زنجیرەچیای ئەڵتای

زنجیرەچیای ئەڵتای
زنجیرەچیای ئەڵتای
وڵات	کازاخستان، ڕووسیا، مەنگۆلیا، چین
ناوچەی جوگرافی	Altai
پۆتانی شوێن	٤٩°٠′٠″N ٨٩°٠′٠″E
بەرزترین خاڵ	کێوی بێلوخا
بەرزی لە ئاستی دەریا	٤٬٥٠٦ مەتر
ماددەی بەکارھاتوو	metamorphic rock
سەردەم	Paleozoic
	لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

49°N 89°E / 49°N 89°E / 49; 89

زنجیرەچیای ئەڵتای بریتییەلە زنجیرە چیایەک لە ئاسیای ناوەڕاست (تورکستان) کە ڕووسیا، چین، مەنگۆلیا و کازاخستان پێکەوە دەبەستێتەوە، کە سەرچاوەکانی ڕووبارەکانی ئێرتیک و ئۆبین، چیاکانی ئەلتەی بە پێگەی ڕەسەنی نەژادی تورک ناسراوە،^[١] زنجیرە چیای ئەلتای لە باشووری سیبریا دیاریترین زنجیرەی چیایە لە ناوچەی بایۆجیۆگرافی ڕۆژاوای سیبریا، کە جۆگەی ئۆپ و ئێریکچ تێیدا سەرچاوە دەگرێت. شوێنەکە سێ ناوچەی جیا لەخۆدەگرێت: زاپۆڤدنیک ئاڵتاسکی، ناوچەی بافر لە دەوروبەری دەریاچەی تێلتسکۆی و زابۆدنیک کۆتینسکی، ناوچەی بەفرین لە دەوروبەری چیای بێلوخا و ناوچەی ئۆکۆک ڕووبەرەکەی تێکڕا ١٬٦١١٬٤٥٧ ھێکتارە و نوێنەرایەتی تەواوترین زنجیرەی ناوچە ڕوەکییە بەرزەکانی سیبریای ناوەڕاست دەکات: دەشتی فراوان و دارستانی تێکەڵ و ڕوەکێکی زۆر لە ناوچە شاخاوییەکاندا ھەیە. ھەروەھا زێدی زۆر لە جۆرە گیانلەبەرە ھەڕەشەلێکراوەکانە وەک پڵنگی بەفرین.^[٢]

زەویناسی

پێکھاتەی خاکی ناوچەکە بریتییە لە کاربۆن و پیرمیاندا، کیشوەری سیبریا لەگەڵ کازاخستان پێک دەھێنێت بۆ پێکھێنانی چیای ئاڵتایی. جۆرەکانی ئەو کێوانە بە شێوەیەکی ئاسایی لە بەردی گرانیت و موتێنت پێک دێن، کە ھەندێکیان بە زۆری لە نزیک ناوچە دوورەدەستەکان دەبڕدرێن بۆ پیشەسازی بیناسازی.

پێشانگا

سەرچاوەکان

^ https://web.archive.org/web/20150214190404/http://www.turkishlanguage.co.uk/about.htm
^ Centre، UNESCO World Heritage. «مركز التراث العالمي -». UNESCO World Heritage Centre (بە عەرەبی). لە ١٩ی ئەیلوولی ٢٠٢١ ھێنراوە.

[1] ttps://web.archive.org/web/20150214190404/http://www.turkishlanguage.co.uk/about.htm

[2] Centre، UNESCO World Heritage. «مركز التراث العالمي -». UNESCO World Heritage Centre (بە عەرەبی). لە ١٩ی ئەیلوولی ٢٠٢١ ھێنراوە.

[١]

[٢]