کاداستر
 | ئەم وتارە ئاماژەی بە ھیچ سەرچاوەیەک نەداوە. تکایە بە دانانی ئاماژە بۆ سەرچاوە بڕواپێکراوەکان، ئەم وتارە باشتر بکە. دەقە بێسەرچاوەکان لەوانەیە داوای سەرچاوەیان لێ بکرێت یان لاببرێن. |
 | ئەم وتارە پێویستی بە بەستەری زیاترە بۆ وتارەکانی تر تا یارمەتیی یەکخستنی لەگەڵ ئینسایکڵۆپدیاکە بدات. (نیسان ٢٠١٧) |
 | ئەم وتارە لەوانەیە پێویستی بە خاوێنکردن ھەبێت تا بگات بە شێوازی ستانداردی نووسین. |
| شێوازی دەربڕینی ئەم وتارە لەگەڵ ئەو شێوازی دەربڕینە ئینسایکڵۆپیدیایییەی کە لە ویکیپیدیا بەکارھاتووە ناگونجێت. |
کاداستر (بە ئینگلیزی: Cadastre) پۆڵێنکردن و سیستماتیک (ڕێکخراو) زەوی، لەژێر چاودێری دەسەڵات، بە بەکارھێنانی نەخشەی ئەو پارچە زەویانەی کە لە پڕۆسەیەکی ڕووپێودا نەخشەیان بۆ ئامادە بووە، بەپێی یاسایی تۆمارکردنی زەوی تۆمار وتاپۆ کراون.
ناساندن
[دەستکاری]ووشەی کاداستر سەرچاوە لە ووشەی katasticgonدەگرێ، واتە پەڕاوی پاداشت. پاشان لە زمانی لاتین گۆرا بە captastram و ئێستەش بە ڕێسایە دەوترێ کە جۆرو و ئەندازەی دارایی و خاوەنەکەی و جۆری خاوەنداریتەکە بۆ ھەموو دارایەکانی وڵات دیاری دەکات.
ئەم بیردۆزە (تیۆری) بە تایبەت لەسەردەمی ناپلیۆن بەڕوونی ئەمری بۆ دەرچووە(١٨٠٧). ناپلیۆن دەیگوت کاداسترێکی باش تەواوکەری یاساکانی و فەرمانەکانی منە و دابێ ئاستی ووردی و درووستی نەخشەکان بتوانێ بە باشی سنووری داراییەکان لەیەک جیابکاتەوە.
مێژووی کاداستر
[دەستکاری]- میسڕ 3000BC
- ئیتاڵیا1600BC
- ئیمپڕاتۆریەتی ڕۆمانی 300AD
- ھیند1000 AD
- چین700 AD
- ئنگلتەرا- Doomsday Book 1086
- سوید ١٥٤٠
- پاشایەتی ھەنگاریا١٧٩٢
- کاداسترای ناپیلۆن ١٨٠٧
ئامانجەکانی کاداستر
[دەستکاری]دوو دەستە ئامانجی سەرەکیمان لەکاداستردا ھەیە:
چەندایەتی
[دەستکاری]دیاری کردنی سنووری یاسایی سامان و داراییەکانی حوکمەت، تاکەکان، ھەروەھا سامانە گشتیەکان.
- دەزگاکانی دەسەڵات
- سامانە گشتیەکان (پارک، یانەکان، خوێندنگاکان، بازاڕ، جادەکان، سەرچاوە سروشتییەکان)
- سامانە تایبەتییەکان (خانوو، زەوی کشتووکاڵی،.....)
جۆرایەتی (کوالێتی)
[دەستکاری]- پێکھێنانی سیستەمێکی ڕەوان و ئاسان بۆ دەرھێنان و ڕاستکردنەوەی تاپۆی خاوەنداریەتی
- دھرووست کردنی دڵنیایی لە پڕۆسەی کڕین و فرۆشتنی زەوی و خانوو.
- کەم کردنەوەی سکاڵا لەسەر تێکەڵاوی داراییەکان
- یارمەتیدان بۆ دامەزراندنی سیستەمێکی باش و دادوەرانە بۆ باج
- زیادکرنی ئاستی کارایی و جۆرایەتی پلانەکانی تایبەت بە ئاوەدانکردنەوە و بەھەمھێنان.
- ئاسان کردنی پڕۆسەی ئەنجام دانی کارووباری یاسایی تایبەت بە سامان تاک سامانە گشتیەکان.
جۆرەکانی کاداستر
[دەستکاری]- Legal cadastre –– supports land markets
- Fiscal cadaster –– supports land taxation
- Multi Multipurpose cadastre
