ببە، ئەویش دەبێت

ببە، ئەویش دەبێت (بە عەرەبی: کُنْ فَیَکُون) (کون فەیەکوون)، زاراوەیەکی قورئانییە، ٨ جار لە قورئان ھاتووە، بەو مانایە دێت کەوا خودا ھیچ شتێک لای قورس نییە و توانای بەسەر ھەموو شتێک ھەیە، جا ئەگەر ویستی شتێک بکات ئەوا بە فەرمانی گەردوونیی خۆی ببە و ئەو شتەی دەیەوێ ھیچ دواناکەوێت و دەستبەجێ دەبێت.

لە قورئان

لە ھەشت شوێندا ھاتووە:

﴿بَدِيعُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَإِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ ۝١١٧﴾ [بەقەرە:١١٧] - بەقەرە واتە: (ھەر ئەو زاتە) بەدیھێنەری ئاسمانەکان و زەویە بەجوانترین شێوە، جا ھەر کاتێک بڕیاری ھەر شتێک بدات، تەنھا ئەوەندەی بەسە کە فەرمانی بوون یان پێشھاتنی بدات، ئیتر خێرا ئەو شتە، یان ئەو کارە، دەبێت و ئەنجام دەدرێت.
﴿قَالَتْ رَبِّ أَنَّى يَكُونُ لِي وَلَدٌ وَلَمْ يَمْسَسْنِي بَشَرٌ قَالَ كَذَلِكِ اللَّهُ يَخْلُقُ مَا يَشَاءُ إِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ ۝٤٧﴾ [ئالی عیمران:٤٧] - ئالی عیمران واتە: ئەوسا مریەم وتی: پەروەردگارا، جا چۆن من منداڵم دەبێت: خۆ کەس توخنم نەکەوتووە، (جوبرەئیل فەرمووی): ویست و فەرمانی خوا ھەروایە و چی بوێت، دروستی دەکات، ھەر کاتێک شتێکی بوێت تەنھا پێی بڵێ ببە، دەستبەجێ دەبێت.
﴿إِنَّ مَثَلَ عِيسَى عِنْدَ اللَّهِ كَمَثَلِ آدَمَ خَلَقَهُ مِنْ تُرَابٍ ثُمَّ قَالَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ ۝٥٩﴾ [ئالی عیمران:٥٩] - ئالی عیمران واتە: بەڕاستی نموونەی دروست بوونی عیسا لەلایەن خواوە؛ وەک نموونەی ئادەم وایە کە لە خاک دروستی کرد و لەوەودوا فەرمانی داو پێی وت: ببە (بە ئینسان) ئەویش بوو، (عیسا دایکی ھەبوو، ئادەم دایک و باوکیشی نەبوو).
﴿وَهُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ بِالْحَقِّ وَيَوْمَ يَقُولُ كُنْ فَيَكُونُ قَوْلُهُ الْحَقُّ وَلَهُ الْمُلْكُ يَوْمَ يُنْفَخُ فِي الصُّورِ عَالِمُ الْغَيْبِ وَالشَّهَادَةِ وَهُوَ الْحَكِيمُ الْخَبِيرُ ۝٧٣﴾ [ئەنعام:٧٣] - ئەنعام واتە: ھەر ئەو زاتە ئاسمانەکان و زەوی لەسەر بنچینەو بناغەی حەق و ڕاستی دروست کردووە، ھەر ڕۆژێک ھەر کاتێک فەرمان (بە نەمان و لەناوچوونی بدات) بێ دواکەوتن پێش دێت، فەرمان و گوفتاری ئەوزاتە ھەمیشە ڕاست و بەجێیە و ئەنجامدراوە، لەو ڕۆژەی فوو دەکرێت بە (صور)دا دەسەڵات تەنھا بۆ خوایە، ھەر ئەو زانای نھێنی و ئاشکرایە، ھەر ئەویش خوایەکی دانا و ئاگایە (بە ھەموو بەدیھێنراوەکانی).
﴿إِنَّمَا قَوْلُنَا لِشَيْءٍ إِذَا أَرَدْنَاهُ أَنْ نَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ ۝٤٠﴾ [نەحل:٤٠] - نەحل واتە: بەڕاستی کاتێک زیندوو کردنەوەو بەدیھێنانی ھەر شتێکمان بوێت، تەنھا ئەوەندەی دەوێت پێی بڵێین ببە! دەستبەجێ ئەویش دەبێت.
﴿مَا كَانَ لِلَّهِ أَنْ يَتَّخِذَ مِنْ وَلَدٍ سُبْحَانَهُ إِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ ۝٣٥﴾ [مریەم:٣٥] - سوورەتی مریەم واتە: بێگومان ناگونجێت بۆ خوای گەورە، کەس بکاتە ڕۆڵەی خۆی (چونکە پێوستی پێی نیە) پاکی و بێگەردی شایستەی ئەوە، کاتێک ھەرشتێک بڕیار بدات، ئەوە بەڕاستی تەنھا ئەوەندەی دەوێت کە فەرمان بدات و بڵێت: ببە، دەستبەجێ دەبێت.
﴿إِنَّمَا أَمْرُهُ إِذَا أَرَادَ شَيْئًا أَنْ يَقُولَ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ ۝٨٢﴾ [یاسین:٨٢] - یاسین واتە: بێگومان ھەر کاتێک فەرمانی خوا دەرچوو، ویستی شتێک جێبەجێ بکات و بیھێنێتە دی، پێی دەڵێت ببە، ئەویش دەستبەجێ و بێ دواکەوتن پێش دێت و ئەنجام دەدرێت و دروست دەبێت.
﴿هُوَ الَّذِي يُحْيِي وَيُمِيتُ فَإِذَا قَضَى أَمْرًا فَإِنَّمَا يَقُولُ لَهُ كُنْ فَيَكُونُ ۝٦٨﴾ [غافیر:٦٨] - غافیر واتە: ھەر ئەوزاتە، ژیان دەبەخشێت وزیندەوەران و گیانلەبەران دەمرێنێت، جاکاتێک بڕیاری شتێکی دا ھەر ئەوەندەیە کە پێی بفەرموێت: ببە، دەست بەجێ دەبێت.

سەرچاوەکان