بۆ ناوەڕۆک بازبدە

ددان لێنانەوە

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە

ددان لێنانەوە بە ئینگلیزی { Dental implant }

بە چاندنی ددان ناسراوە، ئەو پێکھاتەیە نەشتەرگەرییە کە لەگەڵ ئێسکی پووکدا کارلێک دەکات بۆ پاڵپشتیکردنی کارلێکە ددانییەکانی وەک ددانی {تاج و پرد و ددان } و کەمکردنەوەی زیانەکانی دەم و چاو یانیش بۆ ئەوەی وەک خاڵی فۆکاڵ بۆ ئێسکناسی کار بکات چاندنی ددان لە ئێستادا گەورەترین گەشەسەندنی پزیشکی ددانە کە چارەسەری لەدەستدانی ددان دەکەن بەبێ ئەوەی ھیچ کام لە ددانە ونبووەکان تێوەبگلێت. پرۆسێسەیەکی بایۆلۆجییە کە پشت بە تێکەڵبوونی ئێسک دەبەستێت، ئەمەش بە گرێدانی تیتانیۆم بە ئێسکەوە ئەنجام دەدەدریت. چاندنی بۆ چوونە ناو ئێسکەکە سەرەتا دادەنرێن، پاشان ھاوکێشەیەکی دەستکرد بۆ ددانەکان زیاد دەکات. کاتی دەوێت بۆ دڵنیابوون لەوەی کە چاندنی چەسپاو بە پتەوی ھاوپێچ کراوە پێش لکاندنی پرۆستس بۆ ددانەکان (تاج، پرد یان دنچەر بێت)یان دانانی بەستێک کە دەستلەکارکێشی ددان/تاجی لە دەستدا بێت.

سەرکەوتن یان سەرنەکەوتنی چاندنی شازەکان پەیوەستە بە تەندروستی ئەو کەسەی نەشتەرگەری چاندنی پێ دەکرێت، ئەو دەرمانانەی وەری دەگرێت کە دەتوانێت کاریگەری لەسەر شانسی چاکبوونەوەی ئێسکەکان و تەندروستی ئەو شانەی دەم ھەبێت. ئەو بڕە پەستانەی کە لەسەر جێبەچێکردن و جێگیرکردن دادەگیرێن ھەروەھا ھەڵدەسەنگێنرێ لە کاتی کاری ئاساییدا. شێوازی شوێن و ژمارەی چاندنی زۆر پێویستە بۆ تەندروستی درێژخایەنی پرۆستس وەک ھێزی بیۆمیکانیکی دروستکراو لە کاتی جوین دا ڕەچاو دەکرێت بە کاریگەر.

شوێنی چاندنی بە شوێن و گۆشەی ددانی تەنیشتی دیاری دەکرێت، لە ڕێگەی کەڕووەکانی تاقیگە و یان بە بەکارھێنانی سی تی سکان لەگەڵ تەکنەلۆژیای کامی کاد بۆ دروستکردنی ستێتبۆڵ بۆ ئەوەی چاندنی بە ئاراستەیەکی ڕاستدا ئاراستە بکرێت. پێش مەرجی بۆ ماوەیەکی درێژ بۆ چاندنی ددانی سەرکەوتوو، تەندروستی ئێسکی جاو و بنێشتەکان چونکە ھەردووکیان دەتوانن پاش لابردنی ددان پەرە بە ئەترۆفی بدەن، ھەندێک جار پێویستە نەشتەرگەری وەک ھەڵگرتنی سینە یان بنێشت دووبارە دروست بکرێت و بنێشتە نموونەیەکە ئەستوور بکرێت پێش ئەوەی دەست بکرێت بە دانانی تاج، پرد یان کیتس.

جۆرەکانی ددان لێنانەوە

زۆر ڕێگا ھەیە بۆ بەکارھێنانی چاندنی ددان

بەلام دوو جۆریان سەرەکین

  1. جێگیر
  2. جوڵاو

..................................................

١. جێگیر

بەکارھاتووە بۆ قەرەبووکردنەوەی ددانێکی ونبوو یان زیاتر، وەک جێگرەوەیەکی تر بەکاردێت لەو حاڵەتانەی کە پڕکردنەوەی ددانەکە زەحمەتە بەبێ ئەوەی تووشی مەترسی شکان یان بەرکەوتنی دەماری بکات، ھەروەھا دەتوانرێت بۆ جوانکردنی شێوەی ددان و بەتایبەتیش بۆ ددانەکانی پێشەوە کە ڕەنگە تووشی ڕەنگ و پیسی بێت، بەکاربھێنرێت.

بۆ قەرەبووکردنەوەی ددانێک یان زیاتر بە ساردی ددانی تەنیشتی، بۆ پڕکردنەوەی ددانی ونبوو لەسەریان، لە لۆکەی دانەکان بەکار دەھێنرێ.

یەکێک لە زیانەکانی ئەم شێوازە ساردکردنەوە و بچووککردنەوەی قەبارەی ددانی ھاوسێو و لابردنی چینی مینا دەوڵەمەندە بە کالسیۆم کە بەرپرسە لە پاراستنی ددان لە کارکەوور و کاریگەری گەرما

٢. جوڵاو

پێکھاتەی چەسپاو یان جووڵاو پشت بە ددانەکانی دەوروبەر دەبەستن بۆ بەدەستھێنانی سەقامگیری، بەرگری لە جووڵە و لەکارخستنیان لەکاتی ئەنجامدانی کارەکەیان، ھەروەھا بەشی ئێسک-مۆخی ددانی چوستراو جێگیر دەبێت و پشتگیری ددان دەکات بەبێ ئەوەی ھیچ ددانێک یان شانەی دەوروبەر تووشی سەرلێشیووبوون بکات

گواستنەوەی جێگیرەکان ئێستا بەدەگمەن وەک چارەسەرێکی کاتی بەکاردەھێنرێ، و دەتوانرێت لەگەڵ کەسانی بەتەمەن لە کیتی تەواودا بەکار بھێنرێت و لەلایەن چاندنی ژێرەوە پشتیوانی بکرێت.

...................................................

مێژووی ددان لێنانەوە

مێژووی چاندن

شوێنەوارەکان بەڵگەیەک دابین دەکەن کە مرۆڤ بۆ ھەزاران ساڵ ھەوڵی داوە لە ڕێگەی چاندنی ددانی ڕەگەوە قەرەبووی ددانی ونبووبکاتەوە. چاندنی شوێنەوار لە چینێکی کۆنەوە (کە دەگەڕێتەوە بۆ ٤٠٠٠ ساڵ) نەخشێنرابوون بۆ ناو گیای بامبۆ و بە ئێسک ناسرابوون بۆ جێگرتنەوەی ددانە ونبووەکان، پاشماوەی دوو ھەزار ساڵ لە میسری کۆنەوە ھاوشێوەی ئەم گیایانە لە شێوەدا، کە لە کانزای بەنرخ دروست کراون ھەندێک مومیامی میسری بە ددانی مرۆڤەوە دۆزرانەوە و لە حاڵەتەکانی تردا ددانی مس ساڵی ١٩٣١ لە شوێنێکی ھۆندوراز کە دەگەڕێتەوە بۆ ٦٠٠ ی ز، ویلسۆن بۆبینۆ و ھاوسەرەکەی شەویلکەی مایانیان دۆزییەوە، لە شوێنی سێ شکانی ونبوو بە توێکڵی دەریا، نەخشێنراوە بۆ شێوەی ددان. گەشەی ئێسک لە دەوروبەری دوو چاندنیدا، جگە لە پێکھاتنی ئەلکالی، ئەوە دەردەخات کە ئەوانیش وەک جوانیکار بوون ئەم پارچەیە لە ئێستادا بەشێکە لە کۆکراوەی ئۆرتفۆدیک لە مۆزەخانەی پیبۆدی شوێنەوار ناسی و ئێتنۆلۆژی لە زانکۆی ھارڤارد.

لە سەردەمی مۆدێرندا، چاندنی بەپێچەی ددان وەک سەرەتای ساڵی ١٩٦٩ باس کرا، بەڵام ڕستنێکی نەرم کە لەگەڵ ئایزۆتۆپێکی ددان دروستکراو لە پۆلیمێثاتی ساتێرات دروست کراوە نەک تێکەڵبوونی ئێسک