دەروازە:فیزیک/وتاری ھەڵبژێردراو/٦

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
وێنەی دەرچوونی تیشکی گاما لە ناوکی گەردیلە
وێنەی دەرچوونی تیشکی گاما لە ناوکی گەردیلە

تیشکی گاما (بە ئینگلیزی: Gamma Ray) تیشکێکی کارۆموگناتیسییە بەمەش لە شەپۆلەکانی ڕووناکی دەچێت بێجگە لەوەی کە درێژی شەپۆلەکەی زۆر لە درێژی شەپۆلی ڕووناکی کورتترە واتا لەرەی شەپۆڵی زیاترە لەھەریەک لە (حەوت جۆرەکانی شەبەنگی کارۆموگناتیسی) وزەیەکی زۆر بەرزی ھەیە و بە خێرایی ڕووناکی دەردەچێت، توانایەکی زۆری لە تێپەڕبوون بە ناو تەنەکاندا ھەیە، تەنھا ئەو بەربەستە ئەستوورانە نەبێت کە لە قوڕقوشم دروست کراون. ئەم تیشکە بەھۆی وزەکەیەوە دەناسرێتەوە، تیشکی گاما وزە زۆر بەرزەکان کە زاناکان تێبینیان کردوون لە ناوچە گەرمەکانی گەردوونەوە بێن، گەردیلە تیشکدەرەکان و تەقینەوە ناوکیەکان تیشکی گاما بەرھەمدەھێنن. ئەم تیشکانە دەتوانن شانەی زیندوو بکوژن، بۆیە لە بواری پزیشکیدا بۆ لەناوبردنی شانە شێرپەنجەییەکان بەکاردێن. تیشکی گاما ناتوانێت بە تەواوەتی بەرگە ھەوای زەوی ببڕێت بۆیە زاناکانی گەردوونناسی دەزگای کەشفکردنی تیشکی گاما لەسەر مانگە دەستکردەکان دادەنێن.

زیاتر...