مزگەوتی تازە پیر
| مزگەوتی تازە پیر | |
|---|---|
 | |
| دامەزران | ١ی کانوونی دووەمی ١٩٠٥ |
| ناو بە زمانی فەرمی | Təzəpir məscidi |
| دامەزرێنەر | Nabat Ashurbeyli |
| وڵات | ئازەربایجان |
| دابەشکاریی کارگێڕی | باکوو، Yasamal raion |
| پۆتانی شوێن | ٤٠°٢٢′٢٠″N ٤٩°٤٩′٤٣″E |
| نژیاروان | Zivar bay Ahmadbayov |
| ستایلی نژیاروانی | نژیاروانیی ئیسلامی، Shirvan-Absheron architectural school |
| وێبگە | http://www.qafqazislam.com/ |
 | |
مزگەوتی تازە پیر مزگەوتێکە لە شاری باکووی پایتەختی ئازەربایجان. دروستکردنی لە ساڵی ١٩٠٥ دەستی پێکرد و تا ساڵی ١٩١٤ تەواو بوو. بیرۆکەی مزگەوتەکە و ھەروەھا دابینکردنی دارایی لەلایەن خێرخوازێکی ئازەرییەوە دابینکرابوو، کە مێینەیەک بوو، نەبات خانم ئاشوربەیۆڤ (ئاشوربەیلی)
مێژوو
[دەستکاری]
مێژووی ئەم پیرۆزگایە دەگەڕێتەوە بۆ سەدەی چواردەھەم و پازدەھەم. یەکەم جار وەک گۆڕێک بوونی ھەبوو. گۆڕەکە ھی ئەبو سەید عەبدوڵا بووە کە زانا و پیرۆزی ئیسلامی بووە.
قاسم بەی تێچووی نۆژەنکردنەوەی مزگەوتەکەی دابین کرد. دروستکردنی ڕاستەقینەی پەرستگاکە لە سەرەتای سەدەی بیستەمەوە دەستی پێکردووە. دروستکردنی مزگەوتەکە لەلایەن سەرپەرشتیاری بیناسازی کەربەلائی ئەحمەدەوە دەستیپێکرد، پاشان لەژێر ڕێنمایی تەلارساز زیوار بەی ئەحمەدبای لە نێوان ساڵانی ١٩٠٥ بۆ ١٩١٤ تەواوکرا مزگەوتەکە لەسەر گۆڕەکە دروست کرا. تێچووی بیناسازییەکە لەلایەن خێرخوازی ئازەربایجانی نەبات خانم ئاشوربەیۆڤا دابینکرا. دروستکردنی مزگەوتی تازە پیر زیاتر لە نۆ ساڵی خایاند بەھۆی کێشە دارایی و سیاسییەکانی ئەو سەردەمە.
ھەروەھا حاجی زەینەلابدین تاغیێڤ گەورە و خێرخوازی پیشەسازی نیشتمانی ئازەربایجانی لە پرۆسەی دروستکردنی مزگەوتەکەدا چالاکانە بەشداری کرد.[١][٢]
تەنھا ٣ ساڵ دوای کردنەوەی مزگەوتەکە لە پەیوەندی لەگەڵ شۆڕشی تشرینی یەکەمی ساڵی ١٩١٧ داخرا.[٣] بەدرێژایی ساڵان مزگەوتەکە وەک سینەما و ئەشکەوتێک کاردەکات، و لە ساڵی ١٩٤٣ەوە تا ئێستا - وەک مزگەوتێک. ئاخوندی مزگەوتەکە موفتی گەورەی قەفقاز اللەشکور پاشازادەیە.[٤]
لە نێوان ساڵانی ٢٠٠٦ بۆ ٢٠٠٩ مزگەوتەکە کاری بیناسازی ئەنجامدرا و بەشە کۆن و خراپبووەکانی نۆژەنکرانەوە. دوای پرۆسەکانی نۆژەنکردنەوە، مزگەوتەکە سیستەمی ھەواگۆڕکێی بۆ دابینکرا و زەوییەکەی داپۆشرابوو فەرشی نەمەزگە کە تێیدا ٧٢٠ کەس دەتوانن لە یەک کاتدا عیبادەت بکەن.[١][٥] ناوەوەی مزگەوتەکە ڕووبەرەکەی ١٤٠٠ مەتر چوارگۆشەیە و بە ڕازاندنەوەی قوتابخانەکانی نیگارکێشانی ئازەربایجان ڕازاوەتەوە لەگەڵ نموونەی ڕازاندنەوەی ڕۆژھەڵات. بەرزی قوبە و نیو مەتر. میھراب و قوبەی مزگەوتەکە لە مەڕمەڕ دروست کراوە، لەکاتێکدا توخمەکانی دیکۆراتی مزگەوتەکە، سەری منارەکان و لیبێڵەکان لە زێڕ دروستکراون.
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ ئ ا «İskəndərov, A. 2009. "Təzə Pir məscidi". Müəllifi: Anar İskəndərov, tarix elmləri doktoru, professor. Qafqaz Müsəlmanları İdarəsinin nəşri. Milli-mənəvi abidələrimiz, dini ocaqlarımız, məscidlərimiz» (PDF).
- ^ Jonathan Bloom, Sheila S. Blair, Sheila. 2009. Grove Encyclopedia of Islamic Art & Architecture: Three-Volume Set. Oxford University Press. 14 May 2009. ISBN 978-0-19-530991-1.
{{cite book}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|date=(یارمەتی) - ^ Мечеть Тезепир (بە ڕووسی). Crescent Beach Hotel. لە ڕەسەنەکە لە ٨ی تەممووزی ٢٠١١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٤ی تەممووزی ٢٠١٠ ھێنراوە.
- ^ Mehpare. «Son illər dövlətimiz tərəfindən bütün dini ocaqlarımızda yüksək səviyyədə yenidənqurma və bərpa işləri aparılır. Belə dini ocaqlardan biri də Təzəpir məscid kompleksidir» (بە ئازەربایجانی). Anl.az. لە ٢٤ی تەممووزی ٢٠١٠ ھێنراوە.
- ^ «Dini siyasət, tolerantlıq və multikulturalizm haqqında» (PDF).
 |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە مزگەوتی تازە پیر تێدایە. |
