پارێزگای ئاراگاتسۆن
| پارێزگای ئاراگاتسۆن | |
|---|---|
| دامەزران | ٧ی تشرینی دووەمی ١٩٩٥ |
| ناو بە زمانی فەرمی | Արագածոտնի մարզ |
| وڵات | ئەرمەنستان |
| پایتەخت | ئەشتەرەک |
| دابەشکاریی کارگێڕی | ئەرمەنستان |
| ناوچەی کاتی | Armenia Time |
| پۆتانی شوێن | ٤٠°٢٥′٠″N ٤٤°١٠′٠″E |
| دانیشتووان | ١٢٥٬٤٠٠، ١٢٨٬٩٤١ |
| زمانەکان | زمانی ئەرمەنی، کوردیی باکووری |
| ڕووبەر | ٢٬٧٥٦٫٠ کیلۆمەتر چوارگۆشە |
| کۆدی پۆستە | 0201–0514 |
| وێبگە | http://aragatsotn.mtad.am/ |
 | |
پارێزگای ئاراگاتسۆن (بە ئەرمەنی: Արագածոտն) پارێزگایەکی (مارز)ی ئەرمینیایە. دەکەوێتە بەشی ڕۆژاوای ئەو وڵاتە. پایتەخت و گەورەترین شاری پارێزگاکە شارۆچکەی ئەشتەرەکە. لیژنەی ئاماری ئەرمینیا ڕای گەیاندووە کە ژمارەی دانیشتووانەکەی لە سەرژمێری ساڵی ٢٠١١دا ١٣٢ ھەزار و ٩٢٥ کەس بووە.
دانیشتووان
[دەستکاری]
بەپێی سەرژمێری سۆڤیەت لە ساڵی ١٩٨٩، ژمارەی دانیشتووانی پارێزگای ئاراگاتسۆن (ئەوکات بەشێک بوو لە قەزاکانی ئاپاران، ئاراگات، ئەشتاراک و تالین لە ساڵانی ١٩٣٠–١٩٩٥)[١] ژمارەی دانیشتووانەکەی ١٤١٦١١ کەس بوو. ٢٤٬٢٧٧ یان ١٧٫١٤٪یان شارنشین بوون، لە شاری ئەشتەراک دابەش بوون، و ١١٧٬٣٣٤ یان ٨٢٫٨٦٪ گوندنشین بوون، لە قەزاکانی ئاپاران (٢١٬٦٥٤)، ئاراگات (١٣٬٤٠١)، ئەشتەراک (٤٢٬٧٠١)، و تالین (٣٩٬٥٧٨) دابەشکراون.[٢]
بەپێی سەرژمێری فەرمی ساڵی ٢٠١١، ژمارەی دانیشتووانی ئاراگاتسۆن ١٣٢٩٢٥ کەسە (٦٦٧٣٨ پیاو و ٦٦١٨٧ ژن)، کە نزیکەی ٤٫٤٪ی تەواوی دانیشتووانی ئەرمینیا پێکدەھێنێت. ژمارەی دانیشتووانی شارەکان ٣١٣٧٦ کەسە (٢٣٫٦٪) و گوندنشینەکان ١٠١٥٤٩ کەسە (٧٦٫٤٪). ئاراگاتسۆن زۆرترین ڕێژەی دانیشتووانی گوندنشینی لە ئەرمینیا ھەیە.
پارێزگاکە ٣ کۆمەڵگەی شارستانی و ١١١ کۆمەڵگەی گوندنشینی تێدایە. گەورەترین کۆمەڵگەی شارستانی ناوەندی پارێزگای ئەشتەراکە کە ژمارەی دانیشتووانەکەی ١٩٦١٥ کەسە. ناوەندە شارییەکانی دیکەی ئاپاران و تالین ژمارەی دانیشتووانیان بەڕیز ٦٤٥١ و ٥٣١٠ کەسە. گوندی ئۆشاکان بە ژمارەی دانیشتووانی ٤٧٨٠ کەس، گەورەترین شارەوانی گوندنشینی ئاراگاتسۆنە.
خوێندن
[دەستکاری]تا ساڵی خوێندنی ٢٠١٥–٢٠١٦، پارێزگای ئاراگاتسۆن ١٢٣ قوتابخانەی ھەیە، کە ١١٩ قوتابخانە لەلایەن ئیدارەی پارێزگاکەوە بەڕێوەدەبرێن، لەکاتێکدا ٤ قوتابخانە لەژێر چاودێری ڕاستەوخۆی وەزارەتی پەروەردە و زانستدان.[٣] کۆی گشتیی ئەو قوتابخانانە ئەو ٢٠ قوتابخانەیە دەگرێتەوە کە بۆ کەمینە نەتەوەیییەکانی ئێزیدی و کورد دیاری کراون. تا کۆتایی ساڵی ٢٠١٥ ژمارەی خوێندکاران لە قوتابخانەکانی پارێزگاکەدا ١٧ ھەزار و ١٠ خوێندکارە.[٤] ھەروەھا لە پارێزگاکەدا یەک قوتابخانە بۆ پێداویستی تایبەت ھەیە.
شارۆچکەی ئەشتاراک شوێنی ٢ دامەزراوەی سەرەکی توێژینەوەیە: پەیمانگای میکایل تێر-میکایلیان بۆ توێژینەوەی فیزیایی[٥] و پەیمانگای فیزیای تیشکی و ئەلیکترۆنی.[٦]
گوندی بیوراکان شوێنی ڕوانگەی بیوراکانە کە لەلایەن ئەکادیمیای نیشتمانی زانستەکانی ئەرمینیا بەڕێوەدەبرێت.
مۆزەخانەی ماڵی ڕۆماننووس پێرچ پرۆسیان کە لە ساڵی ١٩٤٨ لە ئەشتەراک دامەزراوە، لە گرنگترین ناوەندە کولتوورییەکانی پارێزگاکەدایە.[٧]
کەسایتییەکانی پارێزگای ئاراگاتسۆن
[دەستکاری]سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ «Legislation: National Assemly of RA». www.parliament.am. لە ١١ی شوباتی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
- ^ «Демоскоп Weekly - Приложение. Справочник статистических показателей». www.demoscope.ru. لە ١٠ی شوباتی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
- ^ «Aragatsotn province schools» (PDF). لە ڕەسەنەکە (PDF) لە ٤ی ئازاری ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە ٧ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٥ ھێنراوە.
- ^ «Կայացավ ՀՀ Արագածոտնի մարզի հանրակրթական դպրոցների տնօրենների օգոստոսյան խորհրդակցությունը | Առավոտ - Լուրեր Հայաստանից».
- ^ «The Institute for Physical Research (IPR)». www.ipr.sci.am. لە ڕەسەنەکە لە ٦ی ئایاری ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢١ی تەممووزی ٢٠٢٢ ھێنراوە.
- ^ «Institute of Radiophysics and Electronics». لە ڕەسەنەکە لە ١٠ی حوزەیرانی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ٤ی حوزەیرانی ٢٠١٦ ھێنراوە.
- ^ «Charents Museum of Literature and Arts». لە ڕەسەنەکە لە ٢٠ی ئابی ٢٠١١ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٤ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٥ ھێنراوە.
