ئیستیقرای ماتماتیکی

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

ئیستیقرای ماتماتیکی یان دەرئەنجامی بیرکاری [١] (بە ئینگلیزی: Mathematical induction) یەکێک لە ڕێگاکانی سەلماندنی تیۆرمە بیرکارییەکان لەسەر ژمارە سروشتییەکانە. بۆ سەلماندنی ڕاستی تیۆرێم یان دەستەواژەیەک، لە ڕێگەی ئیستیقرای ماتماتیکی، سێ ھەنگاو پەیڕەو دەکرێت لە ھەنگاوی یەکەمدا ڕاستی تیۆرمەکە‎ بۆ ژمارەیەکی بنچینە وەکوو ، دەسەلمێنرێت. بە زانینی ئەوەی کە لانیکەم بۆ ھەندێک لە ژمارە سروشتییەکان ‎‎ تیۆرمەکە پاسادانە، ئینجا وا دادەنرێ ‎‎ دەستەواژەکە ڕاست بێت، ڕاستی ‎‎ بە شێوەی زنجیرەیەک ڕێسای لۆژیکییانە دەسەلمێنرێت. ئەم شێوە سەلماندنە یەکەم جار لەلایەن ماتماتیکزانی ئێرانی ئەبوبەکر کەرەجی بەکار ھات.

ئیستیقرای ماتماتیکی[دەستکاری]

ئیستیقرای ماتماتیکی بە زمانی شێوەیی ماتماتیک، بەم شێوە دەردەبڕن:

نموونە[دەستکاری]

بە بەکارھێنانی ئیستیقرای ماتماتیکی، ڕاستیی ھاوکێشەی

بۆ ھەر ژمارەیەکی سروشتی وەکوو دەسەلمێنرێت:

  • ھاوکێشەکە بۆ ۱ ڕاستە:

  • ئینجا وا دادەنرێ، ھاوکێشەکە بۆ ژمارەی سروشتی یەکەم ڕاست بێت:

ئەوا:

  • بەم شێوە بۆ دەسەلمێنرێت:

پەراوێزەکان[دەستکاری]

  1. ^ بیرکاری بۆ ھەمووان، کتێبی قوتابی، پۆلی یازدەھەمی زانستی

سەرچاوەکان[دەستکاری]

  • Spivak, M. (2006). Calculus. Calculus (3rd ed.). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-86744-3. Retrieved 2018-12-01.