یۆھان کرۆیف
زانیاری کەسایەتی | |||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
ناوی تەواو | هێنریک یۆهانس کرۆیف | ||||||||||||||||||||
ڕێکەوتی لەدایکبوون | ٢٥ی نیسانی ١٩٤٧ | ||||||||||||||||||||
شوێنی لەدایکبوون | ئامستردام ، هۆڵەندا | ||||||||||||||||||||
ڕێکەوتی مردن | ٢٤ی ئازاری ٢٠١٦ | (٦٨ ساڵ ژیاوە)||||||||||||||||||||
باڵا | ١،٧٨م[١] | ||||||||||||||||||||
جێگای یاریکردن | ناوەڕاست | ||||||||||||||||||||
ئەزموونی گەنجی | |||||||||||||||||||||
١٩٥٧-١٩٦٤ | ئایاکس ئامستردام | ||||||||||||||||||||
ئەزموونی پڕۆفیشناڵ* | |||||||||||||||||||||
ساڵەکان | یانەکان | یاری† | (گۆڵ)† | ||||||||||||||||||
١٩٦٤-١٩٧٣ | ئایاکس | ٢٤٠ | (١٩٠) | ||||||||||||||||||
١٩٧٣-١٩٧٨ | بارسێلۆنا | ١٤٨ | (٤٨) | ||||||||||||||||||
١٩٧٨-١٩٧٩ | لۆس ئەنجلس ئەزتیکس | ٢٣ | (١٤) | ||||||||||||||||||
١٩٨٠-١٩٨١ | واشنتۆن دیپلۆماتس | ٣٠ | (١٢) | ||||||||||||||||||
١٩٨١ | لیڤانتی | ١٠ | (٢) | ||||||||||||||||||
١٩٨١-١٩٨٣ | ئایاکس | ٣٦ | (١٤) | ||||||||||||||||||
١٩٨٣-١٩٨٤ | فاینۆرد | ٣٣ | (١١) | ||||||||||||||||||
سەرجەم | ٥١٤ | (٢٩١) | |||||||||||||||||||
هەڵبژاردەی نیشتمانی | |||||||||||||||||||||
١٩٦٦-١٩٧٧ | هۆڵەندا | ٤٨ | (٣٣) | ||||||||||||||||||
ڕاهێنەرایەتی | |||||||||||||||||||||
١٩٨٥-١٩٨٨ | ئایاکس | ||||||||||||||||||||
١٩٨٨-١٩٩٦ | بارسێلۆنا | ||||||||||||||||||||
٢٠٠٩-٢٠١٣ | کاتالۆنیا | ||||||||||||||||||||
خەڵاتەکان
| |||||||||||||||||||||
|
یۆھان ھنریک کرۆیف (ھۆڵەندی: [ˈjoːɦɑn ˈkrœyf] ( گوێگرتن)؛ لەدایکبووی ٢٥ی نیسانی ١٩٤٧ - مردووی ٢٤ی ئازاری ٢٠١٦) یاریزان و ڕاهێنەری تۆپی پێی پیشەیی هۆڵەندی بوو. وەک یاریزانێک، لە ساڵانی ١٩٧١ و ١٩٧٣ و ١٩٧٤دا سێ جار خەڵاتی بالۆن دۆری بە دەست هێناوە.[٢] کرۆیف هاندەری فەلسەفەی تۆپی پێی ناسراو بە تۆتال تۆپی پێ بوو کە لەلایەن رینوس میچلزەوە دۆزرایەوە، و بە شێوەیەکی فراوان بە یەکێک لە گەورەترین یاریزانەکانی مێژووی تۆپی پێ دادەنرێت و یەکێک لە گەورەترین ڕاهێنەران.[٣][٤][٥][٦][٧]
لە کۆتاییەکانی شەستەکانی سەدەی رابردوو و سەرەتای حەفتاکاندا ، تۆپی پێی هۆڵەندی لە ئاستێکی نیمچە پیشەیی و نادیارەوە بەرزبووەوە بۆ ئەوەی ببێت بە تۆپی پێی بەهێز لە وەرزشەکەدا.[٨][٩] کرۆیف سەرکردایەتی هەڵبژاردەی تۆپی پێی هۆڵەندای کرد بەرەو کۆتایی جامی جیهانیی فیفای ١٩٧٤ برد و تۆپی زێڕینی وەک باشترین یاریزانی پاڵەوانیەتیەکە وەرگرت.[١٠] لە کۆتاییەکانی مۆندیالی ١٩٧٤، ئەو جوڵەیەکی ئەنجامدا کە دواتر ناوی لێنرا، "سووڕانەوەی کرۆیف"، جوڵەیەک کە بە شێوەیەکی فراوان لە یاری سەردەمی دا دووبارە کرایەوە.[١١] دوای بەدەستهێنانی پلەی سێیەم لە یۆرۆی ١٩٧٦، کرۆیف رەتی کردەوە لە مۆندیالی ١٩٧٨ بەشدار بێت، دوای ئەوەی هەڕەشەی ڕفاندنی خۆی خێزانی لێ دەکرا لە شاری بارسێلۆنا.[١٢] لەسەر ئاستی یانەک، کرۆیف لە ئایاکس دەستی بە پیشەی کرد، لەوێ هەشت نازناوی خولی نایابی هۆڵەندا و سێ خولی یانە پاڵەوانەکانی ئەورووپا و یەک جامی ئینتەرکۆنتیننتال بردەوە.[١٣] لە ساڵی ١٩٧٣ کرۆیف بەرامبەر بڕی پێوانەیی جیهانی ڕووی کردە یانەی بارسێلۆنا، و بووە یارمەتیدەر بۆ بەدەستهێنانی لالیگا لە یەکەم ساڵی لەگەل یانە ئیسپانیەکە، و خەڵاتی باشترین یاریزانی ئەورووپا بەدەستهێنا. دوای وازهێنانی لە تۆپی پێ لە ساڵی ١٩٨٤، کرۆیف زۆر سەرکەوتوو بوو لە پۆستی ڕاهێنەرایەتی ئایاکس ئامستردام و دوای یانەی بارسێلۆنا. ئەو دوای ڕاهێنانەکەی وەک ڕاوێژکارێکی کاریگەر بۆ هەردوو یانەکە مایەوە. هەروەها کوڕەکەی جۆردی تۆپی پێی پیشەیی کردووە.
لەوەتەی ١٩٧٠وە جلی ژمارە ١٤ لەبەر دەکات، (تەنھا لە بەرشلۆنە و فاینۆر کە بە ڕێزەوە ژمارە ٩ و ١٠ی پێبەخشرابوو) ڕەوتێکی بۆ دیاریکرا لەلایەن یاریزانەکان، ئەگەر ڕێگەبدرێت، بتوانێت ژمارەی جلوبەرگ ھەڵبژێرێت لە یەک بۆ یازدە لە دەرەوەی ھێلی دەستپێکەری ئاسایی.[١٠] لە ١٩٩٩ کرۆیف لە ھەڵبژاردنێک کە لەلایەن فیدراسیۆنی نێودەولەتی مێژووی تۆپی پێ & سەرژمێری ڕیکخرابوو دەنگی دا بە یاریزانە ئەوڕووپیەکانی سەدە، و بە پلەی دووەم ھات لە دوای پێلێ لە ڕاپرسی یاریزانی جیھانی سەدە.[١٤] و پلەی سێیەم ھات لە دەنگدانێک کە لەلایەن گۆڤارێکی فەرەنسی بەناوی (France Football) ڕێکخرابوو کە ڕاوێژ بە وەرگرانی پێشووی خەڵاتی Ballon-d'Or بکرێت بۆ ئەوەی یاریزانەکانی پێشووی سەدە ھەڵبژێرن.[١٥] ھەروەھا لە ١٩٩٨ لە تیمی جیھانی سەدەی بیستەم بوو. و لە ٢٠٠٢ لە تیمی جامی جیھانی فیفا، لە ٢٠٠٤ ناوی خرایە ١٠٠ەم یاریزانە مەزنەکانی فیفا.[١٦]
بە یەکێک لە کاریگەرترین کەسایەتییەکانی مێژووی تۆپی پێ دادەنرێت.[١٧][١٨] شێوازی یاری و فەلسەفەی تۆپی پێ کاریگەری لەسەر بەڕێوەبەران و یاریزانانی وەک یەک داناوە.[١٩] ئایاکس ئامستردام و یانەی بارسێلۆنا لە ناو ئەو یانانەدان کە ئەکادیمیای گەنجانیان لەسەر بنەمای شێوازی ڕاهێنەریی کرۆیف پێشخستووە.[٢٠] فەلسەفەی ڕاهێنەریی یارمەتی دا بناغەی ژیانەوەی سەرکەوتنە نێودەوڵەتی ئایاکس لە ساڵانی نەوەدەکانی سەدەی رابردوو دا، [٢١] و سەرکەوتنەکانی تۆپی پێی ئیسپانی لە هەردوو ئاستی یانەکە و نێودەوڵەتی لە ماوەی ساڵانی ٢٠٠٨ بۆ ٢٠١٢ بە بەڵگەی کاریگەری کرۆیف لەسەر تۆپی پێی هاوچەرخ باس کراوە.[٢٢] و بە وتەی خۆیی یۆهان نێیسکنس "ئەگەر سەیری گەورەترین یاریزانەکانی مێژوو بکەیت، زۆربەیان نەیانتوانی ڕاهێنەری بکەن. ئەگەر سەیری گەورەترین ڕاهێنەرەکانی مێژوو بکەیت، زۆربەیان یاریزانێکی باش نەبوون یۆهان کرۆیف هەردوو کاری کرد – و بە شێوازێکی زۆر دڵخۆشکەر".[٢٣]
سەرەتای ژیانی
[دەستکاری]من لە ماوەیەکی کەم دوای جەنگ لەدایک بووم، هەرچەندە، و فێر کرام کە تەنها هیچ شتێک قبوڵ نەکەم.
—کرۆیف لە بەڵگەنامەیەکدا لە کەناڵی TV3 ئەمەی گووت (2015)
هێندریک یۆهانس "یوهان" کرۆیف لە ٢٥ی نیسانی ١٩٤٧ لە نەخۆشخانەی بێرگەرزیکنهویس لە ئەمستردام لە دایک بووە. ئەو پێنج خولەک دوور لە یاریگای ئایاکس لە شەقامێک گەورە بوو، یەکەم یانەی تۆپی پێی یۆهان بوو . دووەم کوڕی هیرمانۆس کۆرنلیس کرۆیف و پترۆنێلا بێرناردا درایەر بوو، لە پاشخانێکی چینی کارکەر لە ڕۆژهەڵاتی ئەمستردام کرۆیف بە هاندانی باوکی کاریگەر و خۆشەویستی تۆپی پێی و نزیکی لە ئاکرسترات بۆ یاریگای دی میر ، یاری تۆپی پێ دەکرد لەگەڵ هاو خوێندکارانی و برا گەورەکەی، هێنی، هەرکاتێک دەیتوانی، و لە جوڵەی هۆڵەندیی پڕبەکار، فاس ویلکس بتۆڵی کرد.
لە ساڵی ١٩٥٩، باوکی کرۆیف بەهۆی جەڵتەی دڵەوە گیانی لەدەستدا مردنی باوکی کاریگەری گەورەی لەسەر عەقڵییەتی کرۆیف هەبوو. کاتێک کرۆیف بیری هێنایەوە، لە ئاهەنگی ٥٠ ساڵەی لەدایکبوونیدا، "باوکم مرد کاتێک من تەنها ١٢ ساڵ بووم و ئەو ٤٥ ساڵ بوو. لەو ڕۆژەوە هەستەکە بە هێزتر بەسەرمدا زیاتر دەبوو کە هەر لەو تەمەنەدا دەمرم و کاتێک کێشەی دڵم جدی بوو کاتێک گەیشتمە ٤٥ ساڵ بیرم کردەوە: ئەمەیە. تەنها زانستی پزیشکی، کە بۆ یارمەتیدانی باوکم بەردەست نەبوو، منیان بە زیندوویی هێشتەوە".[٢٥] بینینی پیشەیەکی تۆپی پێی شاراوە وەک ڕێگایەک بۆ بەخشینی ڕێز لە باوکی، مردنەکە ئیلهامی لە خاچیفی بەهێز بوو، کە هەروەها زۆر جار سەردانی شوێنی بەخاکسپاردنی دەکرد لە ئۆستێربگرافپلاتس.[٢٦] دایکی وەک پاککەرەوە دەستی کرد بە کارکردن لە ئایاکس و بڕیاری ئەوەی دا کە چیتر ناتوانێت بە بێ مێردەکەی لە بەقاڵەکە هەڵبگرێت و لە داهاتوودا ئەمەش کرۆیف لە ئاسایشی دارایی نزیک کردەوە بەڵکو دەستخۆشیشی بۆ هاوکاری یاریزانەکان کرد دایکی بەم زووانە چاوی بە مێردە دووەمەکەی هینک ئەنجل کەوت کە دەستی مەیدانییە لە ئایاکس کە کاریگەری سەرەکی لە ژیانی کرۆیف سەلماند.[٢٧]
ژیانی پیشەگەری
[دەستکاری]لەگەڵ یانە
[دەستکاری]گلۆریا ئایاکس و سەردەمی زێڕینی تۆتاڵ تۆپی پێی
[دەستکاری]کرۆیف لە دەیەمین ساڵیادی لەدایکبوونیدا چووە نێو سیستەمی گەنجانی ئایاکسەوە. کرۆیف و هاوڕێکانی زۆر جار سەردانی شوێنی یاری دەکەن لە گەڕەکەکەیان و ڕاهێنەری گەنجانی ئایاکس یانی ڤان دێر ڤین کە لە نزیکەوە ژیاوە، تێبینی بەهرەکەی کرۆیفیان کرد و بڕیاریان دا کە لە ئایاکس شوێنێک پێشکەش بکەن بەبێ دادگایی فەرمی.[٢٦] ئەو یەکەم یەکەم یاریی فەرمی خۆی لەگەڵ ئایاکس لە 15ی تشرینی دووەمی 1964 ئەنجامدا لە خولی نایابی هۆڵەندا لە دژی یانەی گرونینگن کە تاکە گۆڵی بۆ ئایاکس تۆمار کرد لە شکستێکی ٣-١ ئەو ساڵە ئایاکس لە نزمترین پلەی خۆیدا تەواو بوو لەوەتەی دامەزراندنی تۆپی پێی پیشەیی، کە لە ڕیزبەندی ١٣یەم دەبینرا.[٢٨] بە ڕاستی کرۆیف لە وەرزی ١٩٦٥-١٩٦٦ دەستی کرد بە هەستکردن و خۆی وەک یاریزانی تیپی یەکەم بە ئاسایی دامەزراند دوای تۆمارکردنی دوو گۆڵ بەرامبەر دی دەبلیو ئێس لە یاریگای ئۆڵمپیک لە ٢٤ی تشرینی یەکەمی ١٩٦٥ لە سەرکەوتنێکی ٢-٠. لە حەوت یاری ئەو زستانەدا هەشت جار گۆڵی کرد و لە مانگی ئازاری ١٩٦٦ سێ گۆڵی یەکەمی لە یارییەکی خولیدا بەرامبەر تەلستار تۆمار کرد لە بردنەوەی بە ئەنجامی ٦-٢. چوار ڕۆژ دواتر لە یارییەکی جامی بەرامبەر ڤیندام لە بردنەوەیەکی بە ئەنجامی ٧-٠دا چوار گۆڵی تۆمارکرد لە کۆی ئەو وەرزەدا کرۆیف لە ٢٣ یاریدا ٢٥ گۆڵی تۆمارکرد و ئایاکس پاڵەوانیەتی خولی بەدەست هێنا.[١٠]
لە وەرزی ١٩٦٦-١٩٦٧دا، ئایاکس جارێکی تر پاڵەوانیەتی خولی بردەوە، هەروەها جامی هۆڵەندا ی بردەوە، بۆ یەکەم "دووان"ی کرۆیف.[١٠] کرۆیف کۆتایی بە وەرزەکە هێنا وەک گۆڵکەری پێشەنگ لە ئێردیڤیسی بە ٣٣ گۆڵ، کرۆیف بۆ سێیەمین ساڵی یەک لەدوای یەک لە وەرزی ١٩٦٧-١٩٦٨ خولی بەدەستهێنا. هەروەها بۆ جاری دووەم بە یاریزانی ساڵی تۆپی پێی هۆڵەندی ناوبرا، کە لە ساڵی ١٩٦٩ دووبارەی کردەوە.[١٠] ٢٨ی ئایاری ١٩٦٩، کرۆیف لە یەکەم یاری کۆتایی خولی یانە پاڵەوانەکانی ئەورووپا بەرامبەر ئەی سی میلان یاری ئەنجامدا، بەڵام ئیتالییەکان بە ئەنجامی ٤-١ بردنەوەیان تۆمار کرد.
لە وەرزی ١٩٦٩-١٩٧٠، کرۆیف دووەم جار خولی و جامی بەدەستهێنا "دەبڵ"؛ لە سەرەتای وەرزی ١٩٧٠–٧١، ئەو توشی پێکانێکی سەخت بوو. ئەو گەڕانەوەی لە ٣٠ی تشرینی یەکەمی ١٩٧٠ لە دژی ئایندهۆڤن ئەنجامدا و لە جیاتی ئەوەی ژمارە ٩ی ئاسایی خۆی لەبەر بکات، کە لە لایەن گێری موهرێنەوە بەکار دەهێنرێت، لە جیاتی ئەوە ژمارە ١٤ی بەکارهێناوە،[١٠] ئایاکس بە ئەنجامی ١-٠ یاریەکەی بردەوە هەرچەندە زۆر نامۆ بوو لەو ڕۆژانەدا بۆ دەستپێکەرانی یارییەک کە بە ژمارە ١ تا ١١ یاریی نەکەن، لەو ساتەوە بۆ دواوە، کرایف ژمارە ١٤ی لەبەر کرد، تەنانەت لەگەڵ هەڵبژاردەی تۆپی پێی هۆڵەنداش دۆکیومێنتاری هەبوو لەسەر کرۆیف، نومەر 14 یۆهان کرۆیف.[٢٩] و لە هۆڵەندا گۆڤارێک هەیە لە لایەن ڤۆتبال ئینتەرناسیۆنال، نومەر 14.[٣٠]
موعجیزەی کرۆیف لە ئەمستردام زۆر بوون ئەو و ڕاهێنەرەکەی رینوس میچلس (جۆرێک لە جۆنی کەسایەتی باپتیست) ئایاکسیان لە نادیاریی گەورە کرد. گرینگتر، ئەوان شێوازێکی نوێی یاریکردنیان داهێنا. کرۆیف بوو بە گەورەترین نیشاندەر و مامۆستای 'تۆتاڤۆتبال' تۆتال تۆپی پێ. تێڕوانینی ئەو لە جوڵەی تەواو و هاوئاهەنگی لەسەر گۆڕەپانەکە ڕەگی لە هەمان ڕێکخستنی بۆشاییدا بوو کە مرۆڤ لە وێنەکانی ڤێرمێر یان نیگارکێشی کەنیسەدا دەیبینێت پیتەر یانس سەینڕەدام ئەوە مۆسیقای زەوییەکان بوو لەسەر گیا.
—دەیڤد برێند، نووسەری پرتەقاڵی بلیمەت: بلیمەتی دەماری تۆپی پێی هۆڵەندی[٣١]
لە یارییەکی خولی دژ بە ئەی زێد ئەلکمار '٦٧ لە ٢٩ی تشرینی دووەمی ١٩٧٠، کرۆیف لە سەرکەوتنێکی بە ئەنجامی ٨-١دا شەش گۆڵی تۆمارکرد دوای بردنەوەی یاری کۆتایی جامی هۆڵەندا بەرامبەر سپارتا ڕۆتردام بە ئەنجامی ٢-١، ئایاکس بۆ یەکەم جار لە ئەورووپا بردەوە لە ٢ی حوزەیرانی ١٩٧١دا لە لەندەن، ئایاکس خولی یانە پاڵەوانەکانی ئەورووپا بردەوە بە شکستهێنانی پاناتینایکۆس بە ئەنجامی ٢-٠.[١٠] ئەو گرێبەستێکی حەوت ساڵەی لەگەڵ ئایاکس ئیمزا کرد. لە کۆتایی وەرزەکەدا بە یاریزانی ساڵی تۆپی پێی هۆڵەندی و ئەوروپایی ساڵی ١٩٧١ ناوزەدا کرا.[١٠]
لە ساڵی ١٩٧٢دا ئایاکس دووەم خولی یانە پاڵەوانەکانی ئەورووپای بەدەستهێنا و لە یاری کۆتایدا یانەی لە ئینتەر میلانی ئیتاڵی بە ئەنجامی ٢-٠ یاریەکەی بردەوە، کە کرۆیف هەردوو گۆڵەکەی تۆمار کرد.[١٠] ئەم سەرکەوتنە وای لە ڕۆژنامەکانی هۆڵەندی کرد کە لە بەرامبەر تۆتال تۆپی پێ دا، شێوازی ئیتاڵی لە تۆپی بەرگری ڕابگەیەنن. تۆپی پێی: ئینسایکلۆپایدیای کۆتایی دەڵێت، "یەک دەست، کرۆیف نەک تەنیا ئینتەرنازیۆنالی ئیتالیای لە کۆتایی جامی ئەوروپای ١٩٧٢دا کێشایەوە، بەڵکو هەردوو گۆڵی لە بردنەوەی ٢-٠ی ئایاکس تۆمار کرد".[٣٢] هەروەها کرۆیف لە بردنەوەی بە ئەنجامی ٣-٢ بەسەر ئەی دی ئۆ دین هاگ لە کۆتایی جامی هۆڵەندا بەشداری کرد. لە خولەکەدا، کرۆیف بە ٢٥ گۆڵ باشترین گۆڵکەر بوو کاتێک ئایاکس بوو بە پاڵەوان. ئایاکس جامی ئینتەرکۆنتیننتالی بردەوە و لە یاری یەکەمدا بە ئەنجامی ١-١ لەگەڵ ئەندپێندینتی ئەرجەنتینی بردەوە و پاشان لە کانوونی دووەمی ١٩٧٣دا بە لێدانی ٣-١ و ٣-٢ لە ئەمستردام جامی سووپەری ئەورووپایان بردەوە. تاکە گۆڵی کرۆیف لە دژی خۆیان لە ٢٠ی ئابی ١٩٧٢ لە بەرژەوەندی ئێف سی ئەمستردام هات دوای هەفتەیەک، لە دژی گۆ ئەهێد ئیگڵز بە بردنەوەی بە ئەنجامی ٦-٠، کرۆیف چوار گۆڵی تۆماری کرد بۆ ئایاکس. وەرزی ١٩٧٢-١٩٧٣ بە سەرکەوتنێکی دیکەی خولی یانە پاڵەوانەکانی ئەورووپا و سێیەم جامی یەک لەدوای یەکی ئەورووپا بە بردنەوەی ١-٠ بەسەر یۆڤانتۆس لە کۆتایی ئەنجام درا، لەگەڵ ئینسایکلۆپیدیای کرایف وتی "ئیلهامی یەکێک لە گەورەترین 20 خولەکی کە تا ئێستا بینیبێتم.[٣٢]
بارسێلۆنا و یەکەم نازناوی لالیگا لە ماوەی ١٤ ساڵدا
[دەستکاری]کاتێک یاریزانەکانی وەک گاریس بەیڵ و کریستیانۆ ڕۆناڵدۆ بەهایان نزیکەی سەد ملیۆن یۆرۆیە، ئەوا یۆهان کرۆیف بە ملیارەها دەڕوات!
—فرانز پیکنپاوەر لە چاوپێکەوتنێکدا لەگەڵ Bild.de (ئەیلولی 2014) دەربارەی بەهای گواستنەوەی کرایف لە سەرەتای حەفتاکانی سەدەی ڕابردوو [٣٣][٣٤]
لە ناوەندی ساڵی ١٩٧٣، کرۆیف بە بڕی ٦ ملیۆن جێلدەر (نیزیکەی ٢ ملیۆن دۆلاری ئەمریکی، نیزیکەی ساڵی ١٩٧٣)بە بارسێلۆنا فرۆشراە لە بۆندێکی پێوانەیی جیهانی.[٣٥] لە ١٩ی ئابی ١٩٧٣ دوا یاریی خۆی بۆ ئایاکس ئەنجامدا و تێیدا بە ئەنجامی ٦-١ یانەی ئیف سی ئەمستردامیان تێکشکاند، لە دووەم یاری وەرزی ١٩٧٣-١٩٧٤.
کرۆیف خۆشەویست بوو لەلایەن هاندەرانی بارسێلۆنا کاتێک ناوێکی کاتالۆنی بۆ کوڕەکەی هەڵبژارد، کە ناوی کردە"جۆردی". یارمەتی بارسێلۆنای دا بۆ ئەوەی بۆ یەکەم جار لە ساڵی ١٩٦٠ەوە لالیگا بباتەوە، بە سەرکەوتنی لە دژی ڕکابەری سەرەکی ڕیال مەدرید بە ئەنجامی ٥-٠ لە یاریگای سانتیاگۆ بەرنابیۆ. هەزاران کەس لە هەوادارانی بارسێلۆنا کە لە تەلەڤزیۆنەوە سەیری یارییەکەیان دەکرد لە ماڵەکانیان ڕژانە نێو شەقامەکان بۆ ئەوەی بەشداری ئاهەنگی بردنەوەیان بکەن.[٣٦] ڕۆژنامەنووسێکی نیویۆرک تایمز نوسیویەتی کە کرۆیف لە ماوەی ٩٠ خولەکدا زیاتر لە چەندین سیاسەتمەدار لە خەبات و تێکۆشاندا کاری زیاتر بۆ ڕۆحی گەلی کەتالان کردووە.[٣٦] مێژوونووسی تۆپی پێ جیمی بێرنز ڕایگەیاند، "لەگەڵ کرۆیف، تیمەکە هەستیان کرد کە ناتوانن بدۆڕێن".[٣٦] لە ساڵی ١٩٧٤ کرۆیف بە باشترین یاریزانی ئەورووپا دەستنیشان کرا.[١٠]
لە ماوەی خۆیدا لە بەرشەلۆنە لە یارییەکدا بەرامبەر ئەتلەتیکۆ مەدرید ، کرۆیف گۆڵێکی تۆمارکرد کە تێیدا خۆی بە هەوادا هەڵدا و تۆپەکەی لە پاسی میگێل ڕینا گۆلی ئەتلیتیکۆ بە قاچی ڕاستی خۆی دا (تۆپەکە لە نزیک بەرزایی مل بوو و پێشتر گەشتێکی زۆری لە پۆستێکی دووردا کردبوو).[٣٧] گۆڵەکەی لە دۆکیومێنتاری "En un momento dado" پێشکەش کرا، کە تێیدا هەوادارانی کرۆیف هەوڵیان دا ئەو ساتە دروست بکەنەوە گۆلەکە دۆبلاژ کراوە بەڵام. مەحاڵە دێ کرۆیف (گۆڵی مەحاڵی کرۆیف). ١٩٧٨ بارسێلۆنا بە ئەنجامی ٣-١ لە لاس پالماسی بردەوە بۆ بردنەوەی کۆپا دێل ڕی. کرۆیف لە ساڵی ١٩٧٥ لە کاتی خولی پاریسدا دوو یاری لەگەڵ پاریس سان جێرمان ئەنجامدا ئەو تەنها ڕازی بوو چونکە ئەو هەواداری دیزاینەر دانیاڵ هێچتەر بوو، کە ئەو کاتە سەرۆکی پاریس سان جێرمان بوو.[٣٨][٣٩]
کرۆیف بۆ ماوەیەکی کورت لە ساڵی ١٩٧٨ وازی لە یاری کردن هێنا بەڵام دوای لەدەستدانی زۆربەی پارەکەی لە زنجیرەیەکی سەرمایەگوزاری هەژاردا، لەوانە کێڵگەی بەراز، کە لەلایەن هونەرمەندێکی فێڵەوە ڕاوێژیان پێکرا، کرۆیف و خێزانەکەی هاتن بۆ ئەمریکا.[٤٠][٤١] وەک بیری هێنایەوە، "من ملیۆنان پارە لە کێڵگەی بەرازم لە دەست داوە و ئەوە هۆکار بوو کە بڕیارمدا جارێکی تر ببم بە یاریزانی تۆپی پێ".[٢٥] کرۆیف جەختی لەوە کردەوە کە بڕیارەکەی بۆ دەستپێکردنەوەی پیشەی یاریکردنی لە ویلایەتە یەکگرتووەکان لە پیشەکەیدا تەوەری بوو. "هەڵە بوو، هەڵە بوو، واز لە یاریکردن بهێنم لە تەمەنی ٣١ ساڵی دا بە بەهرەیەکی بێوێنەی کە لە دەستمدایە" و ئەوەشی وت "لە سفرەوە لە ئەمریکا دەست پێبکەین، چەند میلێک دوور لە ڕابردووم، یەکێک بوو لە باشترین بڕیارەکان کە کردووم لەوێ فێربووم چۆن تەماحە کۆنترۆڵنەکراوەکانم پەرە پێ بدەم، وەک ڕاهێنەرێک بیر بکەمەوە و سەبارەت بە سپۆنسەرکردن".[٢٥]
لە تەمەنی ٣٢ ساڵیدا، کرۆیف ڕێکەوتنێکی پڕ قازانج لەگەڵ لۆس ئەنجلس ئەزتێکس لە خولی تۆپی پێی ئەمریکای باکوور (NASL) ئیمزا کرد.[١٠] ئەو پێشتر ڕاگووراوە بۆ ئەوەی بچێتە نیو یۆرک کۆسموس بەڵام مامەڵەکە تەواو نەبوو ئەو چەند یاریەکی پێشانگای بۆ کۆسمۆس کرد ئەو تەنها بۆ یەک وەرز لە ئەزتێکس مایەوە، و دەنگی پێدرا بە باشترین یاریزانی ساڵی (NASL). دوای ڕەچاوکردنی پێشنیارێک بۆ پەیوەندیکردن بە دەمبارتۆن ئێف سی لە سکۆتلەندا، وەرزی داهاتوو، بۆ یاری کردن بۆ دیپلۆماتکارەکانی واشنتۆن ڕۆیشت.[٤٢] ئەو هەموو هەڵمەتی ساڵی ١٩٨٠ی بۆ دیبلۆماتەکان یاری کرد، تەنانەت کاتێک تیمەکە تووشی کێشەی دارایی خراپ بوو لە مانگی ئایاری ساڵی ١٩٨١ کرۆیف وەک یاریزانی میوان بۆ میلان لە خولێکدا یاری کرد، بەڵام توشی پێکان هات لە ئەنجامدا سەرەتای وەرزی تۆپی پێی (NASL) ساڵی ١٩٨١ لە دەست دا، کە لە کۆتاییدا بوو بە هۆی ئەوەی کە کرۆیف بڕیاری دا کە تیمەکە جێبهێڵێت هەروەها کرۆیف لە یاری کردن لەسەر ڕووە دەستکردەکان، کە لە (NASL) ئەو کاتە باو بوون.
گەڕانەوە بۆ ئیسپانیا لەگەڵ لیڤانتی
[دەستکاری]لە کانوونی دووەمی ١٩٨١، کرۆیف سێ یاری دۆستانەی بۆ یانەی دۆردریخت ئەنجام دا. هەروەها لە کانوونی دووەمی ساڵی ١٩٨١دا، بەڕێوەبەری یانەی لێستەر سیتی ئینگلیزی هەوڵی ئیمزاکردنی گرێبەست لەگەڵ کرۆیف دا و سەرەڕای دانوستانەکان سێ هەفتە بەردەوام بوو، کە تێیدا کرۆیف خواستی خۆی بۆ یاری بۆ یانەکە دەرببڕیت، بەڵام نەتوانرا ڕێکەوتن ئەنجام بدرێت کرۆیف لەجیاتی ئەوەی ئیمزای لەگەڵ سێگوندای ئیسپانی دیڤیژن لای لیڤانتی هەڵبژارد.[٤٣]
لە ئازاری ١٩٨١، کرۆیف بۆ یەکەم جار یاری بۆ لیڤانتی ئەنجامدا. پێکانەکان و ناکۆکییەکان لەگەڵ کارگێڕی یانەکە، لەگەڵ ئەوەشدا، لە سێگوندا دیڤیژن جادووەکەی خۆش کرد و ئەو تەنها دە یاری ئەنجامدا و دوو گۆڵی تۆمار کرد کە سەرکەوتوو نەبوو لە پاراستنی بەرزکردنەوە بۆ بەشی یەکەم، گرێبەستێک لەگەڵ لیڤانتی هەڵوەشێنرا.[٤٤]
ماوەی دووەمی لەگەڵ ئایاکس
[دەستکاری]دوای ماوەکەی لە ئەمریکا و مانەوەی کورتی تەمەنی لە ئیسپانیا، کرایف گەڕایەوە بۆ یاریکردن لە زێدی خۆی، لە ٣٠ی تشرینی دووەمی ١٩٨٠ وەک "ڕاوێژکاری تەکنیکی" بۆ ڕاهێنەر لیۆ بینهاکەر، ئایاکس بوو بە هەشتەم لە ڕێزبەندی خولدا لە کاتی دوای ١٣ یاری دوای ٣٤ یاری، لەگەڵ ئەوەشدا، ئایاکس وەرزی ١٩٨٠-١٩٨١ی لە ڕێزبەندی دووەم کۆتایی بە وەرزەکە هێنا. لە کانوونی یەکەمی ١٩٨١، کرۆیف گرێبەستێکی درێژکراوەی لەگەڵ ئایاکس ئیمزا کرد.[٤٤] لە وەرزی ١٩٨١-١٩٨٢ و ١٩٨٢-١٩٨٣دا ئایاکس لەگەڵ کرۆیف بووە پاڵەوانی خولی لە ساڵی ١٩٨٢-١٩٨٣دا ئایاکس جامی هۆڵەندی بردەوە (KNVB-Beker). ساڵی ١٩٨٢ گۆڵێکی بەناوبانگی بەرامبەر هێلمۆند سپۆرت تۆمار کرد لە کاتی یاریکردن بۆ ئاياکس، کرۆیف بە هەمان شێوەی ڕیک کۆپنس 25 ساڵ لەمەوپێش لێدانی سزایەکی تۆمارکرد.[٤٥][٤٦] ئەو تۆپەکەی خستە خوارەوە بۆ لێدانی سزای ڕۆتین، بەڵام لە جیاتی لێدانی بۆ ناو گۆڵ، کرۆیف تۆپەکەی بە تەنیشتەوە بۆ هاو تیمی یێسپەر ئۆلسن دانا، کە لە بەرامبەردا ئەو تۆپەی بۆ کرۆیف تێپەڕاند بۆ لێدانی تۆپەکە بۆ ناو تۆڕە بەتاڵەکە، وەک ئۆتۆ ڤێرسفیڵد سەیری تۆپەکەی دەکرد، گۆڵچی هێلمۆند.[١٠]
وەرزی کۆتایی لە فاینۆرد و واز هێنانی لە یاری کردن
[دەستکاری]لە کۆتایی وەرزی ١٩٨٢-١٩٨٣، ئایاکس بڕیاری دا هیچ بۆندێک بۆ نوێکردنەوەی گرێبەست لەگەڵ کرۆیف بنێرێت، ئەمەش بووە هۆی تووڕەبوونی کرۆیف، لە بەرامبەردا بڕیاری دا ڕوو بکاتە یانەی ڕکابەری سەرەکی ئایاکس فاینۆرد.[٤٧] وەرزەکە لە فاینۆرد سەرکەوتوو بوو کە یانەکە بۆ یەکەم جار لە دەیەیەکدا خی ئێردیڤیزی بردەوە، بەشێک لە خولەکێک و جامی هۆڵەندی "دووانە" سەرکەوتنی تیمەکە بەهۆی نمایشەکانی کرۆیف بوو لەگەڵ ڕود خولیت و پیتەر هاوتمان.[٤٨] سەرەڕای تەمەنێکی زۆر پێشکەوتوی، کرۆیف هەموو یارییەکانی خولی ئەو وەرزە ئەنجام دا جگە لە یەک یاری بەهۆی نمایشێک لە مەیدانەکە بۆ پێنجەمین جار وەک باشترین یاریزانی تۆپی پێی هۆڵەندی دەنگی پێدرا لەکۆتایی وەرزەکەدا، ئەو جەنگاوەرە وازهێنانی خۆی لە یاریکردن ڕاگەیاند ئەو لە ١٣ی ئایاری ١٩٨٤ بە گۆڵێک لە دژی پی ئی سی زڤۆلە کۆتایی بە پیشەی یاریکردنی لە ئێردیڤیسی هێنا. کرۆیف کۆتا یاری لە سعودیە لە دژی ئەلئەهلیئەنجامدا، و فاینۆردی گەڕاندەوە یاریەکە بە تۆمارکردنی گۆڵێک و دروستکردنی گۆڵێک.[٤٩]
ژیانی پیشەگەری نێودەوڵەتی
[دەستکاری]بە سیفەتی کە یاریزانی نێودەوڵەتی هۆڵەندی یە، کرۆیف ٤٨ یاری ئەنجامداوە، و ٣٣گۆڵی تۆمار کردووە.[١٠][٥٠] هەڵبژاردەی نیشتیمانی هیچ یارییەکی نە دۆڕاندووە کاتێک کرۆیف گۆڵی تۆمار کردووە. لە ٧ی ئەیلولى ١٩٦٦، بۆ یەکەم جار کرۆیف یاری بۆ هۆڵەندا لە پاڵاوتنەکانی جامی نەتەوەکانی ئەورووپا ١٩٦٨ لە دژی هەنگاریا ئەنجامدا، و گۆڵی یەکسانبوونی تۆمارکرد ٢-٢. لە یاری دووەمی، یاری دۆستانە دژی چیکۆسلۆڤاکیا، کرۆیف یەکەم یاریزانی نێودەوڵەتی هۆڵەندی بوو کە کارتی سووری لێ بەرزکرایەوە. و لەلایەن یەکێتی تۆپی پێی شاهانەی هۆڵەندا(KNVB) لە یارییەکانی ئایاکس دوورخستەوە بەڵام یاریە نێودەوڵەتی نەگرتەوە.[٥١]
تۆمەتەکانی تاوانبارکردنی کرۆیف ڕەتنەکرایەوە بەهۆی خووبوونی لەبەرکردنی کراسێک کە تەنیا دوو هێڵی ڕەشی لەسەر پۆشینەکان هەیە، بەپێچەوانەوە خەسڵەتی دیزاینی ئاسایی سێ هێڵی ئەدیداس ، کە لەلایەن هەموو یاریزانانی هۆڵەندی ترەوە لەبەرکراوە و کرۆیف گرێبەستیێکی سپۆنسەری جیا لەگەڵ پوما هەبوو.[٥٢] لە ساڵی ١٩٧٠ەوە جلی ژمارە ١٤ لەبەر کرد و ڕەوتێکی بۆ پۆشینی ژمارەی جلوبەرگ لە دەرەوەی ژمارەی هێڵی ١ تا ١١ی ئاسایی دانا.[١٠]
کاتژمێری پرتەقاڵی سەرەتای ١٩٧٠
[دەستکاری]کرۆیف سەرکردایەتی هۆڵەندای کرد بۆ پلە دووی جامی جیهانیی ١٩٧٤، و بە باشترین یاریزانی پاڵەوانیەتیەکە دەستنیشان کرا.[١٠] بە سوپاس و شارەزایی تیپەکەی لە تۆتال تۆپی پێ، هەموو ڕێگایەکیان بەرەو کۆتایی بەزاند و لە ئەرژەنتینی (٤-٠)، ئەڵمانیای ڕۆژهەڵات (٢-٠) و بەرازیل (٢-٠) بە درێژایی ڕێگاکە.[١٠] کرۆیف دوو گۆڵی بەرامبەر ئەرژەنتین تۆمار کرد لە یەکێک لە کاریگەرترین نمایشەکانی تیپەکەی، پاشان گۆڵی دووەمی بەرامبەر بەرازیل تۆمار کرد بۆ ئەوەی پاڵەوانی ڕابردوو لە پاڵەوانێتیەکە بکاتە دەرەوە.[١٠]
هۆڵەندا لە کۆتاییدا ڕووبەڕووی میوانداری پاڵەوانێتی ئەڵمانیای ڕۆژئاوا بوویەوە. کرۆیف یاریەکەی دەستپێ کرد و تۆپەکە ١٥ جار پاساتی پێ کرا لە نێوان هەڵبژاردەی هۆڵەندا تا تۆپەکە گەیشتە کرۆیف، کە بە ڕاکردنێک یاریزانی ئەڵمانی بێرتی ڤۆگتسی بڕی و لە کۆتاییدا لە ناوچەی سزا کرۆیف لەلایەن ئۆلی هۆنیس بەرپێی دا و لێدانی سزای بەدەست هێنا. هاو تیمی یۆهان نێیسکنس گۆڵی تۆمارد کرد بە لێدانی سزا و ئەنجامەکە بوو بە ١-٠ لە بەرژەوەندی هۆڵەندا لە کاتێکدا یاریزانانی هەڵبژاردەی ئەڵمانیا قاچیان بەر تۆپ نەکەوتبوو.[٥٣] بەڵام لە گێمی دووەمدا ئەڵمانییەکان کۆڵیان نەدا و ئەنجامەکەیان گۆڕی ٢-١ بە گۆڵی برایتنەر (لێدانی سزا) و گۆڵی مولەر لە دوا خولەکەکانی یاری. ئەمەش دووەم جامی جیهانیی بوو دوای بیست ساڵ.[٥٤]
لەچاوپێکەوتنێکدا کە لەژمارەی 50 ساڵەی گۆڤاری وۆرڵد سۆکەربڵاویکردەوە، کاپتنی هەڵبژاردەی بەرازیلی کە جامی جیھانیی فیفای ١٩٧٠ بردەوە کارلۆس ئەلبێرتۆ ، بەردەوام بوو لەلێدواندا گوتی" تاکە تیپێک کە من بینیم شتەکان بە شێوەیەکی جیاواز ئەنجام دەدات هۆڵەندایە لە جامی جیهانیی فیفای ١٩٧٤ لە ئەڵمانیا، لە کاتەوە هەموو شتێک تا رادەیەک وەکو یەک بوو ... شێوازی یاریکردنیان" بازنەیی" بوو سەرسوڕهێنەر بوو بۆ بینین و سەرسوڕهێنەر لە یاری".[٥٥]
ڕاھێنەری پێشووی تۆپی پێی بەڕازیل و یاریزانی پێشوو تیلی سانتانا لە چاوپێکەوتنێک ئاماژەی بەوە دا کە ئەو ھیچ ئایدلێکی نییە، "گەورەترین ئاسوودەیی من ئەوە دەبێت کە ببمە ڕاھێنەری تیمێکی وەکوو ھۆڵەندای ١٩٧٤، تیمێک بوو کەوا دەتتوانی یۆهان کرۆیف ھەڵبژێریت و لە لای ڕاست دایبنێی، ئەگەر ھاتبا لە لای چەپ دامنابوایە ئەوا بەھەمان شێوەی شوێنی خۆی یاری دەکرد، دەمتوانی نیسکنس ھەڵبژێرم ئەو لەھەردوو شوێنی ڕاست و چەپی ناوەڕاست یاری دەکرد، بەم شێوەیە ھەمووان لەھەر شوێنێکی یاریگا بوایە یارییان دەکرد.[٥٦]
دوای ١٩٧٦
[دەستکاری]لە تشرینی یەکەمی ١٩٧٧ کرۆیف وازهێنانی نێودەوڵەتی ڕاگەیاند، دوای ئەوەی یارمەتی هەڵبژاردەی نیشتیمانی دا بۆ سەرکەوتن بۆ جامی جیهانیی داهاتوو.[١٠] بە بێ ئەوە، هۆڵەندا دووبارە لە جامی جیهانیی پلەی دووەمی بەدەست هێنا، لە دەستپێکدا، دوو پڕۆپاگەندە هەبوو سەبارەت بە ئامادەنەبوونی لە جامی جیهانیی ١٩٧٨ : یان لەبەر هۆکاری ڕامیاری ( لەو کاتە دیکتاتۆری سەربازی لە سەر دەستهەلاتی ئەرژەنتین بوو)، یان لەبەر ئەوەی هاوسەرەکەی ڕێگری لە یاری کردن کرد.[٥٧] لە ساڵی ٢٠٠٨، کرۆیف بۆ ڕۆژنامەنووس ئانتۆنی باساس لە کاتالۆنیا ڕادیۆ ڕوونی کردەوە کە ساڵێک پێش پاڵەوانیەتیەکە، لە بارسێلۆنا هەوڵی ڕفاندنی خێزانەکەی درا، و ئەوە بووە هۆکاری وازهێنانی نێودەوڵەتی. "بۆ یاری کردن لە جامی جیهانیی، پێویستە ٢٠٠٪ ئامادە بیت، هەندێک سات هەن لە ژیاندا بەهاکانی تری تیایە."[٥٨]
ژیانی پیشەگەری وەک ڕاهێنەر
[دەستکاری]چوونە نێو بەڕێوەبردن لەگەڵ ئایاکس
[دەستکاری]دوای وازهێنانی لە لەیاریکردن، کرۆیف هەمان ڕێچکەی مامۆستاکەی رینوس میچلز گرتە بەر، بە ڕاهێنەرایەتی کردنی یانەی ئایاکسی گەنج نازناوی جامی براوەکانی جامی ئەورووپای ساڵی ١٩٨٧ بەدەست هێنا. لە ئایار و حوزەیرانی ١٩٨٥، کرۆیف دوبارە گەڕایە ئایاکس. لە وەرزی ١٩٨٥-١٩٨٦، خولی ل بەرامبەر یان ڕێکەر ئایندهۆڤن لەدەست دا، سەرەڕای ئەوەی کە ئایاکس جیاوازی گۆڵەکانی +٨٥ بوو (١٢٠ گۆڵی تۆمارکراو بەرامبەر ٣٥ گۆڵی لێکراوە). لە هەردوو وەرزی ١٩٨٥-١٩٨٦ و ١٩٨٦-١٩٨٧، ئایاکس جامی هۆڵەندی بەدەست هێنا.
وازھێنانی لە ھەڵبژاردەی ئاشە ھەوایییەکان
[دەستکاری]پێش دەستپێکی مۆندیالی ساڵی ١٩٧٨ لە ئەرژەنتین بەھۆی ھەڕەشەکی توند لەسەرەیییەوە بە کوشتنی و بە مەرامی سەفەری بۆ ئەرژەنتین کرۆیف برشیاری وازھێنانی لە ھەڵبژاردەی ھۆڵەندا دەرکرد و تەنانەت نەیدەتوانی لەگەڵ یانەکانیش بەردەوام بێت.
نازناوەکان
[دەستکاری]- سەرکردایەتی ھەڵبژاردەی ھۆڵەندای کردووە بۆ گەیشتن بۆ یاری کۆتایی مۆندیالی ساڵی ١٩٧٤ و بەدەستھێنانی سێ خولی یانە پاڵەوانەکانی ئەورووپا لەگەڵ ئەیاکس لە ساڵانی ١٩٧١و ١٩٧٢و ١٩٧٣ جامی سوپەری ئەورووپی ساڵی ١٩٧٢
- نۆ جار لەگەڵ یانەی ئەیاکس خولی وڵاتەکەی بەدەستھێناوە لە ساڵانی ١٩٦٦-١٩٦٧-١٩٦٨-١٩٧٠-١٩٧٢-١٩٧٣-١٩٨٢-١٩٨٣ و فاینۆرد لە ساڵی ١٩٨٤ لەگەڵ بەرشەلۆنەی ئیسپانی خولی یانەکانی ئیسپانیا ١٩٧٤
- پێنج جار جامی ھۆڵەندای لەگەڵ یانەی ئەیاکس بەرزکردووەتەوە لە ساڵانی ١٩٦٧-١٩٧١-١٩٧٢-١٩٨٣ و فاینۆرد١٩٨٤
- جامی ئیسپانیا لەگەڵ بەرشەلۆنە ساڵی ١٩٧٨
- بەدەسھێنانی سێ جار تۆپی ئاڵتوونی باشترین یاریزانی ئەورووپا ساڵانی ١٩٧١-١٩٧٣-١٩٧٤
- باشترین یاریزان لە خولی ئەمریکی ١٩٧٩–١٩٨٠
- لە ژیانی وەرزشی لەگەڵ ھۆڵەندا ٣٣ گۆڵی لە ٤٨ یاری تۆمارکردووە ٣٣جاریش شارەی کاپتنی وەرگرتووە.
- لەگەڵ بەرشەلۆنەدا توانی لە ساڵی ١٩٩٢ وەک ڕاھێنەر نازناوی جامی یانەکانی ئەورووپا بەدەستبھێنێت و ھەروەھا توانی بەرشەلۆنە لە ساڵی ١٩٩٤ بگەینێتە یاری کۆتایی ھەمان جام.
- ھەروەھا توانی لەگەڵ ئەیاکس لە ساڵی ١٩٨٧ و بەرشەلۆنە لە ساڵی ١٩٨٩ جامی سوپەری ئەورووپی بەدەستبھێنێت.
- ڕابەرێتی بەرشەلۆنەی کردووە بۆ بەدەستھێنانی چوار جار خولی ئیسپانی لە ساڵانی ١٩٩١-١٩٩٢-١٩٩٣-١٩٩٤.
- جامی ھۆڵەندا لەگەڵ ئەیاکس لە ساڵانی ١٩٨٥–١٩٨٥
- بەدەستھێنانی جامی سوپەری ئیسپانی لەگەڵ بەرشەلۆنە نێوان ساڵانی ١٩٩١–١٩٩٢
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ «Johan Cruyff». Goal. لە ڕەسەنەکە لە ٢٥ی نیسانی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ٦ی شوباتی ٢٠١٩ ھێنراوە.
- ^ «European Footballer of the Year ("Ballon d'Or")». RSSSF. ٢١ی کانوونی دووەمی ٢٠١١. لە ١٣ی کانوونی دووەمی ٢٠١٥ ھێنراوە.
- ^ 'FIFA Classic Player: The Netherlands' Grand Master ٢٧ی کانوونی دووەمی ٢٠١٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.. FIFA.com. Retrieved 14 July 2014.
- ^ «Ossie Ardiles: Perfect XI». FourFourTwo. ١ی تشرینی یەکەمی ٢٠٠٦. لە ١ی تەممووزی ٢٠١٦ ھێنراوە.
Osvaldo Ardiles: "I sometimes wonder if Argentina would have won the World Cup in 1978 if Cruyff had been playing but he chose not to be there. In 1974, he scored two goals against Argentina in the quarter-final but without him in 1978 we just had the edge. He was a great player at a time when Dutch football was going through a great period and deserves to be considered as one of the all-time greats."
- ^ Classic Players – Johan Cruyff – I was there ٢٧ی کانوونی دووەمی ٢٠١٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.. FIFA.com; retrieved 14 July 2014.
- ^ McRae، Donald. «Pep Guardiola: 'Forget about me, Johan Cruyff was the best manager'». The Irish Times (بە ئینگلیزی). لە ١٥ی حوزەیرانی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ The Best x Players of the Century/All-Time 31 December 2015 لە وەیبەک مەشین ئەرشیڤ کراوە.. Rsssf.com (5 February 2001); retrieved 18 January 2013.
«"MENOTTI: ""Pelé fue el más grande"». لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە لە ٣ی نیسانی ٢٠١٣. لە ٢٢ی ئەیلوولی ٢٠١٢ ھێنراوە.{{cite web}}
: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: bot: original URL status unknown (بەستەر). Elgrancampeon.com.ar; retrieved 28 October 2013 .
"Interview: Alex Ferguson". New Statesman. Retrieved on 18 January 2013. - ^ Chaplin، Mark (٢٧ی ئابی ٢٠١٤). «European football in the 1970s». UEFA.org. لە ڕەسەنەکە لە ٨ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٨ی ئابی ٢٠١٥ ھێنراوە.
Dutch flamboyance, German power and English spirit dominated the European Champion Clubs' Cup in the 1970s, with clubs from those three countries winning the trophy every single year in that decade.
The 1970s saw the flowering of some brilliant talent in the Netherlands, a hitherto relatively unheralded football country. Amsterdam-based side Ajax put the Dutch on the map by reaching the final of the European Cup in 1969, but it was their Rotterdam-based rivals Feyenoord that ushered in a new European order the following year by taking home the trophy.
The stage was then set for Ajax to galvanise the game. Masterminded by the dazzling attacking skills of local boy Johan Cruyff, Ajax swept all before them with their swashbuckling 'total football', in which defenders and attackers exchanged positions, leaving opponents bewildered and beaten.
Ajax lifted the Champion Clubs' Cup in 1971, 1972 and 1973, as well as winning the hearts of football enthusiasts. "Dutch football was very much emerging at that time", said Cruyff. "It was a really different development for football itself... and it had an enormous impact on the whole world, which eventually led to a lot of respect for Dutch football." - ^ The Netherlands made their first appearance at the World Cup final tournament in 1934. After a second appearance in 1938, they did not appear in another World Cup until 1974. As Simon Kuper (in "Holland, a Country of Clubs") noted, "The mere fact that almost everyone in Holland plays football cannot itself explain the country's success. Until the 1970s Dutch football was mediocre. Holland would occasionally lose to Luxembourg, and considered their main rivals to be Belgium."
- ^ ئ ا ب پ ت ج چ ح خ د ر ڕ ز ژ س ش ع غ "The Netherlands' Grand Master" ٢٧ی کانوونی دووەمی ٢٠١٨ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.. FIFA.com. Retrieved 15 May 2014.
- ^ "World Cup: 25 stunning moments … No.25: the Cruyff Turn is born in 1974". The Guardian. Retrieved 11 June 2014.
- ^ «Why did Cruyff not play at Argentina 1978? | MARCA English». marca.com. ٢٦ی ئازاری ٢٠١٦. لە ٢٩ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ «We are the champions». FIFA.com. 11 December 2005. لە ڕەسەنەکە لە ١٤ی نیسانی ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە 24 March 2016 ھێنراوە.
{{cite news}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=
و|date=
(یارمەتی) - ^ «IFFHS' Century Elections». rsssf.com. لە ٢٢ی ئازاری ٢٠٠٧ ھێنراوە.
- ^ «The Best x Players of the Century/All-Time». RSSSF. لە ڕەسەنەکە لە ٣١ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٥ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٨ی ئازاری ٢٠٠٧ ھێنراوە.
- ^ «Pele's list of the greatest». BBC Sport. 4 March 2004. لە 16 November 2013 ھێنراوە.
{{cite news}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=
و|date=
(یارمەتی) - ^ "Football philosopher". Sky Sports.
"Johan Cruyff remains one of football's romantics, says Miguel Delaney". ESPN.
"Pass Master". Sky Sports.
"I try to instill what I learned from Cruyff". MARCA.
"Without Him There Would Be No Lionel Messi, Xavi, Andres Iniesta Or Pep Guardiola' – Why Barcelona's Modern Success Is Thanks To Dutch Legend Johan Cruyff" ١٤ی ئەیلوولی ٢٠٢٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.. Goal.com.
"Swansea manager Michael Laudrup dismisses talk about future". Sky Sports; accessed 24 October 2016. - ^ Marcotti, Gabriele (٢٤ی ئازاری ٢٠١٦). «Johan Cruyff was one of football's greatest trailblazers on and off pitch». ESPN FC. لە ٢ی تەممووزی ٢٠١٦ ھێنراوە.
- ^ "Johan Cruyff: father of modern game who also shaped Dutch culture" The Guardian, 24 March 2016; accessed 24 October 2017.
"Cruyff helped Manchester United and Sir Alex Ferguson win the Champions League" Manchester Evening News, 24 October 2016; accessed 24 October 2017.
"How influence of Johan Cruyff has helped Michael Laudrup to success". The Independent; accessed 24 October 2015.
"Arsenal are the sole true heirs to Cruyff's glorious vision". The Guardian.
"Eric Cantona: Perfect XI" 4 March 2016 لە وەیبەک مەشین ئەرشیڤ کراوە., FourFourTwo.com, 7 March 2007.
"Xavi: I'm a footballing romantic" ١٦ی تەممووزی ٢٠١٤ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.. FIFA.com.
"Dennis Bergkamp defends Arsène Wenger's beautiful vision", The Daily Telegraph; accessed 24 October 2015.
"I'm a romantic, says Xavi, heartbeat of Barcelona and Spain". The Guardian, 11 February 2011. - ^ "'Wenger won't change his way. Sky Sports. Retrieved 30 May 2014
.
Dutch seeds of Barcelona success. Fox Sports. Retrieved 30 May 2014. - ^ 'Johan Cruyff: The Total Voetballer. Back Page Football (14 September 2011); retrieved 30 May 2014.
'Johan Cruyff's legacy lives at both rivals Ajax and Barcelona, TheNational.ae, 17 September 2013; retrieved 30 May 2014. - ^ "Dutch heroes on the sidelines will be an inspiration, not intimidation", The Independent; accessed 24 October 2015.
"A Dutch Great Helped Transform Spain's Game", nytimes.com, 11 July 2010.
"World Cup final: Johan Cruyff sowed seeds for revolution in Spain's fortunes", The Daily Telegraph; accessed 24 October 2015 .
"Recognition of the man who created a style" ١٤ی تەممووزی ٢٠١٤ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە., fcbarcelona.cat; accessed 24 October 2015.
"Transcript of Jürgen Klinsmann, Sunil Gulati teleconferenc", nypost.com, 1 August 2011; accessed 24 October 2015 .
"Barcelona and the gospel of Guardiola", The Guardian, 29 April 2012; accessed 24 October 2014 .
"Reinventing the wheel: How Guardiola revolutionized football", CNN.com, 28 May 2012.
"Football culture: Who are you? Warrior or tika taka technician?", CNN.com, 27 June 2012.
"Klinsmann assesses early U.S. camp, updates on Donovan, more". Si.com, 17 January 2013.
"The hunt for Bayern's old fox Jupp Heynckes", dw.de; accessed 24 October 2015.
"Cruyff the man behind Barcelona's success, says Guardiola", Goal.com, 1 May 2013. - ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی
<ref>
؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەریFIFA
نەدراوە - ^ Coerts, Stefan (٢١ی کانوونی دووەمی ٢٠١٥). «Cruyff: I nearly joined Real Madrid». Goal.com. لە ٢٠ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٥ ھێنراوە.
- ^ ئ ا ب «Cruyff the positive thinker looks ahead to new lease of football life». Herald Scotland (www.heraldscotland.com). ٢٦ی نیسانی ١٩٩٧. لە ٢٦ی ئەیلوولی ٢٠١٦ ھێنراوە.
- ^ ئ ا Ramesh, Priya (١ی نیسانی ٢٠١٦). «Johan Cruijff: A mortal with the potential of a superman». Benefoot.net. لە ڕەسەنەکە لە ٢٨ی کانوونی یەکەمی ٢٠١٧ ئەرشیڤ کراوە. لە ٩ی نیسانی ٢٠١٦ ھێنراوە.
- ^ Kelly, Ciaran (١٤ی ئەیلوولی ٢٠١١). «Johan Cruyff: The Total Voetballer». Back Page Football. لە ٢٠ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٥ ھێنراوە.
- ^ «Historie eredivisie competitie 1964–1965». لە ڕەسەنەکە لە ٢٠ی تشرینی دووەمی ٢٠٠٨ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٤ی ئەیلوولی ٢٠١٦ ھێنراوە.. eredivisie.nl
- ^ «Nummer 14 Johan Cruyff». IMDb.com. لە ١٨ی ئازاری ٢٠٠٧ ھێنراوە.
- ^ «Nummer 14». Nummer14.com. لە ڕەسەنەکە لە ٥ی شوباتی ٢٠٠٥ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٨ی ئازاری ٢٠٠٧ ھێنراوە. ٥ی شوباتی ٢٠٠٥ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- ^ ""Barcelona and the gospel of Guardiola (29 April 2012)"". The Guardian; retrieved 12 June 2014.
- ^ ئ ا "Johan Cruyff – Hall of Fame". International Football Hall of Fame. Retrieved 16 May 2014.
- ^ Feindt, Henning (19 September 2014). «Franz Beckenbauer & Johan Cruyff: Der FC Barcelona wird immer größer als der FC Bayern sein». Bild.de. لە 29 September 2016 ھێنراوە.
Franz Beckenbauer: "Wenn Spieler wie Bale oder Ronaldo um die 100 Millionen wert sind, würde es bei Johan in die Milliarden gehen!" [Original in German]
{{cite news}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=
و|date=
(یارمەتی) - ^ Tooth, John-Paul (١٩ی ئەیلوولی ٢٠١٤). «Beckenbauer: If Bale and Ronaldo are worth €100m, Cruyff would be worth billions». Goal.com. لە ٢٩ی ئەیلوولی ٢٠١٦ ھێنراوە.
- ^ "The history of the world transfer record". BBC News. Retrieved 1 May 2014.
- ^ ئ ا ب Jimmy Burns (2011). "Barça: A People's Passion". Bloomsbury Publishing,
- ^ «Cruyff: A Legend». YouTube. لە ٢٠ی نیسانی ٢٠١٠ ھێنراوە.
- ^ «JPG image». لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە لە ١٦ی تەممووزی ٢٠١١. لە ٢٣ی نیسانی ٢٠١٧ ھێنراوە.
{{cite web}}
: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: bot: original URL status unknown (بەستەر) ١٦ی تەممووزی ٢٠١١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.. sport-vintage.com - ^ JPG image. tumblr.com; accessed 24 October 2015.
- ^ ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی
<ref>
؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەریSimonKuperFFT
نەدراوە - ^ Schaerlaeckens, Leander (٢٥ی ئازاری ٢٠١٦). «Johan Cruyff's Complicated Legacy». VICE Sports. لە ١٠ی تەممووزی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ «The time Johan Cruyff almost signed for Dumbarton». The Scotsman. ٢٤ی ئازاری ٢٠١٦. لە ٢٢ی حوزەیرانی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ «Just how close were Leicester City to signing Dutch master Johan Cruyff?». www.leicestermercury.co.uk. 23 October 2009. لە ڕەسەنەکە لە 29 October 2013 ئەرشیڤ کراوە. لە 27 October 2013 ھێنراوە.
{{cite news}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=
،|date=
، و|archive-date=
(یارمەتی) ٢٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٣ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. - ^ ئ ا ھەڵەی ژێدەرەکان: تاگی نادروستی
<ref>
؛ ھیچ دەقێک بۆ ژێدەریMurray
نەدراوە - ^ Dart، James (26 October 2005). «Who took the first two-man penalty?». The Guardian. London, UK. لە 26 March 2010 ھێنراوە.
{{cite news}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=
و|date=
(یارمەتی) - ^ «Brazilians recreate Cruyff penalty to show Pires and Henry how it's done». Excite. ٣٠ی ئازاری ٢٠٠٨. لە ڕەسەنەکە لە ٢٣ی ئەیلوولی ٢٠٢١ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٣ ھێنراوە.
- ^ «Playing for Feyenoord». Cruyff.com. لە ڕەسەنەکە لە ٢٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٣ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٣ ھێنراوە. ٢٩ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٣ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- ^ Mik Schots (2013). "Feyenoord-Ajax: gezworen vijanden". Singel Uitgeverijen
- ^ «De echte afscheidswedstrijd van Cruijff» (بە هۆڵەندی). Football United. ٢٠ی تەممووزی ٢٠٠٩. لە ڕەسەنەکە لە ٢٠ی نیسانی ٢٠١٦ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢٣ی ئەیلوولی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ «The total footballer». BBC. لە 19 July 2014 ھێنراوە.
{{cite news}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=
(یارمەتی) - ^ David Winner (2012). "Brilliant Orange: The Neurotic Genius of Dutch Football". A&C Black
- ^ «A tale of strips, stripes and strops». The Guardian. London. 30 May 2001.
{{cite news}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|date=
(یارمەتی) - ^ «FIFA». fifa.com (بە ئینگلیزی). لە ١٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
- ^ «FIFA World Cup - Classic Moments from FIFA World Cup History». web.archive.org. ٢٠ی ئازاری ٢٠٠٧. لە ڕەسەنەکەوە ئەرشیڤ کراوە لە ٢٠ی ئازاری ٢٠٠٧. لە ١٢ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢١ ھێنراوە.
{{cite web}}
: ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: bot: original URL status unknown (بەستەر) - ^ «Tactics: Were Holland 1974 the last true innovators?». Football Further. ١٤ی تەممووزی ٢٠١٠. لە ڕەسەنەکە لە ٢٠ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٨ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٠ ھێنراوە. ٢٠ی تشرینی یەکەمی ٢٠١٠ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «Memória Roda Viva (video clip and full written interview to TV Cultura)» (بە پورتوگالی). Fapesp. ٢٢ی حوزەیرانی ١٩٩٢. لە ڕەسەنەکە لە ٢ی ئابی ٢٠٢٠ ئەرشیڤ کراوە. لە ٢١ی حوزەیرانی ٢٠١٠ ھێنراوە.
- ^ «After 30 years, the truth behind Cruyff's World Cup absence». ١٦ی نیسانی ٢٠٠٨.
- ^ Doyle، Paul (16 April 2008). «Kidnappers made Cruyff miss World Cup». The Guardian. London, UK. لە 26 March 2010 ھێنراوە.
{{cite news}}
: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە:|access-date=
و|date=
(یارمەتی)
بەستەرە دەرەکییەکان
[دەستکاری]کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە یۆھان کرۆیف تێدایە. |
ویکیوتە، وتەی پەیوەندیداری بە یۆھان کرۆیف تێدایە. |
- The World of Johan Cruyff – Explore the World of Johan Cruyff.
- Johan Cruyff Foundation – Johan Cruyff Foundation
- Biography of Johan Cruyff – UEFA.com
- International Football Hall of Fame: Johan Cruyff – ifhof.com
- Pages using the JsonConfig extension
- ڕاگرتنی شێوازی سەرچاوەی ١: bot: original URL status unknown
- Articles using Template:Medal with Runner-up
- Pages using infobox3cols with undocumented parameters
- Pages using infobox football biography with unknown parameters
- لەدایکبووانی ١٩٤٧
- مردووانی ٢٠١٦
- یاریزانانی تۆپی پێی ھۆڵەندی
- یاریزانانی جامی جیھانیی فیفای ١٩٧٤
- یاریزانانی جامی نەتەوەکانی ئەورووپا بۆ تۆپی پێی ١٩٧٦
- یاریزانانی یانەی بەرشەلۆنا
- یاریزانانی لا لیگا
- فیفا ١٠٠
- یاریزانانی تۆپی پێی دوور لە وڵاتی ھۆڵەندی
- یاریزانانی تۆپی پێی دوور لە وڵات لە ئیسپانیا
- یاریزانانی تۆپی پێی دوور لە وڵات لە ویلایەتە یەکگرتووەکان
- ڕاھێنەرانی تۆپی پێی ھۆڵەندی
- ڕاھێنەرانی تۆپی پێی دوور لە وڵات لە ئیسپانیا
- مردنەکان بەھۆی شێرپەنجەی سییەکان
- مەرگەکان بە شێرپەنجە لە ئیسپانیا
- یاریزانانی ھێڵی ناوەندی تۆپی پێ
- دوور لە وڵاتانی ھۆڵەندی لە ئیسپانیا
- یاریزانانی یانەی بارسێلۆنا
- یاریزانانی براوەی خولی پاڵەوانەکانی ئەورووپا