جۆرج ڕیتەر ڤۆن شۆنرەر

جۆرج ڕیتەر ڤۆن شۆنرەر (بە ئینگلیزی: Georg Ritter von Schönerer؛ ١٧ی تەممووزی ١٨٤٢ ‒ ١٤ی ئابی ١٩٢١) خاوەن زەوییەکی نەمسایی و سیاسەتمەداری دەسەڵاتدارییەتی پاشایەتیی نەمسا-مەجارستان بوو کە لە کۆتایی سەدەی نۆزدەھەم و سەرەتای سەدەی بیستەمدا چالاک بوو. شۆنرەر کە یەکێک بوو لە لایەنە سەرەکییەکانی پان ئەڵمانیزم و ناسیۆنالیزمی ئەڵمانی لە نەمسا و ھەروەھا نەیارێکی توندڕەوی کاسۆلیکی سیاسی و دژە جوولەکەیەکی توند بوو، کاریگەرییەکی زۆری لەسەر بیر و ڕای ئەدۆڵف ھیتلەر ھەبوو. بۆ چەند دەیەیەک وەک توندڕەوترین ناسیۆنالیستی پان ئەڵمانی لە نەمسا ناسرابوو.^[١]^[٢]^[٣]

ژیان و پیشە[دەستکاری]

شۆنرەر لە ڤیێنا، پایتەختی ئێستای وڵاتی نەمسا لەدایکبووە،^[٤] باوکی سەرمایەدارێکی پێشەنگی ھێڵی ئاسنین بوو، بە ناوی ماتیاس شۆنرەر (١٨٠٧‒١٨٨١).

لە ساڵی ١٨٦١ەوە جۆرج لە زانکۆکانی توبینگن و ھۆھنھایم و ماگارۆڤار لە بواری کشتوکاڵی خوێندوویییەتی.^[٥] پاشان کاروباری بازرگانی موڵک و ماڵی باوکی لە ڕۆزناو لە نزیک زوێتل لە ناوچەی گوندنشینی والدڤێرتل لە نەمسای خواروو بەڕێوەبرد.^[٦]

شۆنرەر بەھۆی شکستی نەمسا لە جەنگی نەمسا و پڕووسیا لە ساڵی ١٨٦٦ و ھەڵوەشاندنەوەی کۆنفیدڕاڵی ئەڵمانیا و دامەزراندنی ئیمپراتۆریەتیی ئاڵمانی لە ساڵی ١٨٧١، گۆڕانێکی گەورەی بەسەردا ھات؛ بوو بە چالاکوانێکی سیاسی و کاریگەر بوویەکی سەرسەختی ئۆتۆ فۆن بیسمارک ڕاوێژکاری ئەڵمانیا.^[٧]^[٨]

مەرگ[دەستکاری]

شۆنرەر لە ١٤ی ئابی ١٩٢١ لە کۆشکی ڕۆزناو لە نزیک زوێتل لە نەمسای خواروو، کۆچی دوایی کرد. لە شاری شلێسڤیگ-ھۆلشتاین لە باکووری ئەڵمانیا نێژرا.

سەرچاوەکان[دەستکاری]

^ Whiteside 1975.
^ "https://i-share-niu.primo.exlibrisgroup.com/discovery/fulldisplay?docid=alma99479889605871&context=L&vid=01CARLI_NIU:LAW&search_scope=MyInstitution&adaptor=Local%20Search%20Engine&tab=LibraryCatalog&query=sub,exact,Rassentheorieën,AND&mode=advanced&offset=10". i-share-niu.primo.exlibrisgroup.com (بە ئینگلیزی). Retrieved 2023-12-23. {{cite web}}: External link in |title= (help)
^ "Description: The founder of political antisemitism: Georg von Schoenerer". catalog.lib.uchicago.edu. Retrieved 2023-12-23.
^ "Austria: Georg Ritter von Schönerer (1842 – 1921) was an Austrian landowner and politician of the Austro-Hungarian Monarchy active in the late 19th and early 20th centuries". SuperStock (بە ئینگلیزی). Retrieved 2023-12-23.
^ Wandruszka, Adam (1983-01). "Andrew G. Whiteside The Socialism of Fools: Georg Ritter von Schönerer and Austrian Pan-Germanism. Berkeley, Calif. : University of California Press, 1975. Pp. x, 404. $22.75". Austrian History Yearbook (بە ئینگلیزی). 19 (1): 364–366. doi:10.1017/S0067237800001703. ISSN 1558-5255. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
^ van der Merwe, Werner (1983-01). "Georg Ritter von Schönerer (1842–1921) — profeet van Nasionaal-Sosialisme". Kleio (بە ئینگلیزی). 15 (1–2): 25–36. doi:10.1080/00232088385310021. ISSN 0023-2084. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)
^ "About: Georg Ritter von Schönerer". dbpedia.org. Retrieved 2023-12-23.
^ Mishkova, Diana; Turda, Marius; Trencsenyi, Balazs, eds. (2018-09-19), "Georg von Schönerer: The Pan-Germans' program for the future", Anti-modernism: Radical revisions of Collective Identity, Discourses of Collective Identity in Central and Southeast Europe 1770–1945 (بە ئینگلیزی), Budapest: Central European University Press, pp. 56–60, ISBN 978-963-386-095-3, retrieved 2023-12-23

ئەم وتارە کۆلکەیەکە. دەتوانیت بە فراوانکردنی یارمەتیی ویکیپیدیا بدەیت.

[FOOTNOTEWhiteside1975-1] Whiteside 1975.

[2] "https://i-share-niu.primo.exlibrisgroup.com/discovery/fulldisplay?docid=alma99479889605871&context=L&vid=01CARLI_NIU:LAW&search_scope=MyInstitution&adaptor=Local%20Search%20Engine&tab=LibraryCatalog&query=sub,exact,Rassentheorieën,AND&mode=advanced&offset=10". i-share-niu.primo.exlibrisgroup.com (بە ئینگلیزی). Retrieved 2023-12-23. {{cite web}}: External link in |title= (help)

[3] "Description: The founder of political antisemitism: Georg von Schoenerer". catalog.lib.uchicago.edu. Retrieved 2023-12-23.

[4] "Austria: Georg Ritter von Schönerer (1842 – 1921) was an Austrian landowner and politician of the Austro-Hungarian Monarchy active in the late 19th and early 20th centuries". SuperStock (بە ئینگلیزی). Retrieved 2023-12-23.

[5] Wandruszka, Adam (1983-01). "Andrew G. Whiteside The Socialism of Fools: Georg Ritter von Schönerer and Austrian Pan-Germanism. Berkeley, Calif. : University of California Press, 1975. Pp. x, 404. $22.75". Austrian History Yearbook (بە ئینگلیزی). 19 (1): 364–366. doi:10.1017/S0067237800001703. ISSN 1558-5255. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)

[6] van der Merwe, Werner (1983-01). "Georg Ritter von Schönerer (1842–1921) — profeet van Nasionaal-Sosialisme". Kleio (بە ئینگلیزی). 15 (1–2): 25–36. doi:10.1080/00232088385310021. ISSN 0023-2084. {{cite journal}}: Check date values in: |date= (help)

[7] "About: Georg Ritter von Schönerer". dbpedia.org. Retrieved 2023-12-23.

[8] Mishkova, Diana; Turda, Marius; Trencsenyi, Balazs, eds. (2018-09-19), "Georg von Schönerer: The Pan-Germans' program for the future", Anti-modernism: Radical revisions of Collective Identity, Discourses of Collective Identity in Central and Southeast Europe 1770–1945 (بە ئینگلیزی), Budapest: Central European University Press, pp. 56–60, ISBN 978-963-386-095-3, retrieved 2023-12-23

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]

[٦]

[٧]

[٨]