بۆ ناوەڕۆک بازبدە

خوێن

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

خوێن یان خین[١] (بە ئینگلیزی: Blood)[٢] بەستەرە شانەیەکی شلە کە لە ناو لولەخوێنیەکانی لەشی مرۆڤدا بە ھۆی کاریگەری پۆمپی دڵەوە دەگەڕێت. ئەرکی سەرەکی ئەم تەوشە ئەوەیە کە ئۆکسجین کە سووتەمەنی ڕەسەنی خانەکانە، بە دەستیان بگەیێنێت و دووەم ئۆکسیدی کاربۆن کە پاشەڕۆی ئەم مێتابۆلیسمەیە لە خانەکە دوور دەخاتەوە. خوێن لەبەشێکی شل پێکدێت کە پلازمایە (%٥٥ی قەبارەی خوێنە) بەشەکەی دیکەشی خانەکانی خرۆکەی سوور و خرۆکەی سپی و پەرەکانی خوێنە (%٤٥) لەشی مرۆڤێکی پێگەیشتوو نزیکەی ٤–٥ لیتر خوێنی تێدایە هەر لیترێکیش دوو بتڵ خوێنە .

خانەکانی خوێن

[دەستکاری]
  • خرۆکەی سوور
  • خرۆکەی سپی
  • نۆترۆفیلەکان
  • بازۆفیلەکان
  • مۆنۆسیتەکان
  • ماکرۆفاژەکان
  • لەنفۆسیتەکان
  • لەنفۆسیتی بی
  • لەنفۆسیتی تی
  • کۆمەڵەی تی
  • بکوژە خانەی تی
  • پلاتێلێت


بنەماکانی خوێن (مادەکانی ناو خووێن)

[دەستکاری]

لە ناو خوێن دا ھەندێک ماددەی گووناگوون ھەن کە ھەرکام لەم بنەمانە ئەرکی خۆیان ھەیە و یان بەرھەمی ئەرکێکن کە ڕژاونەتە ناو خوێن. بۆ نموونە دەتوانین ئەم بنەمانە ناو ببەین:

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ «خین»، فەرھەنگی خاڵ، شێخ محەممەد خاڵ(کوردی (گشت شێوەزارەکان) بۆ کوردیی ناوەندی). فەرھەنگەکانی ڤەژین lex.vejin.net. سەردان لە ڕێکەوتی ٩ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٤.
  2. ^ «What are Platelets and Why are They Important?». www.hopkinsmedicine.org (بە ئینگلیزی). لە ٣ی ئابی ٢٠٢١ ھێنراوە.

بەستەرە دەرەکییەکان

[دەستکاری]