نەبزوێن

نەبزوێن
لقی	phone
بەشێکە لە	زمان
بابەتی لاوەکی	زمان
پاشکۆ	preconsonantal form
Depicted by	consonant letter
تاگی "ستەک ئێکسچەینج"	https://linguistics.stackexchange.com/tags/consonants
بەرامبەر	بزوێن
لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

نەبزوێن یان پیتی بێدەنگ (بە ئینگلیزی: consonant) جۆرێکە لە دەنگی قسەکردن کە بەھۆی سنووردارکردن یان ڕێگریکردن لە ڕۆیشتنی ھەوا بە جۆرێک لە جۆرەکان لەکاتی تێپەڕبوونی بە کۆئەندامی دەنگیدا بەرھەم دێت. ئەم بەربەستە دەتوانێت لە خاڵە جیاوازەکانی کۆئەندامی دەنگدا ڕووبدات، وەک لێو، ددان، زمان، یان قوڕگ. نە بزوێنەکان لەگەڵ بزوێنەکاندا بەراورد دەکرێن، کە بەبێ ھیچ بەربەستێکی بەرچاو لەبەردەم ڕۆیشتنی ھەوادا بەرھەم دەھێنرێن.

نەبزوێنەکان ڕۆڵێکی چارەنووسساز دەگێڕن لە پێکھێنانی وشە و داڕشتنی دەنگی زمانەکاندا. بە شێوەیەکی گشتی لەسەر بنەمای تایبەتمەندییە جیاوازەکان پۆلێن دەکرێن، وەک دەنگدان (ئایا تارەکانی دەنگ لە کاتی بەرھەمھێنانی دەنگەکەدا دەلەرزن)، شوێنی پەیوەندیکردن (کە لە کۆئەندامی دەنگدا بەربەستەکە ڕوودەدات).

لە سەرانسەری جیھاندا چەندین دەنگی نەبزوێنی جیاواز لە زمانە جۆراوجۆرەکاندا ھەیە و ھەر زمانێک کۆمەڵە بزوێنێکی تایبەتی خۆی ھەیە. دەتوانرێت نەبزوێنەکان لەگەڵ بزوێنەکاندا تێکەڵ بکرێت و ڕستە و وشە دروست بکرێت، ئەمەش ڕێگە بە ھەمەجۆریی دەوڵەمەندی دەنگ و مانا دەدات کە لە زمانی مرۆڤدا دەبینرێت.

پیتە نەبزوێنەکان

(ئ، ب ، پ، ت ، ج، چ ، ح، خ ، د، ڕ ، ڕ، ز ، ژ، س ، ش، ع ، غ، ف ، ڤ، ق ، ↵ ک، گ ، ل، ڵ ، م، ن ، و، ھ ، ی)

سەرچاوەکان

• بەشداربووانی ویکیپیدیا، «Consonant»، ویکیپیدیای ئینگلیزی. سەردان لە ٢٠ی ئازاری ٢٠٢٤.