ئەلفڕێد فاولەر
| ئەلفڕێد فاولەر | |
|---|---|
 | |
| لەدایکبوون | ٢٢ی ئازاری ١٨٦٨ یۆرکشایر، ئینگلتەرا |
| مردن | ٢٤ی حوزەیرانی ١٩٤٠ (تەمەن ٧٢ ساڵ) |
| نەتەوە | بەریتانی |
| خەڵاتەکانی |
|
ئەلفڕێد فاولەر ، نیشانی فەرمی ئیمپراتۆریەتیی بەریتانی ھاوپۆلەکانی کۆمەڵگایی شاھانە [١] (٢٢ی ئازاری ١٨٦٨، لە یۆرکشایر – ٢٤ی حوزەیرانی ١٩٤٠) فەلەکناسی و سپێکترۆسکۆپی ئینگلیزی بوو.
ژیانی سەرەتایی و پیشە
[دەستکاری]لە شاری ویلسدن لە جەرگەی شاری برادفۆرد لە ویلایەتی یۆرکشایر لەدایکبووە و لە قوتابخانەی زانستی ئاسایی لەندەن خوێندوویەتی، کە دواتر لە کۆلێژی ئیمپریال لە لەندەن هەڵمژراوە.
فاولەر لە کۆلێژی ئیمپریال وەک ڕاهێنەر (دواتر پرۆفیسۆری یاریدەدەر)ی فیزیای ئەستێرەیی دەستنیشانکرا و تا مردنی لەوێ کاری کردووە. شارەزا بوو لە بواری سپێکترۆسکۆپی، یەکێک بوو لە یەکەم کەسەکان کە دیاری کرد کە پلەی گەرمی پەڵەی خۆر فێنکترە لە پلەی گەرمی ناوچەکانی دەوروبەری.
لە ساڵی ١٩١٠ بە هاوڕێی کۆمەڵەی شاهانە هەڵبژێردرا، کاتێک ئیستنادەکەی خوێندرایەوە
"هاوپەیمانی کۆلێژی شاهانەی زانست. یاریدەدەری پرۆفیسۆری فیزیا (بەشی فیزیای ئەستێرەیی) کۆلێژ و تەکنەلۆژیای ئیمپریال، ساوس کێنسنگتۆن. جیاواز بوو بەهۆی بەشدارییەکانی لە فیزیای فەلەکناسی بە چاودێریکردنی سپێکترۆسکۆپی خۆرگیران، پێشکەوتنی خۆر، و پەڵەی خۆر، و بە توێژینەوە ئەزموونییەکان." پەیوەندی بە چاودێریکردنی خۆرگیرانی تەواوەتی خۆرەوە هەیە لەگەڵ سێر نۆرمان لۆکیر لە ساڵی ١٨٩٣، ١٨٩٦، ١٨٩٨، ١٩٠٠ و (لەگەڵ پڕۆفیسۆر کالێندەر) لە ساڵی ١٩٠٥.”
- لە ساڵی ١٩١٨ مەدالیای شاهانەی پێبەخشرا و لە ساڵانی ١٩١٤ و ١٩٢٤ وتارەکانی نانەوایان پێشکەش کرد.
فاولەر لە ساڵی ١٩١٩ تا ١٩٢١ سەرۆکی کۆمەڵەی شاهانەی فەلەکناسی بووە و لە ساڵی ١٩٤٠ لە شاری ئیلینگ لە لەندەن کۆچی دوایی کردووە.
پیکەرینگ – زنجیرەی فاولەر
[دەستکاری]لە ساڵی ١٨٩٦، ئێدوارد چارڵز پیکەرینگ تێبینییەکانی هێڵە نەناسراوەکانی پێشتر لە سپێکتری ئەستێرەی زیتا پوپیسدا بڵاوکردەوە، [٢] کە هۆکارەکەی بۆ هایدرۆجین گەڕاندەوە. [٣] [٤] فاولەر توانی ئەم هێڵانە بە شێوەیەکی ئەزموونی لە تێکەڵەیەکی هایدرۆجین-هیلیۆمەوە لە ساڵی ١٩١٢ بەرهەمبهێنێتەوە، و لەگەڵ لێکدانەوەی پیکەرینگ هاوڕا بوو کە پێشتر تایبەتمەندی نەناسراو بوون لە سپێکتریمی هایدرۆجین. [٥] ئەم هێڵانە بە زنجیرەی پیکەرینگ <span typeof="mw:Entity" id="mwRQ">–</span> فاولەر ناسران [٦] و دەرکەوت کە گرنگییەکی زۆریان هەبوو لە تێگەیشتن لە سروشتی ئەتۆمدا. [٧] نیڵز بۆر پشکنینی تیۆری ئەم دێڕانەی لە 'سێبەری' خۆیدا [٨] [٩] سەبارەت بە پێکهاتەی ئەتۆمی [١٠] دانا و گەیشتە ئەو ئەنجامەی کە بە هەڵە دەگەڕێندرێنەوە بۆ هایدرۆجین، لەبری ئەوە ئاماژەی بەوەدا کە ئەوان لە هیلیۆمی ئایۆنیزەکراوەوە سەریان هەڵداوە، He + . [١١] فاولەر لە سەرەتادا گوماناوی بوو [١٢] بەڵام لە کۆتاییدا قەناعەتی بەو شتە هەبوو [١٣] کە بۆر ڕاستە، [٨] و تا ساڵی 1915 "سپێکترۆسکۆپیستەکان [زنجیرەی پیکەرینگ – فاولەر]یان بە شێوەیەکی یەکلاکەرەوە [لە هایدرۆجینەوە] بۆ هیلیۆم گواستەوە." [٧] [١٤] [٧]
ڕێزلێنان
[دەستکاری]خەڵاتەکان
- خەڵاتی ڤاڵز [١٥] لە ئەکادیمیای زانستی فەرەنسی (1913)
- مەدالیای زێڕی کۆمەڵەی شاهانەی فەلەکناسی (١٩١٥)
- مەدالیای شاهانە (١٩١٨)
- هاوڕێی کۆمەڵەی شاهانە [١]
- مەدالیای هێنری دراپەر لە ئەکادیمیای نیشتمانی زانستەکانەوە (١٩٢٠) [١٦]
- مەدالیای بروس (١٩٣٤)
- فەرماندەی نایابترین فەرماندەیی ئیمپراتۆریەتی بەریتانیا (١٩٣٥)
ناوی لێنراوە
- کراتەر فاولەر لەسەر مانگ (بە هاوبەشی لەگەڵ ڕالف ئێچ فاولەر )
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ ئ ا Dingle، H. (١٩٤١). «Alfred Fowler. 1868-1940». Obituary Notices of Fellows of the Royal Society. ٣ (9): ٤٨٣–٤٩٧. doi:١٠.١٠٩٨/rsbm.١٩٤١.٠٠١٦.
- ^ Pickering، E. C. (١٨٩٦). «Stars having peculiar spectra. New variable stars in Crux and Cygnus». Harvard College Observatory Circular. ١٢: ١–٢. Bibcode:١٨٩٦HarCi..١٢....١P.
{{cite journal}}:|bibcode=length بپشکنە (یارمەتی) Also published as: Pickering، E. C.؛ Fleming، W. P. (١٨٩٦). «Stars having peculiar spectra. New variable stars in Crux and Cygnus». Astrophysical Journal. ٤: ٣٦٩–٣٧٠. Bibcode:١٨٩٦ApJ.....٤..٣٦٩P. doi:١٠.١٠٨٦/١٤٠٢٩١.{{cite journal}}:|bibcode=length بپشکنە (یارمەتی) - ^ Pickering، E. C. (١٨٩٧). «Stars having peculiar spectra. New variable Stars in Crux and Cygnus». Astronomische Nachrichten. ١٤٢ (6): ٨٧–٩٠. Bibcode:١٨٩٦AN....١٤٢...٨٧P. doi:١٠.١٠٠٢/asna.١٨٩٧١٤٢٠٦٠٥.
{{cite journal}}:|bibcode=length بپشکنە (یارمەتی) - ^ Pickering، E. C. (١٨٩٧). «The spectrum of zeta Puppis». Astrophysical Journal. ٥: ٩٢–٩٤. Bibcode:١٨٩٧ApJ.....٥...٩٢P. doi:١٠.١٠٨٦/١٤٠٣١٢.
{{cite journal}}:|bibcode=length بپشکنە (یارمەتی) - ^ Fowler، A. (١٩١٢). «Observations of the Principal and other Series of Lines in the Spectrum of Hydrogen». Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. ٧٣ (2): ٦٢–٦٣. Bibcode:١٩١٢MNRAS..٧٣...٦٢F. doi:١٠.١٠٩٣/mnras/٧٣.٢.٦٢.
{{cite journal}}:|bibcode=length بپشکنە (یارمەتی) - ^ Lakatos، Imre (١٩٨٠). «Bohr: A Research Programme Progressing on Inconsistent Foundations». لە Worrall، John؛ Currie، Gregory (eds.). The Methodology of Scientific Research Programmes. Cambridge University Press. لاپەڕە ٥٥–٦٨. ژپنک ٩٧٨٠٥٢١٢٨٠٣١٠.
- ^ ئ ا ب Robotti، Nadia (١٩٨٣). «The Spectrum of ζ Puppis and the Historical Evolution of Empirical Data». Historical Studies in the Physical Sciences. ١٤ (1): ١٢٣–١٤٥. doi:١٠.٢٣٠٧/٢٧٧٥٧٥٢٧. JSTOR ٢٧٧٥٧٥٢٧.
- ^ ئ ا Hoyer، Ulrich (١٩٨١). «Constitution of Atoms and Molecules». لە Hoyer، Ulrich (ed.). Niels Bohr – Collected Works: Volume 2 – Work on Atomic Physics (1912–1917). Amsterdam: North Holland Publishing Company. لاپەڕە ١٠٣–٣١٦ (esp. pp. ١١٦–١٢٢). ژپنک ٩٧٨-٠٧٢٠٤١٨٠٠٢.
- ^ Kennedy، P. J. (١٩٨٥). «A Short Biography». لە French، A. P.؛ Kennedy، P. J. (eds.). Niels Bohr: A Centenary Volume. Harvard University Press. لاپەڕە ٣–١٥. ژپنک ٩٧٨-٠-٦٧٤-٦٢٤١٥-٣.
- ^ Bohr، N. (١٩١٣). «On the constitution of atoms and molecules, part I» (PDF). Philosophical Magazine. ٢٦ (151): ١–٢٥. Bibcode:١٩١٣PMag...٢٦....١B. doi:١٠.١٠٨٠/١٤٧٨٦٤٤١٣٠٨٦٣٤٩٥٥.
{{cite journal}}:|bibcode=length بپشکنە (یارمەتی)
Bohr، N. (١٩١٣). «On the constitution of atoms and molecules, part II: Systems Containing Only a Single Nucleus» (PDF). Philosophical Magazine. ٢٦ (153): ٤٧٦–٥٠٢. Bibcode:١٩١٣PMag...٢٦..٤٧٦B. doi:١٠.١٠٨٠/١٤٧٨٦٤٤١٣٠٨٦٣٤٩٩٣.{{cite journal}}:|bibcode=length بپشکنە (یارمەتی)
Bohr، N. (١٩١٣). «On the constitution of atoms and molecules, part III: Systems containing several nuclei». Philosophical Magazine. ٢٦ (155): ٨٥٧–٨٧٥. Bibcode:١٩١٣PMag...٢٦..٨٥٧B. doi:١٠.١٠٨٠/١٤٧٨٦٤٤١٣٠٨٦٣٥٠٣١.{{cite journal}}:|bibcode=length بپشکنە (یارمەتی) - ^ Bohr، N. (١٩١٣). «The Spectra of Helium and Hydrogen». Nature. ٩٢ (2295): ٢٣١–٢٣٢. Bibcode:١٩١٣Natur..٩٢..٢٣١B. doi:١٠.١٠٣٨/٠٩٢٢٣١d٠.
{{cite journal}}:|bibcode=length بپشکنە (یارمەتی) - ^ Fowler، A. (١٩١٣). «The Spectra of Helium and Hydrogen». Nature. ٩٢ (2291): ٩٥–٩٦. Bibcode:١٩١٣Natur..٩٢...٩٥F. doi:١٠.١٠٣٨/٠٩٢٠٩٥b٠.
{{cite journal}}:|bibcode=length بپشکنە (یارمەتی) - ^ Fowler، A. (١٩١٣). «Reply to: The Spectra of Helium and Hydrogen». Nature. ٩٢ (2295): ٢٣٢–٢٣٣. Bibcode:١٩١٣Natur..٩٢..٢٣٢F. doi:١٠.١٠٣٨/٠٩٢٢٣٢a٠.
{{cite journal}}:|bibcode=length بپشکنە (یارمەتی) - ^ Bohr، N. (١٩١٥). «The Spectra of Hydrogen and Helium». Nature. ٩٥ (6–7): ٦–٧. Bibcode:١٩١٥Natur..٩٥....٦B. doi:١٠.١٠٣٨/٠٩٥٠٠٦a٠.
{{cite journal}}:|bibcode=length بپشکنە (یارمەتی) - ^ Lockyer، Sir Norman (١٧ی تەممووزی ١٩١٣). «Notes». Nature. ٩١: ٥١١–٥١٤. Bibcode:١٩١٣Natur..٩١..٥١١.. doi:١٠.١٠٣٨/٠٩١٥١١a٠.
{{cite journal}}:|bibcode=length بپشکنە (یارمەتی) - ^ «Henry Draper Medal». National Academy of Sciences. لە ڕەسەنەکە لە ٢٦ی کانوونی دووەمی ٢٠١٣ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٩ی شوباتی ٢٠١١ ھێنراوە.
بەستەری دەرەکی
[دەستکاری]- ماڵپەڕی مەدالیای بروس ٢١ی نیسانی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- خەڵاتی مەدالیای بروس: PASP 46 (1934) 87
- خەڵاتی مەدالیای زێڕینی RAS: MNRAS 75 (1915) 355
