شاری پزیشکی بەغدا

گومانی تێدا نییە کە عێراق لە کۆنەوە لە زۆر ناوچەی ژیاندا نموونەیەکی گەورەی دیاری کردووە بە ڕابەرایەتی بوارەکانی کلتوری، شوێنەواری، زانستی، هەروەها بواری پزیشکی و چارەسەری، ئەم دەستکەوتانەش بە دەستکەوتەکانی شارستانی وادی ڕافیدەین ناونراوە، کە بە یەکێک لە کۆنترین شارستانیەتی مرۆڤایەتی پۆلێن کراوە، لەوانە شاری پزیشکی بەغدا، کە لە ساڵی 1890 دا لەلایەن عێراقییەکانەوە دامەزراوە, و یەکێک لە ناوەندە گەورەکانی گەورەی پزیشکی لە ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست پێکهێناوە.{{

شاری پزیشکی شارێکی تەندروستی حکومییە و نەخۆشخانە و دامەزراوە تەندروستییەکان لە خۆ دەگرێت و گەورەترین شاری حکومی پزیشکییە لە عێراق و شوێنەکەی لەسەر ڕووباری ڕۆژهەڵاتی دیجلەیە لە ناوچەی باب ئەلموعزام لە ناوەڕاستی بەغدا.

شاری پزیشکی لە بەغدا توانی سەنتەری پزیشکی و نەخۆشخانە کانی پەرت و بڵاو لە ناوچە پێشکەوتووەکانی ڕۆژئاوا وەک نەخۆشخانە کانی ئەمەریکا و ئەڵمانیا ئەنجام بدات کە لە بواری پزیشکیدا زۆر پێشکەوتوو بوون.

شاری پزیشکی چەندین نەخۆشخانەی پێشکەوتوو لە خۆوه دەگريت، کە بەرچاوترینیان ئەمانەن:

نەخۆشخانەی فێرکردنی بەغدا[دەستکاری]

نەخۆشخانەکە خزمەتگوزاری چارەسەری، پزیشکی، نەشتەرگەری و پەروەردەیی لە بەشە پزیشکییە جۆراوجۆرەکان دابین دەکات، لەوانە:

نەشتەرگەریگشتی
لەدایک بوون و نەوەی ژنان
هەناو
نەخۆشیەکانی گورچیلە و دایلیز
بوژاندنەوەی دڵ
ژیانەوەی سی
زوو دۆزینەوەی گرێکان

کلینیکە تایبەتەکان بریتین لە:

کلینیکی نەخۆشی بەهگەت (پێست)
کلینیکی دەماری دەمار
کلینیکی لاوازی ئێسک
کلینیکی هیمەتۆلۆجی
ڕاوێژکاری ئۆنکۆلۆجی
چارەسەریی فزيشكى
کلینیکی ڕێکخراوی خێزان

نەخۆشخانەکە ڕاهێنان بۆ خوێندکارانی پزیشکی و دەرچوو پێشکەش دەکات.

نەخۆشخانەی لە هەموو بەشەکان ( 189 ) سەد و هەشتا و نۆ پسپۆری کار دەکات . ( 302 ) سێ سەد و دوو پزیشک پلەی خوێندنی باڵایان هەیە . توانای نەخۆشخانە ( 1000 ) هەزار قەڕوێڵە . ژمارەی نەخۆشەکان مانگانە دەبرێت " نزیکەی ( 2212 ) نەخۆشە . ژمارەی ئۆپەراسیۆنەکانی ( 380 ) سێ سەد و هەشتا لە مانگێکدا . ژمارەی نەخۆشەکانی کلینیکی ڕاوێژکاری ( 26883 ) بیست و شەش هەزارو هەشتاو سێ نەخۆشە لە مانگێکدا.

نەخۆشخانەی پاراستنی منداڵان[دەستکاری]

نەخۆشخانەی پاراستنی منداڵان یەکێکە لە کۆنترین نەخۆشخانەکانی شاری بەغدا, نەخۆشخانەکە خزمەتگوزاری چارەسەریی، پزیشکی، نەشتەرگەریی و ددانیی بۆ هەموو منداڵانی تەمەن شانزە ساڵان دابین دەکات.

نەخۆشخانەکە چەندین بەشی تێدایە لەوانە:

چاندنی مۆخی ئێسک
هەوکردنی بۆماوەیی
گرێ
ئێندۆکرینۆلۆگی

نەخۆشخانەکە ڕاهێنان پێشکەش بە خوێندکارانی کۆلێژ دەکات.

نەخۆشخانەکە لە سێ قات پێکهاتووە.

نەخۆشخانەکە لە هەموو لقەکان ( 92 ) پزیشک و ( 306 ) سێ سەد و شەش پزیشک بە پلەی باڵا تر کار دەکات.

توانای نەخۆشخانە (528) هەزار قەڕوێڵە.

ژمارەی نەخۆشەکان لە مانگێکدا نزیکەی (1500) نەخۆشدەبێت.

ژمارەی ئۆپەراسیۆنەکان (700) لە مانگێکدا.

نەخۆشخانەی نەشتەرگەریی پسپۆڕ[دەستکاری]

کۆمپانیای هیوندای کۆری ئەو نەخۆشخانەیەی دروست کردووە کە لە کاتی شەڕی ئێران و عێراقدا تەواو بووە. نەخۆشخانەی نەشتەرگەریی تایبەتمەند لە کۆتایىەکانی نیسانی 1990 کرایەوە بەڵام یەکنەکرابوو و وەک یەکەم دەرهێنەری خۆی دەستی بەسەر دکتۆر ئەیاد ئەلبیر- ی پزیشکی میزۆلۆجیدا گرت، دوای ئەوە دکتۆر وەسیم عەلوان، پزیشکی نەشتەرگەری ئۆرتپاندیک دەستی بەسەر دا گرت نەخۆشخانەکە لە کۆتایی مانگی حوزەیرانی 1990 دا بە فەرمی کرایەوە .

نەخۆشخانەکە خزمەتگوزاری چارەسەری، پزیشکی، نەشتەرگەری و پەروەردەیی لە بەشە پزیشکییە جۆراوجۆرەکان دابین دەکات، لەوانە:

بۆریناسی یان یووراڵجی لقێکە لە پزیشکی کە بە شێوازێکی پسپۆڕانە باس لە نەخۆشیەکانی سیستمی زاوزێی نێرینە و مێیینە دەکات کە ئەم کۆئەندامە بریتیە لە گورچیلەکان، ئاڵگی ئەدرینال، میزبۆری، میزەڵدان، میزەڕۆ و بەشەکانی تایبەت بە زاوزێ وەکوو گون، کێر، پرۆستات و تۆودان.
چاندنی گورچیلە ئەو پرۆسەیەیە کە بەو کارە گورچیلە یان چاندنی گورچیلە بۆ نەخۆشانی درێژخایەنی گورچیلە ئەنجام دەدریت

ئەم نەشتەرگەرییە لە نەخۆشانی قۆناغی کۆتایی گورچیلە دا ئەنجام دەدریت بۆ ئەوەی چۆنایەتی ژیانیان باشتر بکرێت و لە سنوورداریی دانیشتنەکانی شەکرە ئازاد بکرێت.

ئۆتۆلۆرێنجیۆلۆژی ئەم بەشە پزیشکییە مامەڵە لەگەڵ حاڵەتەکانی گوێ و لووت و گەرو و ئەندامە پەیوەندیدارەکانی ناو سەر و مل دەکات.
چاوناسی ئەم بەشە پزیشکییە کە مامەڵە لەگەڵ نەخۆشی و نەشتەرگەری چاو و میکانی بینراودا دەکات، لەوانە چاو، دەماری بینایی، تۆڕی چاو، لەرزە، لێنز، ئیری، کۆرنە، پێڵوو، و ناوچەکانی دەوروبەری چاو وەک: گازی فرمێسکڕێژ و پێڵووی چاو .
تیشکناسی لقێکی دەرمانە کە تەکنیکی وێناکردنی پزیشکی بەکاردەهێنێت بە ئامانجی پەرەپێدانی دەستنیشانکردنێکی گونجاو و هەندێک جاریش ئاماژە بە چارەسەر دەکات . لەسەرەتای سەرهەڵدانی ئەم زانستەدا ئامێرەکانی ناردنەدەرەوەی تیشکی ئێکس لەتەکنیکی وێنەکێشاندا بەکارهێنران ، بەڵام لەئێستادا فراوانبووە بۆ ئەوەی ئامێرەکانی تری وەک ئۆڵتاسۆن ، سی تی و ئێم ئای لەخۆبگرێت.
نەشتەرگەری دڵ و سینگ کێڵگەیەکی پزیشکییە و تایبەتە بە چارەسەری نەشتەرگەریی ئەو نەخۆشیانەی کە کاریگەری لەسەر ئەو کۆشانەی لە ناو قەفەسی پەراسوودا هەیە ، یانی چارەسەری نەشتەرگەریی نەخۆشییەکانی دڵ و سییەکان.
نەشتەرگەری ئۆرتۆپدیک لقێکی نەشتەرگەرییە لە پزیشکی و تایبەتمەندە بە کێشەکانی سکۆکۆلەت.
پزیشکی چینی جۆرێک لە پزیشکی جێگرەوەیە و لە هەموو جیهاندا بەربڵاوە، لەوانە مەشقی پزیشکی نەریتی کە لە چینەوە دروست دەبێت کە لە ماوەی هەزاران ساڵدا گەشەی کردووە.
سەنتەری ژەهر
چاندنی ددان

نەخۆشخانەکە ڕاهێنان پێشکەش بە خوێندکارانی پزیشکی و خوێندکارانی دەرچووی زانکۆ دەکات

لە نەخۆشخانەکەدا 92 پزیشکى پسپۆڕ لە هەموو بەشەکان و 306 دکتۆری خاوەن پلەی بەرز كار دەكەن . نەخۆشخانەکە توانای 528 جێگای هەیە ژمارەی نەخۆشەکان لە مانگێکدا نزیکەی 1500 نەخۆشە . ژمارەی ئۆپەراسیۆنەکان لە مانگێکدا 700.

نەخۆشخانەی پەروەردەی گەدە و پەتۆلۆجی[دەستکاری]

نەخۆشخانەکە خزمەتگوزاری چارەسەری و پزیشکی و نەشتەرگەری بۆ هەموو ئەو نەخۆشانە دابین دەکات کە نەخۆشیەکانی گەدە و جگەریان هەیە . نەخۆشخانەکە ڕاهێنان پێشکەش بە خوێندکارانی کۆلێژ دەکات.

بیست و پێنج پسپۆر و 20 خوێندکاری دەرچووی زانکۆ لە نەخۆشخانە کار دەکەن. نەخۆشخانەکە توانای 90 قەڕوێڵەی هەیە. ژمارەی نەخۆشەکان لە مانگێکدا 325 نەخۆشە, لە مانگێکدا سی و شەش ئۆپەراسیۆن.

بەشی پزیشکی دڵ[دەستکاری]

ئەم سەنتەرە خزمەتگوزاری چارەسەری و پزیشکی و نەشتەرگەری بۆ هەموو ئەو نەخۆشانە دابین دەکات کە نەخۆشیەکانی دڵ و دەماریان هەیە . سەنتەرەکە ڕاهێنان بۆ خوێندکارانی دەرچووی زانکۆ پێشکەش دەکات. توانای سەنتەری ( 70 ) حەفتا قەڕوێڵەیە.

نەخۆشخانەی تایبەتی پەرستاری[دەستکاری]

نەخۆشخانەکە خزمەتگوزاری چارەسەری، پزیشکی، نەشتەرگەری و پەروەردەیی لە بەشە پزیشکییە جۆراوجۆرەکان دابین دەکات، لەوانە:

نەشتەرگەریگشتی
ئێستریک
دڵپڕ
دایلیز
لەدایک بوون ژنان
منداڵان
قەستەرەی دڵ
بەشەکانی رادیۆیی

چل و پێنج پزیشکی پسپۆر لە نەخۆشخانە کار دەکەن .نەخۆشخانەکە توانای 249 قەڕوێڵەی هەیە ژمارەی نەخۆشەکان مانگانە ( 908 ) نەخۆش . ژمارەی ئۆپەراسیۆنەکانی ( 321 ) سێ سەد و بیست و یەک ئۆپەراسیۆن لە مانگێکدا.

سەرچاوەکان[دەستکاری]