پەستانی چاپکردن
پەستانی چاپکردن (بە ئینگلیزی: Printing press) ئامێرێکە بە کار دێت بۆ چاپکردنی وێنە و نووسین لەسەر کاغە و قوماش، ئەم ئامێرە زیاتر بەکاردێت بۆ چاپکردنی کتێب و گۆڤار و ڕۆژنامە و پۆستەرات.[١]
داھێنەری ئامێری چاپ
[دەستکاری]داھێنەری ئامێری چاپ یۆھانس گووتنبێرگ یوو کە داھێنەرێکی ئەڵمانی بوو، کە لە ساڵی ١٤٤٠دا ئامێری چاپی داھێنا و شۆڕشێکی دروست کرد و، بەو ھۆیە و پیشەی چاپی بە ئەورووپا ناساند.[٢]
دەوترێ پێش یۆھانس گووتنبێرگ چینیەکان یەکەم کەس بوونە ئامێری چاپیان داھێناوە، لە ڕێگای قالبی داری ھەلضکەندراو شێوەکانیان دەنەخشاند بە ڕەنگ و دواتر لەسەر جۆرە کازغێک چاپیان دەکرد، یەکەم کەس لە چین بە داھێنەری ئامێری چاپ دادەنرێت (Bi-Sheng) بوو کە لە ساڵی ١٠٤٥ ئامێرێکی داھێنا بۆ چاپ بەڵام لەبەر زۆری پیتی چینی چینیەکان گرنیان پێ نەدا و سوودیان لێ نەبینی.[١]
گەشەپێدانی ئامێری چاپ
[دەستکاری]- لە ساڵی ١٨٠٠ نەبیل ئینگلیزی ئامێرێکی چاپی داھێنا بە تەواوەتی لە ئاسن.
- لە ساڵی ١٨١١ فریدریک کویننج ئامێرێکی چاپی داھێنا کە بە بە ھەڵم کاری دەکرد.
- لە ساڵی ١٨٢٦ جوزیف نیبس بۆ یەکەمجار ئامێرێکی چاپی ڕووناکی داھێنا.
- لە ساڵی ١٨٦٣ ولیام بلوک ئامێرێکی چاپی ڕۆژنامەی داھێنا.
- لە ساڵی ١٨٧١ ریتشارد مارش ئامێرێکی چاپی داھێنا کە لە یەک کاتژمێر ١٨ ھەزار پەڕەی چاپ دەکرد.
- لە سەدەی بیستەم آیرا روبل ئامێرێکی چاپی Offset Printing داھێنا، دواتر ڕۆژ بە ڕۆژ ئامێری چاپ گەشەی دەسەند.[١]
مێژووی یەکەم ڕۆژنامەی چاپی
[دەستکاری]لە ساڵی ١٦٠٥دا یەکەم ڕۆژنامە لە مێژووی مرۆڤایەتی لە شاری ستراسبۆرگ لەلایەن (یۆھان کارۆلوس) بەناوی Relation، بە زمانی ئەڵمانی دادەمەزرێنرێت. لەم چرکەساتەوە ڕۆژنامە وەکو پیشەسازییەکی نوێ بۆ بەرھەمھێنانی ھەواڵ و دەنگوباس و زانیاریی سەرھەڵدەدات و لە سەدەی نوزدەھەمیشەوە دەبێت بە فاکتەرێکی کاریگەر لە پرۆسەی بەکۆمەڵگابوون و ڕووبەرێکی گرنگ و نوێ لە دروستکردنی پردی پەیوەندیی لەنێوان تاک و گروپ و ناوچە جیاوازەکانی یەک وڵات.[٣]
پێشانگا
[دەستکاری]
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ ئ ا ب «ویکیپیدای عەرەبی». لە ١٥ی نیسانی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
- ^ http://rhsweb.org/library/1000PeopleMillennium.htm ١٧ی ئازاری ٢٠١٧ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- ^ «ڕۆژنامە لە پیشەسازیی بەرھەمھێنانی ھەواڵ». ٢٩ی کانوونی دووەمی ٢٠١٩. لە ڕەسەنەکە لە ٢ی ئابی ٢٠١٩ ئەرشیڤ کراوە. لە ١٥ی نیسانی ٢٠٢٠ ھێنراوە.
{{cite news}}: پارامەتری نەناسراوی|dead-url=چاوپۆشیی لێ کرا (|url-status=پێشنیار کراوە) (یارمەتی)
 |
کۆمنزی ویکیمیدیا، میدیای پەیوەندیدار بە پەستانی چاپکردن تێدایە. |