سنووری ئێران-تورکمانستان
درێژی سنووری ئێران و تورکمانستان ١١٤٨ کم (٧١٣ میل) و لە دەریای خەزەرەوە تا سێ خاڵی لەگەڵ ئەفغانستان دەڕوات. عەشقابادی پایتەختی تورکمان تەنھا ١٥ میل لە باکووری ئەم سنوورەوە دوورە و مەشھەد (دووەم گەورەترین شاری ئێران) ٤٧ میل لە باشووری ئەو سنوورە دوورە.
مێژوو[دەستکاری]
سنوورەکە لە سنووری کۆن و کۆنی فارس و یەکێتی سۆڤیەتەوە بە میرات گیراوە، کە تا ڕادەیەکی زۆر شێوەی ئێستای لە ماوەی سەدەی نۆزدەھەمدا وەرگرتووە دوای داگیرکردنی ئاسیای ناوەڕاست لەلایەن ڕووسیا و لکاندنی خانای کۆکەند و میرنشینی بوخارا لە ساڵانی ١٨٦٥–١٨٦٨. لە ساڵی ١٨٦٩ فارس و ڕووسیا ڕێککەوتن لەسەر ئەوەی کە ڕووباری ئەترێک دەبێتە سنووری نێوانیان.[١][٢] ئەم سنوورە پشتڕاستکرایەوە و پاشان بەرەو ڕۆژھەڵات درێژکرایەوە بۆ دەوروبەری ئەشگابات لە ساڵی ١٨٨١ دوای پێشڕەوی زیاتری ڕووسیا بۆ ناو خاکەکانی تورکمان، و پاشان بۆ سنووری ئەفغانستان لە ساڵی ١٨٩٣؛ سنووردارکردنی جۆراوجۆری زیاتری ئەم سنوورە لە ساڵانی دواتردا ڕوویدا.[١][٣] گۆڕانکاری بچووکی دیکە لە ماوەی ساڵانی ١٩٥٤–١٩٥٧دا ئەنجامدرا کاتێک ئێران و یەکێتی سۆڤیەت (وەک ئێستا) ڕێککەوتن لەسەر دیاریکردنی سنووری ھاوبەشی خۆیان بە شێوەیەکی ڕوونتر، لەنێویاندا ناوچەی دێڵتای ئەترێک کە لەو کاتەوە بەھۆی بچووکبوونەوەی دەریای خەزەرەوە گۆڕانکاری بەسەردا ھاتبوو.[١]
ئەمانەش ببینە[دەستکاری]
سەرچاوەکان[دەستکاری]
- ^ ئ ا ب International Boundary Study No. 25 - Iran-USSR Boundary (PDF), 28 February 1978, retrieved 15 September 2018 ٢٣ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- ^ Encyclopædia Iranica – Border with Russia, retrieved 15 September 2018
- ^ Encyclopædia Iranica – Border with Russia, retrieved 15 September 2018