شەڕی نێوخۆیی

شەڕی ناوخۆیی^[ئ] شەڕێکە لە نێوان گرووپە ڕێکخراوەکان لەناو ھەمان دەوڵەت (یان وڵات). ئامانجی یەکێک لە لایەنەکان لەوانەیە کۆنترۆڵکردنی وڵات یان ناوچەیەک بێت، یان بەدەستھێنانی سەربەخۆیی بۆ ناوچەیەک، یان گۆڕینی سیاسەتەکانی حکوومەت.^[٣] ئەم دەستەواژەیە وەرگێڕانی وشەبەوشەی دەستەواژەی لاتینی "bellum civile"یە کە بەکارھێنراوە بۆ ئاماژەدان بە شەڕە ناوخۆیییە جیاوازەکانی کۆماری ڕۆما لە سەدەی یەکەمی پێش زایین. زۆربەی شەڕە ناوخۆیییە ھاوچەرخەکان دەستتێوەردانی ھێزە دەرەکییەکانی تێدایە. بەگوێرەی پاتریک ئێم ڕیگان لە کتێبەکەیدا "شەڕە ناوخۆیییەکان و ھێزە بیانییەکان" (٢٠٠٠)، نزیکەی دوو لەسەر سێی ١٣٨ ململانێی ناوخۆیی لە نێوان کۆتایی جەنگی جیھانیی دووەم و ساڵی ٢٠٠٠ دەستتێوەردانی نێودەوڵەتی بەخۆیەوە بینیوە.^[٤]

تێبینییەکان

^ لە یاسادا بە «ململانێی چەکداری ناوخۆیی» (NIAC) ناسراوە^[١] ھەروەھا بە شەڕی ناودەوڵەتی لە توێژینەوەکانی شەڕدا ناسراوە^[٢]

سەرچاوەکان

^ «The Geneva Conventions and Non-International Armed Conflicts». Revisiting the Geneva Conventions: 1949-2019. Brill. 2019. pp. 168–189.
^ Jackson، Richard (28 March 2014). «Towards an Understanding of Contemporary Intrastate War». Government and Opposition. 42 (1): 121–128. doi:10.1111/j.1477-7053.2007.00215_1.x. hdl:2160/1963. S2CID 56449614. لە 5 January 2017 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 5 January 2017 ھێنراوە. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)
^ James Fearon, "Iraq's Civil War" 2007-03-17 لە وەیبەک مەشین ئەرشیڤ کراوە. in Foreign Affairs, March/April 2007. For further discussion on civil war classification, see the section "Formal classification".
^ «Civil Wars and Foreign Powers: Outside Intervention in Intrastate Conflict». Foreign Affairs. 79 (July/August 2000). 2009-01-28. لە 2021-03-08 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 2015-11-06 ھێنراوە.

ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت.

[3] لە یاسادا بە «ململانێی چەکداری ناوخۆیی» (NIAC) ناسراوە^[١] ھەروەھا بە شەڕی ناودەوڵەتی لە توێژینەوەکانی شەڕدا ناسراوە^[٢]

[1] «The Geneva Conventions and Non-International Armed Conflicts». Revisiting the Geneva Conventions: 1949-2019. Brill. 2019. pp. 168–189.

[2] Jackson، Richard (28 March 2014). «Towards an Understanding of Contemporary Intrastate War». Government and Opposition. 42 (1): 121–128. doi:10.1111/j.1477-7053.2007.00215_1.x. hdl:2160/1963. S2CID 56449614. لە 5 January 2017 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 5 January 2017 ھێنراوە. {{cite journal}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date=، |date=، و |archive-date= (یارمەتی)

[fearon-4] James Fearon, "Iraq's Civil War" 2007-03-17 لە وەیبەک مەشین ئەرشیڤ کراوە. in Foreign Affairs, March/April 2007. For further discussion on civil war classification, see the section "Formal classification".

[foreignaffairs.com-5] «Civil Wars and Foreign Powers: Outside Intervention in Intrastate Conflict». Foreign Affairs. 79 (July/August 2000). 2009-01-28. لە 2021-03-08 لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە. لە 2015-11-06 ھێنراوە.

[ئ]

[٣]

[٤]

[١]

[٢]