دەرھێنەری ھونەری

دەرهێنەری هونەری نازناوی چەندین ئەرکی کاری هاوشێوەیە لە شانۆ، ڕیکلام، بازاڕکردن، بڵاوکردنەوە، مۆدە، فیلم و تەلەفزیۆن، ئینتەرنێت و یارییە ڤیدیۆییەکان.[1]

سەرپەرشتیکردن و یەکخستنی دیدگای بەرهەمێکی هونەری، ئەرکی تاکە دەرهێنەرێکی هونەرییە.  بە تایبەتی ئەوان بەرپرسیارن لە دەرکەوتنی بینراوی گشتی و چۆنیەتی پەیوەندیکردنی بینراو و هاندانی مەزاج و جیاوازیکردنی تایبەتمەندییەکان و لە ڕووی دەروونییەوە سەرنجڕاکێشانی بینەرێکی ئامانجدار.  بەڕێوەبەری هونەر بڕیار دەدات سەبارەت بە توخمە بینراوەکان، چ شێوازێکی هونەری بەکاربهێنێت و کەی جووڵە بەکاربهێنێت.

یەکێک لە گەورەترین تەحەددیاتەکان کە ڕووبەڕووی دەرهێنەرانی هونەر دەبێتەوە، وەرگێڕانی مەزاج و پەیام و چەمک و بیرۆکەی گەشەنەسەندووە خوازراوەکانە بۆ وێنەسازی.  لە پرۆسەی کۆکردنەوەی مێشکدا، دەرهێنەرانی هونەر، هاوکاران و کڕیاران بەدواداچوون بۆ ئەو ڕێگایانە دەکەن کە پارچە یان دیمەنە تەواوکراوەکە دەتوانێت دەربکەوێت.  لە هەندێک کاتدا بەڕێوەبەری هونەر بەرپرسیارە لە چەسپاندنی دیدگای خەیاڵی بەکۆمەڵ لە هەمان کاتدا چارەسەرکردنی ئەجێندا ناکۆکەکان و ناتەباییەکانی نێوان بیرۆکەی بەشداربووان.

لە ڕیکلامدا

سەرەڕای ناونیشانەکە، مەرج نییە بەڕێوەبەری هونەری ڕیکلام سەرۆکی بەشی هونەر بێت.  لە پراکتیکی ڕیکلامی مۆدێرن دا، دەرهێنەری هونەری بە شێوەیەکی گشتی لەگەڵ کۆپی ڕایتەرێک وەک تیمێکی داهێنەر کاردەکات.  لە ڕیکلامدا، دەرهێنەرێکی هونەری دڵنیا دەبێتەوە لەوەی پەیامی کڕیارەکە دەگەیەنێتە بینەری دڵخوازی خۆی.  ئەوان بەرپرسیارن لە لایەنە بینراوەکانی ڕیکلامەکە، لە هەمان کاتدا لەگەڵ ئەندامانی تری تیمەکە وەک گرافیک دیزاینەر کاردەکەن.  ئەوان پێکەوە کاردەکەن بۆ داڕشتنی چەمکێکی گشتی (کە بە "داهێنەر" یان "بیرۆکەی گەورە" ناسراوە) بۆ بازرگانی، پۆستەر، بروشور، یان ڕێکلامەکانی تر.  کۆپی ڕایتەر بەرپرسیارە لە ناوەڕۆکی دەق، و دەرهێنەری هونەری بەرپرسیارە لە لایەنە بینراوەکان.  بەڵام ڕەنگە دەرهێنەری هونەری سەردێڕەکە یان کۆپییەکی دیکەی بۆ بێتە ئاراوە و ڕەنگە نووسەری کۆپی پێشنیاری ڕێبازێکی بینراو یان جوانکاری بکات.  هەریەکەیان بەزۆری پێشوازی لە پێشنیار و ڕەخنەی بنیاتنەر لەلایەن ئەوی دیکەوە دەکەن، چونکە زۆرجار ئەم جۆرە هاوکارییە کارەکە باشتر دەکات.

هەرچەندە چاوەڕوان دەکرێت دەرهێنەرێکی هونەری باش حوکمدان بە دیزاینی گرافیک و زانیاری تەکنیکی لە بەرهەمهێناندا هەبێت، بەڵام ڕەنگە پێویست نەبێت دەرهێنەرێکی هونەری بە دەست نەخشەی گشتگیر پێشکەش بکات، یان تەنانەت بتوانێت وێنە بکێشێت، ئێستا کە بە شێوەیەکی مەجازی هەموویان جگە لە سەرەتاییترین کارەکان  لەسەر کۆمپیوتەر ئەنجام دەدرێت.

جگە لە بچووکترین ڕێکخراوەکان، تیمی بەڕێوەبەری هونەر/کۆپی ڕایتەر لەلایەن بەڕێوەبەرێکی داهێنەر، داهێنەری باڵای میدیا یان سەرۆکی بەڕێوەبەری داهێنەرەوە سەرپەرشتی دەکرێت.  لە ڕێکخراوێکی گەورەدا، بەڕێوەبەری هونەری دەتوانێت سەرپەرشتی بەڕێوەبەرانی هونەری دیکە و تیمێکی دیزاینەری بچووک، گەشەپێدەری وێنە و/یان هونەرمەندی بەرهەمهێنان بکات و لەگەڵ بەشی بەرهەمهێنانی جیاوازدا هەماهەنگی بکات.  لە ڕێکخراوێکی بچووکتردا، ڕەنگە بەڕێوەبەری هونەر هەموو ئەم ڕۆڵانە پڕبکاتەوە، لەوانەش سەرپەرشتیکردنی چاپکردن و بەرهەمهێنانی دیکە.

لە فیلمدا

دەرهێنەرێکی هونەری، لە پێکهاتەی پلەبەندی بەشی هونەری فیلمدا، ڕاستەوخۆ لە ژێر دیزاینەری بەرهەمهێناندا کاردەکات، بە هاوکاری لەگەڵ دیکۆراتۆری سێت و دیزاینەری سێت.  بەشێکی زۆر لە ئەرکەکانیان لایەنی کارگێڕی بەشی هونەر لەخۆدەگرێت.  ئەوان بەرپرسیارن لە تەرخانکردنی ئەرکەکان بە کارمەندانی وەک ڕێکخەری بەشی هونەر و ڕێکخەری بیناسازی، بەدواداچوون بۆ بودجە و خشتەی بەشی هونەر، و کۆنترۆڵکردنی کوالیتی گشتی.  هەروەها زۆرجار پەیوەندیکەرن لەگەڵ بەشەکانی تر، بەتایبەتی بەشی بیناسازی، کاریگەرییە تایبەتەکان، موڵک و ماڵی، گواستنەوە (گرافیک)، و بەشی شوێنەکان.  هەروەها بەڕێوەبەری هونەر بەشداری سەرجەم کۆبوونەوەکانی بەرهەمهێنان و سکاوتەکانی تەکنەلۆژیا دەکات بە مەبەستی پێدانی زانیاری بە دیزاینەرانی سێت وەک ئامادەکارییەک بۆ هەموو بەشەکان کە پلانی نهۆمی بینراوی هەر شوێنێکیان هەبێت کە سەردانیان بکرێت.

زاراوەی "دەرهێنەری هونەر" بۆ یەکەمجار لە ساڵی ١٩١٤ لەلایەن ویلفرێد باکلاند[2] بەکارهێنرا کاتێک ئەم نازناوە بۆ دیاریکردنی سەرۆکی بەشی هونەر بەکارهات (هەربۆیە خەڵاتی ئۆسکار بۆ باشترین دەرهێنانی هونەری)، کە هەروەها دیکۆراتی سێتی لەخۆگرتبوو.  ئێستا خەڵاتەکە دیزاینەری بەرهەمهێنان و دیکۆراتی سێت لەخۆدەگرێت.  لە فیلمی ڕۆشتن لەگەڵ بادا، دەیڤید ئۆ  ]  ئێستا ئەم ناونیشانە بە شێوەیەکی باو وەک نازناوی سەرۆکی بەشی هونەر بەکاردەهێنرێت، هەرچەندە لە ڕاستیدا ناونیشانەکە ئاماژەیە بۆ کۆنترۆڵکردنی هەموو لایەنێکی بینراوی فیلمێک، بە جلوبەرگیشەوە.

لەسەر ئەو فیلمانەی کە بەشی هونەری بچووکتریان هەیە، وەک فیلمە بچووکە سەربەخۆکان و کورتە فیلمەکان، زۆرجار زاراوەی "دیزاینەری بەرهەمهێنان" و "دەرهێنەری هونەری" هاوواتای یەکترن و لەوانەیە ئەو کەسەی ڕۆڵەکە دەگرێتە ئەستۆ وەک هەریەکێک لەم دووانە.

لە بڵاوکردنەوەدا

بەڕێوەبەرانی هونەری لە بواری بڵاوکردنەوەدا بە شێوەیەکی گشتی لەگەڵ سەرنووسەرانی بڵاوکراوەکەدا کاردەکەن.  پێکەوە کار لەسەر چەمکێک دەکەن بۆ بەش و لاپەڕەکانی بڵاوکراوەیەک.  بە شێوەیەکی تاکەکەسی دەرهێنەری هونەری زیاتر بەرپرسیارە لە دیمەن و هەستی بینراوی بڵاوکراوەکە و سەرنووسەریش بەرپرسیارێتی کۆتایی لە ناوەڕۆکی زارەکی و دەقی بڵاوکراوەکەدا هەیە.

سەرچاوەکان

"'33 Things I Know About Art Direction'". Catandbee.onsugar.com. Archived from the original on 16 January 2012. Retrieved 25 December 2017. "ADG - Full History". adg.org. Retrieved 2021-04-26. Preston, Ward (1994). What an Art Director Does. Silman-James Press. p. 150. ISBN 1-879505-18-5.