سوڕی ئۆتۆ

سوڕی ئۆتۆ
لقی	thermodynamic cycle
ناونراوە لەدوای	Nicolaus Otto، Alphonse Beau de Rochas
لێکۆڵینەوە لەلایەن	تێرمۆدینامیک
لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

Pressure–volume diagram

چەرخی (otto) ئەوە چەرخی گەرمی داینەمیکی (thermodynamic) نموونەیی باسی کاری نموونەیی پریشکی سووتانی پیستنی بزوێنەر دەکات ئەو چەرخی گەرمی داینەمیکی زیاتر دەبینرێتن لە ناو بزوێنەری ئوتۆمبێلەکان. چەرخی (otto) وەسفی ئەوە دەکات کە چ روودەدات لە بارستایی گاز کاتێک تووشی گۆڕانی پەستان و پلەی گەرمی و قەبارە و زیادکردن و لابردنی گەرمی دەبێت. بارستایی گاز کاتێک تووشی ئەو گۆڕانکارییانە دەبێت پێی دەلێن سیستەم. ئەو سیستەمە لەو حالەتە وەھا پێناسە دەکرێ کە دەبێتە شلگاز (گاز) لە ناو سلندەر.

Power توانا دروست دەبێ لە (otto cycle) کە بریتییە لە گەشەکردنی وزە لە ھەر یەکە لەکات (otto engine) کە پێیدەوترێ چوار سلندەری سووتانی پستن وە ھەروەھا کونی ھەنگاو وە ھەنگاوی پەستێوراو پێویستی بە یەک خولانەوەیە لە بزوێنەری دەسکی شافت وە ھەنگاوی توانا لەگەل گازی دووکەل بێویستیان بە خولانەوەیەکی ترە بۆ ھەردوو خولانەوە یەک ئیش بەرھەم دێنن. لەسەر ئەو شیکرنەوەی تۆر دروستدەکرێ لەلایەن سیستەم Summation of work=W1-2 + W3-4=(U2-U1)+(U4-U3)=+4-5=-1 (دووبارە بەکارھێنانی نیشانەی کۆنگرە لێدەرکردن نیشانەی کەم بەڵگەیە بۆ بە جێھێشتنی وزە لە سیستەم لە کاتی ئیشکردن). لە سوری MKS بەکارھێنانی یەکە بەرھەم دەھێنرێ یەک جوول لە وزە لەسەر شێوەی ئیش.

بۆ ھەر بزوێنەرێک لادانێکی تایبەت ھەیە بۆھەر لیترێک ، بارستایی گازەکان سیستەمێکە ھەژماردەکرێت کە بزوێنەرەکە دەخاتە کار لە پێوانەی پلەی گەرمی (20C) وە لەگەل پەستانی (1 atm). بە بەکارھێنانی یاسای (گاز) بارستایی گازی یەک لیتر لە پلەی گەرمی ژوور لەگەل پەستانی ئاستی رووی دەریا: M=PV/RT کاتێک P=0.001 m^3, R=0.286kJ/(kg.K), T=293 K, P=101.3kN/m^2 , M=0.00121kg Increasing power & efficiency جیاوازی نێوان دەرھاوێشتن و پەستانی وەرگیراو لەگەل پلەی گەرمی ئەوە دەگەێنێت کە دەتوانێت لە ھەندێک زیادبوونی چوستی قازانج بکات بە بەکارھێنانی بارگاوی تۆربینی. لابردنی بەشێک لە توانای ماوە لە دەرھاوێشتەی لێشاو وە گواستنەوەی بۆ لێشاوی وەرگیراو بۆ زیادکردنی پەستانی وەرگیراو