دێپ دژی ھێرد

دێپ دژی ھێرد
ناو بە زمانی فەرمی	Depp v. Heard
وڵات	ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا
جێ	پارێزگای فێرفاکس
پۆتانی شوێن	٣٨°٤٩′٤٨″N ٧٧°١٦′٤٨″W
ڕێکەوتی دەستپێکردن	١١ی نیسانی ٢٠٢٢
ڕێکەوتی کۆتاییھاتن	١ی حوزەیرانی ٢٠٢٢
بەشداربوو	Camille Vasquez، Elaine Charlson Bredehoft
Has immediate cause	Amber Heard: I spoke up against sexual violence—and faced our culture's wrath. That has to change.
وێبگە	https://www.fairfaxcounty.gov/sheriff/depp-v-heard-trial
Defendant	ئەمبەر ھێرد
Plaintiff	جۆنی دێپ
Charge	defamation
لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

دێپ دژی ھێرد (بە ئینگلیزی: Depp Vs. Heard) دۆسیەی دێپ دژی ھێرد شەڕێکی یاسایی بەرزە لە نێوان جۆنی دێپ و ئەمبر ھێرد ھاوسەرەکەی پێشووی. دۆسیەکە لە دەوری تۆمەتەکانی توندوتیژی خێزانی دەسوڕێتەوە کە لەلایەن ھێردەوە لە دژی دێپ لە کاتی ھاوسەرگیرییەکەیاندا کراوە. ھێرد لە ساڵی ٢٠١٦ داوای جیابوونەوەی لە دێپ کرد و دوای ماوەیەکی کەم، فەرمانی خۆدوورگرتنی لە دێپ بەدەستھێنا، بەو پێیەی کە ئەو دەستدرێژی جەستەیی کردووەتە سەری.

دێپ ئەو تۆمەتانەی ڕەتکردووەتەوە و ھێردی تۆمەتبار کردووە بەوەی چیرۆکەکەی بۆ قازانجی دارایی ھەڵبەستووە. دۆسیەکە زۆر مشتومڕاوی بووە، ھەردوولا بەڵگە و شایەتحاڵیان خستووەتە ڕوو بۆ پشتگیریکردن لە بانگەشەکانیان. میدیاکان لە نزیکەوە بەدواداچوونیان بۆ ڕێوشوێنەکان کردووە و ئەو دۆسیەیە مشتومڕێکی گەرمی لە سۆشیال میدیا لەسەر پرسی توندوتیژی خێزانی و متمانەی قوربانییەکان بەدوای خۆیدا ھێناوە. لە ساڵی ٢٠١٨دا دێپ داوای یاسایی بۆ ناوزڕاندن لە دژی بەڕێوەبەرانی پێشووی کارەکانی یەکلاییکردەوە کە بە وتەی خۆی بە خراپ مامەڵەیان لەگەڵ داراییدا کردووە. یەکلاییکردنەوەکە ڕێگەی بە دێپ دا کە خۆی لە دادگاییکردنێک بەدوور بگرێت کە زۆر بانگەشەی بۆ دەکرا.

ئەو شەڕە یاساییانەی کە جۆنی دێپ تێیدا بەشدار بووە، سەرنجی خەڵکی ھێناوەتە سەر ئاڵۆزییەکانی تۆمەتەکانی توندوتیژی خێزانی و دژیاتی بەڕێوەبردنی سیستەمی یاسایی لەم جۆرە حاڵەتانەدا. دەرئەنجامی ئەم کەیسانە کاریگەرییەکی بەرچاوی دەبێت لەسەر چۆنییەتی تێڕوانینی کۆمەڵگا بۆ توندوتیژی خێزانی و چۆنییەتی مامەڵەکردن لەگەڵ قوربانییەکان لە سیستەمی یاساییدا.

تا مانگی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠، جۆنی دیپ دۆسیەی بوختانکردنی لە ڕۆژنامەی زە سەنی دۆڕاند بەھۆی ئەوەی لە وتارێکدا بە «ژن لێدەر» ناوی بردووە. دادوەر بڕیاریدا کە مادەکە «بە شێوەیەکی جەوھەری ڕاستە» بە پشتبەستن بەو بەڵگانەی لە دادگادا خراوەتەڕوو، لەنێویاندا شایەتدانی ھێرد. ئەم بڕیارە مشتومڕی لێکەوتەوە و گفتوگۆی لەسەر متمانەی تۆمەتەکانی دەستدرێژی خێزانی و ڕۆڵی میدیاکان لە ڕاپۆرتکردن لەسەر ئەو جۆرە حاڵەتانە بەدوای خۆیدا ھێنا. ھەروەھا داوا لە دێپ کراوە دەست لە ڕۆڵی گریندێلڤاڵد لە فیلمی «دڕندە خەیاڵییەکان» بکێشێتەوە.

ھەروەھا ئەم بڕیارە بووەتە ھۆی دووبەرەکی لە نێوان ھەواداران و ھاوکارانی جۆنی دیپدا، ھەندێک پشتگیریان بۆ جۆنی دیپ نیشانداوە و ھەندێکی دیکەش ئیدانەی ئەو کارە گوماناوییە دەکەن. زۆر کەس ڕەخنەیان لە بڕیارەکەی دادگا گرتووە و دەڵێن، ئەم بڕیارە پێشینەیەکی مەترسیدار بۆ قوربانیانی دەستدرێژی خێزانی دادەنێت کە ڕەنگە ئێستا بێھیوا بن لە ھاتنە پێشەوە. ھەروەھا ڕۆڵی میدیاکان لە ڕاپۆرتکردن لەسەر کەیسەکانی دەستدرێژی خێزانی کەوتووەتە ژێر لێکۆڵینەوە و ھەندێک دەڵێن ڕووماڵکردنی دۆسیەی دێپ-ھێرد لایەنگری و ھەستیار بووە. ھەندێکی تر ئاماژەیان بەوە کردووە کە گرنگیدانی میدیاکان بە کەیسەکانی کەسایەتییە ناودارەکان دەتوانێت سێبەری پرسی گەورەتری توندوتیژی خێزانی و پێویستی گۆڕانکاری سیستماتیکی بۆ چارەسەرکردنی بخاتە ژێر کاریگەرییەوە.

کاردانەوەکان

دادگاییکردنەکە سەرنجی زۆری لایەنگرانی ھەردوو کۆمپانیای دیپ و ھێرد و ھەروەھا خەڵکی گشتی ڕاکێشا. لە سەرەتای دادگاییکردنەکەدا، چەند پسپۆڕێکی یاسایی پێشنیاریان کرد کە دیپ چانسی سەرکەوتنی کەمتری ھەیە لە چاو دادگاییکردنی پێشووی بەریتانیا، ئەمەش بە ئاماژەدان بە پاراستنی بەھێزی ئازادی قسەکردن لە ویلایەتە یەکگرتووەکانی ئەمریکا. دادگاییکردنەکە بە شێوەیەکی ڕاستەوخۆ پەخشکرا، ژمارەیەکی زۆر بەرزی بینەر و ڤیدیۆ کلیپەکان بە شێوەیەکی بەرفراوان لە سۆشیال میدیادا بڵاوکرانەوە. سەرۆکی تۆڕی یاسا و تاوان، ڕەچەڵ ستۆکمان، تێبینی ئەوەی کردووە کە تێکڕای بینەری ڕۆژانەی ئەپەکەیان ٥٠ ھێندە زیاترە لە پێش دادگاییکردنەکە.

بڕیارەکەی دادوەر ئەزکارات بۆ ڕێگەدان بە پەخشی ڕاستەوخۆ کە لە دادگاکانی ڤێرجینیادا شتێکی دەگمەنە و ڕەخنەی زۆری لێگیرا. ھەندێک لە چاودێران نیگەرانی خۆیان دەربڕی کە قوربانیانی توندوتیژی خێزانی بێھیوا دەکات لە قسەکردن؛ میشێل داوبەر، مامۆستا لە قوتابخانەی یاسای ستانفۆرد، ڕای گەیاندووە: ڕێگەدان بەم دادگاییکردنە بۆ تەلەڤیزیۆنی، خراپترین بڕیارە کە دەتوانم بیری لێبکەمەوە لە چوارچێوەی توندوتیژیی ھاوبەشی ئینتیمی و توندوتیژی سێکسی لە مێژووی ئەم دوایییەدا، کاریگەرییەکانی زۆر لەوە زیاترە لەم کەیسەدا. ئەو زانیاریانەی کە لەلایەن نیووزویپەوە لە ٤ی نیسان تا ١٦ی ئایاری ٢٠٢٢ کۆکراونەتەوە، ئاماژەیان بەوە کردووە کە بابەتەکانی ھەواڵ سەبارەت بە دادگاییکردنەکە کارلێکی سۆشیال میدیای زیاتریان بۆ ھەر بابەتێک لە ئەمریکادا دروست کردووە لە چاو ھەموو بابەتەکانی تری ھەواڵە گرنگەکان، لەنێویاندا ڕەشنووسی بۆچوونی دزەپێکراوی دادگای باڵا سەبارەت بە لەباربردن.

کڕینی تویتەر لەلایەن ئیلۆن ماسک و بەرزبوونەوەی ھەڵاوسان و ھێرشی ٢٠٢٢ی ڕووسیا بۆ سەر ئوکراینا. بەکارھێنەرانی تویتەر و تیک تۆک و ئینستاگرام بۆچوونەکانیان سەبارەت بەو دۆسیەیە دەربڕی یان گردبوونەوەیان دژی ئەوانی دیکە کرد کە ھەمان کار بکەن. ئەوانەی لە سۆشیال میدیا پۆستێکیان لەسەر دادگاییکردنەکە کردووە، دەرکەوتووە کە زیاتر پشتگیری جۆنی دێپ دەکەن و دژایەتی ئەمبەر ھێرد دەکەن. ئەو ڤیدیۆیانەی کە ھاشتاگی #justiceforjohnnydeppیان لەسەر بوو، تا کۆتایی دادگاییکردنەکە زیاتر لە ١٨ ملیار بینەری لە تیک تۆکدا بەدەستھێنابوو. ماڵپەڕی BuzzFeed News بڵاوی کردەوە، لە نێوان ٢٥ بۆ ٢٩ی نیسانی ٢٠٢٢، ١٦٦٧ پۆست لە فەیسبووکدا بارکراون بە بەکارھێنانی ھاشتاگی #JusticeForJohnnyDepp، لەگەڵ زیاتر لە ٧ ملیۆن کارلێککردن کۆی گشتی، واتە لایک و شەیر لە نێوانیاندا.

بە بەراوردکردن، ھێرد تەنھا ١٦ پۆستی پشتگیری ھەبووە، لەگەڵ ١٠٬٤١٥ کارلێککردن. سەرەڕای ئەوەش، لە تیک تۆکدا، ئەو ڤیدیۆیانەی کە بە #JusticeForJohnnyDepp تاگ کراون زیاتر لە ٥ ملیار بینەری کۆی گشتی ھەبووە، لەکاتێکدا ئەو ڤیدیۆیانەی کە بە #JusticeForAmberHeard تاگ کراون تا ٢٩ی نیسان تەنھا ٢١ ملیۆن بینەری کۆی گشتییان ھەبووە.

سەرچاوەکان

• بەشداربووانی ویکیپیدیا، «Depp v. Heard»، ویکیپیدیای ئینگلیزی. سەردان لە ٨ی ئابی ٢٠٢٣.