: Benefits and Side Effects». Healthline (بە ئینگلیزی). ١٨ی ئەیلوولی ٢٠٢٠. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  2. ↑ Jameson JL, De Groot LJ (25 February 2015). Endocrinology: Adult and Pediatric E-Book. Elsevier Health Sciences. p. 2179. ISBN 978-0-323-32195-2.
  3. ↑ «Low Progesterone: Complications, Causes, and More». Healthline (بە ئینگلیزی). ١٦ی کانوونی دووەمی ٢٠١٥. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  4. ↑ editor.، Unfer, Vittorio, 1963-. Hyaluronic acid : role in pregnancy and novel applications in the gestational period. ژپنک ٩٧٨-١-٥٣٦١-٩٨٧٣-٧. OCLC ١٢٥٨٠٤٣٠٥٨. {{cite book}}: |دوایین= has generic name (یارمەتی)ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ناوە فرەکان: authors list (بەستەر) ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: ناوە ژمارەیییەکان: authors list (بەستەر)
  5. ↑ «Breast Enhancement - Western New York Urology Associates, LLC». www.wnyurology.com. لە ڕەسەنەکە لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  6. ↑ Lange، Carol A؛ Yee، Douglas (2008-3). «Progesterone and breast cancer». Women's health (London, England). ٤ (2): ١٥١–١٦٢. doi:١٠.٢٢١٧/١٧٤٥٥٠٥٧.٤.٢.١٥١. ISSN ١٧٤٥-٥٠٥٧. PMC ٤٠٣٨٩٠٧. PMID ١٩٠٧٢٥١٧. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |ڕێکەوت= (یارمەتی)
  7. ↑ «PROGESTERONE: Overview, Uses, Side Effects, Precautions, Interactions, Dosing and Reviews». www.webmd.com (بە ئینگلیزی). لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  8. ↑ «Progesterone replacement may help you sleep better at night». Leigh Ann Scott MD, Las Colinas, Irving TX (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). ١ی ئایاری ٢٠١٨. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  9. ↑ «Hair Loss and Menopause: How to Prevent It». Healthline (بە ئینگلیزی). ١٥ی شوباتی ٢٠١٢. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  10. 1 2 3 «11 Foods High in Estrogen». Healthline (بە ئینگلیزی). ٢٣ی ئابی ٢٠١٩. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  11. 1 2 3 4 5 «12 Natural Ways to Balance Your Hormones». Healthline (بە ئینگلیزی). ١٥ی ئایاری ٢٠١٧. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  12. 1 2 «Natural progesterone: Best sources, benefits, and side effects». www.medicalnewstoday.com (بە ئینگلیزی). ٦ی ئازاری ٢٠١٩. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  13. 1 2 «Six Nutrients That Boost Progesterone». Marion Gluck (بە ئینگلیزی). ١٠ی تەممووزی ٢٠١٧. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  14. 1 2 «Natural Progesterone: Creams, Foods, and More». Healthline (بە ئینگلیزی). ٢٣ی حوزەیرانی ٢٠١٧. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  15. 1 2 Gaskins، Audrey J.؛ Mumford، Sunni L.؛ Chavarro، Jorge E.؛ Zhang، Cuilin؛ Pollack، Anna Z.؛ Wactawski-Wende، Jean؛ Perkins، Neil J.؛ Schisterman، Enrique F. (٢٠١٢). «The impact of dietary folate intake on reproductive function in premenopausal women: a prospective cohort study». PloS One. ٧ (9): e٤٦٢٧٦. doi:١٠.١٣٧١/journal.pone.٠٠٤٦٢٧٦. ISSN ١٩٣٢-٦٢٠٣. PMC ٣٤٥٨٨٣٠. PMID ٢٣٠٥٠٠٠٤.{{cite journal}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: unflagged free DOI (بەستەر)
  16. 1 2 3 4 «Natural Progesterone: Creams, Foods, and More». Healthline (بە ئینگلیزی). ٢٣ی حوزەیرانی ٢٠١٧. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  17. ↑ «Chronic stress puts your health at risk». Mayo Clinic (بە ئینگلیزی). لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  18. ↑ Ranabir، Salam؛ Reetu، K. (٢٠١١). «Stress and hormones». Indian Journal of Endocrinology and Metabolism. ١٥ (1): ١٨–٢٢. doi:١٠.٤١٠٣/٢٢٣٠-٨٢١٠.٧٧٥٧٣. ISSN ٢٢٣٠-٨٢١٠. PMC ٣٠٧٩٨٦٤. PMID ٢١٥٨٤١٦١.{{cite journal}}: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: unflagged free DOI (بەستەر)
  19. ↑ «Wellness Blog». Pure Sweat + Float Studio (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). لە ڕەسەنەکە لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  20. ↑ «High Cortisol Symptoms: What Do They Mean?». Healthline (بە ئینگلیزی). ٣١ی ئابی ٢٠١٨. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  21. ↑ «13 proven natural ways to lower cortisol». www.medicalnewstoday.com (بە ئینگلیزی). ١٥ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  22. ↑ «Dopamine Effects on the Body, Plus Drug and Hormone Interactions». Healthline (بە ئینگلیزی). ٥ی تشرینی دووەمی ٢٠١٩. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  23. ↑ «Is There Really A "Love Hormone"?». Healthline (بە ئینگلیزی). ٣٠ی ئابی ٢٠١٨. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  24. ↑ «Dopamine Addiction: A Guide to Dopamine's Role in Addiction». Healthline (بە ئینگلیزی). ٣٠ی نیسانی ٢٠١٩. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  25. ↑ Yoest، Katie E.؛ Cummings، Jennifer A.؛ Becker، Jill B. (٢٠١٤). «Estradiol, Dopamine and Motivation». Central nervous system agents in medicinal chemistry. ١٤ (2): ٨٣–٨٩. ISSN ١٨٧١-٥٢٤٩. PMC ٤٧٩٣٩١٩. PMID ٢٥٥٤٠٩٧٧.
  26. ↑ «Is There Really A "Love Hormone"?». Healthline (بە ئینگلیزی). ٣٠ی ئابی ٢٠١٨. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  27. ↑ «6 Fascinating Facts About the 'Love Hormone' | BBC Earth». www.bbcearth.com (بە ئینگلیزی). لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  28. ↑ «12 Ways to Boost Oxytocin Naturally». Healthline (بە ئینگلیزی). ٢٧ی ئایاری ٢٠٢٠. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  29. ↑ «Dopamine deficiency: Symptoms, causes, and treatment». www.medicalnewstoday.com (بە ئینگلیزی). ١٧ی کانوونی دووەمی ٢٠١٨. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  30. ↑ «Estrogen Deprivation Leads To Death Of Dopamine Cells In The Brain». ScienceDaily (بە ئینگلیزی). لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  31. ↑ «What Are the Signs of Low Dopamine?». Verywell Mind (بە ئینگلیزی). لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  32. ↑ «Progesterone: Health Benefits, Side Effects, Uses, Dose & Precautions». RxList (بە ئینگلیزی). لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  33. ↑ «Progestin (Oral Route, Parenteral Route, Vaginal Route) Proper Use - Mayo Clinic». www.mayoclinic.org. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  34. ↑ «Progesterone replacement may help you sleep better at night». Leigh Ann Scott MD, Las Colinas, Irving TX (بە ئینگلیزیی ئەمەریکایی). ١ی ئایاری ٢٠١٨. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  35. ↑ «HRT for anti-aging: The hormones and the benefits». Dermatology Times. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  36. ↑ «Progesterone». www.hormone.org. لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  37. ↑ Metcalf، Eric؛ MPH. «Progesterone: Uses and Risks». WebMD (بە ئینگلیزی). لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.
  38. ↑ Lemke TL، Williams DA (٢٤ی کانوونی دووەمی ٢٠١٢). Foye's Principles of Medicinal Chemistry. Lippincott Williams & Wilkins. لاپەڕە ١٣٩٧–. ژپنک ٩٧٨-١-٦٠٩١٣-٣٤٥-٠.
  • پەرتووکی زیندەزانی ١٢ (چاپی دووەم - ٢٠١١)
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=پڕۆجێسترۆن&oldid=1483514»