پرۆژەی ئاسۆ

پرۆژەی ئاسۆ ئۆتۆمبێلی نیشتنەوە و گەڕانەوەی مانگی.

پرۆژەی ئاسۆ توێژینەوەیەکی ساڵی ١٩٥٩ بوو بۆ دیاریکردنی ئەگەری دروستکردنی بنکەیەکی زانستی / سەربازی لەسەر مانگ, لە کاتێکدا سوپای ئەمریکا و وەزارەتی هێزی دەریایی و وەزارەتی هێزی ئاسمانی بەرپرسیارێتی تەواویان لە بەرنامەی بۆشایی ئاسمانی ئەمریکادا هەبوو پلانەکان, لە ٨ی حوزەیرانی ١٩٥٩، گروپێک لە دەزگای مووشەکی بالیستیکی سوپای ئەمریکا (ABMA) ڕاپۆرتێکیان بۆ سوپای بەرهەمهێنا بە ناوی پڕۆژەی ئاسۆ، لێکۆڵینەوەیەکی سوپای ئەمریکا بۆ دامەزراندنی بنکەیەکی سەربازی لەسەر مانگ، لە پێشنیاری پڕۆژەکەدا پێداویستییەکان بەم شێوەیە هاتووە:

بنکەی دەرەوەی مانگ پێویستە بۆ پەرەپێدان و پاراستنی بەرژەوەندییە ئەگەرییەکانی ئەمریکا لەسەر مانگ بۆ پەرەپێدانی تەکنیکەکان لە چاودێریکردنی زەوی و بۆشایی ئاسمان لەسەر بنەمای مانگ، لە ڕێلەی پەیوەندییەکان، و لە ئۆپەراسیۆنەکان لەسەر ڕووی مانگ بۆ ئەوەی وەک بنکەیەک بۆ گەڕان بەدوای مانگدا، بۆ گەڕانی زیاتر بۆ بۆشایی ئاسمان و بۆ ئۆپەراسیۆنی سەربازی لەسەر مانگ ئەگەر پێویست بوو و پشتگیری لە لێکۆڵینەوە زانستییەکان لەسەر مانگ.

پێشبینی دەکرا ئەو بنکە هەمیشەییە بۆ ئاسایشی نیشتمانی "بە زووترین کات" پێویستی بە ٦ ملیار دۆلار بێت، بەرواری پێشبینیکراوی ئۆپەراسیۆن لەگەڵ دوانزە سەرباز لە کانوونی دووەمی ساڵی ١٩٦٦ بوو.

پڕۆژەی ئاسۆ هەرگیز لە قۆناغی ئیمکانیاتی تێپەڕاندووە، لەلایەن سەرۆک دوایت ئایزنهاوەرەوە ڕەتکرایەوە کاتێک بەرپرسیارێتی سەرەکی بەرنامەی بۆشایی ئاسمانی ئەمریکا گواسترایەوە بۆ دەزگای مەدەنی ناسا .

سیستەمی گواستنەوەی بۆشایی ئاسمان

پڕۆژەی ئاسۆ مەزەندە کرابوو کە پێویستی بە ١٤٧ هەڵدانی موشەکی سەرەتایی ساتورن A-1 هەبێت بۆ بەرزکردنەوەی پێکهاتەکانی کەشتییە ئاسمانییەکان بۆ کۆکردنەوە لە خولگەی نزمیی زەوی لە وێستگەیەکی بۆشایی ئاسمانی تانکی بەکارهێنراو. ئۆتۆمبێلێکی نیشتنەوە و گەڕانەوەی مانگ کە لەسەر فڕۆکەی ساتورن A-2 هەڵدەکرا، دەبوو لە یەک کاتدا تا ١٦ ئاسمانی دەگوازێتەوە بۆ بنکەکە و بگەڕێتەوە. ئەمەش لەبری سوپەربوستەرێکی پاڵنەر بوو کە کێشی ١٢ ملیۆن پاوند بوو کە پێویست بوو بۆ فڕینی ڕاستەوخۆی سەرکەوتن بەسەر مانگدا، کە بە هیچ شێوەیەک نەتوانرا لە کاتی خۆیدا پەرەی پێبدرێت بۆ ئامانجی جێگیرکردنی ساڵی ١٩٦٦. وێرنهێر ڤۆن براون ، سەرۆکی کۆمپانیای (ABMA)، هاینز-هێرمان کۆێلی دەستنیشانکرد بۆ سەرۆکایەتی تیمی پڕۆژەی پەرەپێدانی خێزانی مووشەکەکانی ساتورن لە ئارسناڵی ڕێدستۆن .

شوێن

پێویستی وزەی ئۆتۆمبێلی موشەکی شوێنی بنکەکەی سنووردار بکرێ بۆ ڕووبەرێکی ٢٠ پلەی پانی/درێژی لەسەر مانگ، لە (~20° N، ~20° W تا ~20° S، ~20° E). لەناو ئەم ناوچەیەدا ، پڕۆژەکە سێ شوێنی تایبەتی هەڵبژارد:

• بەشی باکووری سینسۆ ئایستۆم, نزیک ( کانیاوی Eratosthenes )
• بەشی باشووری سینۆس ئایستۆم لە نزیک سینۆس مێدی
• کەناری باشووری ڕۆژئاوای Mare Imbrium, تەنها لە باکووری شاخەکانی Montes Apenninus

هێڵی کاتی پێشنیار کراو

• ١٩٦٤ : ٤٠ جار ساتورن هەڵدرا.
• کانوونی دووەمی ١٩٦٥ : گەیاندنی بار بۆ سەر مانگ دەستی پێکرد.
• نیسانی ١٩٦٥ : یەکەم نیشتنەوەی تیمی فڕۆکەوانی لەلایەن دوو سەربازەوە، قۆناغی دروستکردن و بیناسازی بەبێ پچڕان بەردەوام دەبوو تا ئەو کاتەی بنکەی دەرەوە ئامادە دەبوو.
• تشرینی دووەمی ١٩٦٦ : بنکەی دەرەوەی هێزێک کە لە ١٢ سەرباز پێکهاتبوو.

ئەم بەرنامەیە پێویستی بە کۆی گشتی ٦١ هەڵگری ساتورن A-1 و ٨٨ فڕۆکەی ساتورن A-٢ هەبوو تا مانگی تشرینی دووەمی ١٩٦٦. لەم ماوەیەدا موشەکەکان نزیکەی ٢٢٠ تۆن باری بەسوودیان دەگواستەوە بۆ سەر مانگ.

• کانوونی یەکەمی ١٩٦٦ تا ١٩٦٧ : یەکەم ساڵی کارکردنی بنکەی دەرەوەی مانگ، بە گشتی ٦٤ هەڵدانی بڕیارە. ئەمانە دەبێتە هۆی زیادکردنی ١٢٠ تۆن باری بەسوود.

بەرگرییەکان

بنکەکە لە هێرشی وشکانی سۆڤیەت بە چەکی دەستی بەرگری دەکرا:

• موشەکی بێ ڕێنمایی دەیڤی کرۆکێت بە سەری ئەتۆمی کەم بەرهەم
• کانەکانی کلیمۆری ئاسایی دەستکاری کراون بۆ کونکردنی عەزی پەستان

ڕیزبەست

بلۆکی بنەڕەتی بیناسازی بۆ بنکەی دەرەوە دەبێتە تانکی کانزای ستوونی، ١٠ پێ (٣٫٠ m) لە تیرە و ٢٠ پێ (٦٫١ m) لە درێژیدا.

دوو ڕیاکتۆری ئەتۆمی لە چاڵەکاندا دادەنرێت بۆ قەڵغانکردن، و کارەبا بۆ کارپێکردنی چارەکی سەرەتایی و بۆ ئەو ئامێرانەی کە لە دروستکردنی دامەزراوە هەمیشەییەکەدا بەکاردەهێنرێن دابین دەکەن، بارهەڵگر و دەفری بەتاڵی پاڵنەر کۆدەکرانەوە و بۆ هەڵگرتنی پێداویستییە بەکۆمەڵەکان و چەک و پێداویستییە سەرەکییەکانی ژیان بەکاردەهێنران.

دوو جۆر هەڵگری سەر ڕووی زەوی بەکاردەهێنرا، یەکێکیان بۆ بەرزکردنەوە و هەڵکەندن و ڕشتن، یەکێکی دیکەیان بۆ گەشتە درێژترەکان کە پێویستن بۆ ڕاکێشان و سیخوڕی و ڕزگارکردن.

ئەنتێنەیەکی پارابۆلیکی سووک کە لە نزیک گەڕەکە سەرەکییەکان دابنرێت، پەیوەندی لەگەڵ زەویدا دابین دەکات. لە کۆتایی قۆناغی بیناسازیدا چارەکەکانی کەمپی بیناسازی ڕەسەن دەگۆڕدرێن بۆ تاقیگەی زانستی بایۆلۆجی و فیزیا-زانست.

زیاتر دەخوێنێتەوە

• Project Horizon Report: Volume I, Summary and Supporting Considerations (PDF). United States Army. June 9, 1959.
• Project Horizon Report: Volume II, Technical Considerations & Plans (PDF). United States Army. June 9, 1959.
• Richelson, Jeffrey T., ed. (July 20, 2014). "Soldiers, Spies and the Moon: Secret U.S. and Soviet Plans from the 1950s and 1960s". The National Security Archive. Retrieved September 18, 2021.