تایبیریەس

تایبیریەس
ئیمپراتۆری ئیمپراتۆریەتیی ڕۆمی
پەیکەرێکی تایبیریەس
فەرمانڕەوایی	١٤-٣٧ زایینی
پێشوو	ئەگوستوس
جێگر	کالیگولا
باوک	تایبیریەس کلۆدیەس نیرۆ
دایک	لیڤیا دروسیلا
لەدایکبوون	١٦ی تشرینی دووەمی ٤٢ پ.ز ڕۆما
مردن	١٦ی ئازاری ٣٧ ز (٧٧ ساڵ ژیاوە)

تایبیریەس (تایبیریەس جولیوس سیزار ئەگوستوس، ١٦ی تشرینی دووەم ٤٢ی پ.ز-١٦ی مارس ٣٧ی زایینی) دووەم ئیمپراتۆری ڕۆمانی بوو. لە ساڵی ١٤ بۆ ٣٧ی زایینی فەرمانڕەوایی کرد، ئەو کوڕی سیزار ئەگوستوس بوو.

تایبیریەس یەکێک بوو لە گەورەترین ژەنەڕاڵەکانی ڕۆمای کۆن، کە ھەڵمەتەکانی سنوورەکانی باکووری ئیمپراتۆریەتییەکەیان پاراست. ئەو ماوەی ٢٢ ساڵ فەرمانڕەوایی کرد و نیوەی یەکەمی ماوەی دەسەڵاتداریی زۆر نایاب بوو. بەڵام لە نیوەی دووەمی دەسەڵاتداریی خۆی گۆشەگیر کرد و لە دەسەڵاتداریی دوورکەوتەوە. دوای مردنی دروسوسی کوڕی لە ساڵی ٢٣، دەسەڵاتداریی بەرەو خراپی چوو و بە کارەسات کۆتایی ھات.

لە ساڵی ٢٦دا تایبیریەس لە ڕۆمای جێھێشت و چوو بۆ دوورگەی کاپری و ئیدارەدانی ئیمپراتۆریەتییەکەی دایە دەستی سەجانس، کە فەرمانداری پاسەوانانی ئیمپراتۆری بوو و کەسێکی چاوبرسی بوو. سەجانس بوو بە فەرمانڕەوای تاکڕەوی ڕۆما، و پیلانی دژی تایبیریەس گێڕا و ئەو کەسانەی دەکوشت کە دژی بوون. کاتێک ئاگادارکرایەوە لە کارەکانی سەجانس، تایبیریەس پلانی داڕشت بۆ لابردنی سەجانس لە پۆستە فەرمیەکانی، و لە کۆتاییدا لە کوشتی. دواتر تایبیریەس ئەو کەسانەی کوشت کە لە ژێر دەسەڵاتی سەجانسدا تاوانیان ئەنجام دابوو.

کالیگولا، کوڕی ھەڵگیراوەی تایبیریەس، جێگای گرتەوە وەک ئیمپراتۆری ڕۆم.

سەرچاوەکان

• بەشداربووانی ویکیپیدیا، «Tiberius»، ویکیپیدیای ئینگلیزی. سەردان لە ٢٨ی ئابی ٢٠٢١.