جنۆکە: جیاوازیی نێوان پێداچوونەوەکان

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
گەڕان بە مێژوودا
→ گۆڕانکاریی کۆنترگۆڕانکاریی نوێتر ←
ناوەڕۆکی سڕاو ناوەڕۆکی زیادکراو
دیداریویکیدەق
تاگەکان: بەکارھێنانی نووسەی ناستاندارد دەستکاریی مۆبایل دەستکاری بە بەرنامەی مۆبایل دەستکاری بە بەرنامەی ئەندرۆید
تەنھا بەسەرداچوونەوە بۆ ڕێنووس
ھێڵی ١: ھێڵی ١:
'''جنۆکە''' (بە [[زمانی عەرەبی|عەرەبی]]: ''الجِنّ'') (بە واتە فراوانەکەی بریتیە لە ڕۆحەکان یان دیوەکان)<ref name="ReferenceA">Tobias Nünlist ''Dämonenglaube im Islam'' Walter de Gruyter GmbH & ٢٠١٥ {{ISBN|978-3-110-33168-4}} لا.٢٢ (ئەڵمانی)</ref> بەپێی ئاین و ئەفسانە کۆنەکانی [[عەرەب]]، جنۆکە بوونەوەریکی سەروسروشتییە کە لە هەمان هەسارەی ئێمە دەژیت کە مێشک و تێگەیشتنیان هەیە بەڵام ناتوانرێت ببینرێت، هەورەها ئەتوانێن هەستیان پێبکەین و هەستەکانمان لێی بەئاگابن، هەر بۆیە پێی دەگوترێت جنۆکە چونکە خۆی دەشارێتەوە و نابینرێت، زۆر کەس پێیانوایە کە بوونی هەیە و لە شێوەدا جیاوازیان هەیە، هەروەها توانایان هەیە بۆ ئەنجامدانی کاری قورسەکان[[پەڕگە:Iranischer Meister 001.jpg|وێنۆک|'''زولقەرناین''' بە یارمەتی هەندێک جنۆکە، دیوارەکەی ئاسنین دروستدەکەن بۆ دوورخستنەوەی يەجوج ومەجوج (لە بچووککراوەی فارسیەکانی سەدەی ١٦)]]
'''جنۆکە''' (بە [[زمانی عەرەبی|عەرەبی]]: ''الجِنّ'') (بە واتە فراوانەکەی بریتییە لە ڕۆحەکان یان دیوەکان)<ref name="ReferenceA">Tobias Nünlist ''Dämonenglaube im Islam'' Walter de Gruyter GmbH & ٢٠١٥ {{ISBN|978-3-110-33168-4}} لا. ٢٢ (ئەڵمانی)</ref> بەپێی ئاین و ئەفسانە کۆنەکانی [[عەرەب]]، جنۆکە بوونەوەریکی سەروسروشتییە کە لە ھەمان ھەسارەی ئێمە دەژیت کە مێشک و تێگەیشتنیان ھەیە بەڵام ناتوانرێت ببینرێت، ھەورەھا ئەتوانێن ھەستیان پێبکەین و ھەستەکانمان لێی بەئاگابن، ھەر بۆیە پێی دەگوترێت جنۆکە چونکە خۆی دەشارێتەوە و نابینرێت، زۆر کەس پێیانوایە کە بوونی ھەیە و لە شێوەدا جیاوازیان ھەیە، ھەروەھا توانایان ھەیە بۆ ئەنجامدانی کاری قورسەکان[[پەڕگە:Iranischer Meister 001.jpg|وێنۆک|'''زولقەرناین''' بە یارمەتی ھەندێک جنۆکە، دیوارەکەی ئاسنین دروستدەکەن بۆ دوورخستنەوەی یەجوج ومەجوج (لە بچووککراوەی فارسییەکانی سەدەی ١٦)]]


== جنۆکە لە ئیسلام ==
== جنۆکە لە ئیسلام ==
هەموو [[موسڵمانان|موسڵمانانی]] جیهان لەسەر ئەوە هاوتان کە جنۆکە بوونی هەیە و لە [[قورئان|قورئاندا]] باسکراوە: '''{{قورئان|سوورەت=الرحمن|ئایەت=١٥|ژمارە=١}}''' و لە [[قورئان|قورئاندا]] سوورەتیکی تەواو هەیە لەسەر جنۆکە بەناوی [[جن (سوورەت)|سوورەتی جن]]. موسڵمانانەکان باوەڕیان وایە کە جنۆکە توانای جەستەیی نائاسایی هەیە، کە ئەتوانی خەڵک ببینێت هەروەها ئەتوانێ شێوەیەی خۆیان بگۆرن بەو جۆری کە دەیانەوێت, و هەندێک لە پسپۆڕانی قورئان، قورئان لەسەر ئەو کەسانە دەخوێننەوە کە جنۆکە دەستیان لێداوە یان چووتە لاشیان بۆ ئەوەی دەریان بکەن و هەندێکی تریش ئەتوانن لەگەڵ جنۆکەکان قسە دەکەن و مشتومڕیان لەگەڵ بکەن لە روانگەی ئەوان، هەروەها له قورئاندا ٢٩ جار باسی جنۆکە کراوە. کە لە ڕوانگەی قورئاندا [[محەممەد|موحەمەد]] وەک پێغەمبەرێک بۆ هەردوو کۆمەڵگای مرۆڤ و جنۆکە نێردراوە<ref>[[قورئان|قورئانی پیرۆز]]، سوورەتی ئەنعام، [[ئایەت]] ١٩</ref>
ھەموو [[موسڵمانان]]ی جیھان لەسەر ئەوە ھاوتان کە جنۆکە بوونی ھەیە و لە [[قورئان|قورئاندا]] باسکراوە: '''{{قورئان|سوورەت=الرحمن|ئایەت=١٥|ژمارە=١}}''' و لە [[قورئان|قورئاندا]] سوورەتیکی تەواو ھەیە لەسەر جنۆکە بەناوی [[جن (سوورەت)|سوورەتی جن]]. موسڵمانانەکان باوەڕیان وایە کە جنۆکە توانای جەستەیی نائاسایی ھەیە، کە دەتوانی خەڵک ببینێت ھەروەھا دەتوانێ شێوەیەی خۆیان بگۆرن بەو جۆری کە دەیانەوێت، و ھەندێک لە پسپۆڕانی قورئان، قورئان لەسەر ئەو کەسانە دەخوێننەوە کە جنۆکە دەستیان لێداوە یان چووتە لاشیان بۆ ئەوەی دەریان بکەن و ھەندێکی تریش دەتوانن لەگەڵ جنۆکەکان قسە دەکەن و مشتومڕیان لەگەڵ بکەن لە ڕوانگەی ئەوان، ھەروەھا لە قورئاندا ٢٩ جار باسی جنۆکە کراوە. کە لە ڕوانگەی قورئاندا [[محەممەد]] وەک پێغەمبەرێک بۆ ھەردوو کۆمەڵگای مرۆڤ و جنۆکە نێردراوە<ref>[[قورئان|قورئانی پیرۆز]]، سوورەتی ئەنعام، [[ئایەت]] ١٩</ref>


=== جنۆکە لە ڕوانگەی قورئاندا ===
=== جنۆکە لە ڕوانگەی قورئاندا ===
''قورئان دادەنێن بەبوونی جنۆکە کە سیفەتەکانی بە کورتی:''
''قورئان دادەنێن بەبوونی جنۆکە کە سیفەتەکانی بە کورتی:''
# بوونەوەریکەکەن کە لە ئاگر دروستکراون<ref>[[قورئان|قورئانی پیرۆز]]، [[ڕەحمان (سوورەت)|سوورەتی ڕەحمان]]، [[ئایەت]] ١٥</ref>

# بوونەوەریکەکەن کە له ئاگر دروستکراون<ref>[[قورئان|قورئانی پیرۆز]]، [[ڕەحمان (سوورەت)|سوورەتی ڕەحمان]]، [[ئایەت]] ١٥</ref>
# دەرککردن لەنێوان ڕاستی و ھەڵە، و ھێزی تێگەیشتن<ref>[[قورئان|قورئانی پیرۆز]]، [[جن (سوورەت)|سوورەتی جن]]</ref>
# دەرککردن لەنێوان ڕاستی و هەڵە،و هێزی تێگەیشتن<ref>[[قورئان|قورئانی پیرۆز]]، [[جن (سوورەت)|سوورەتی جن]]</ref>
# ئەرک و بەرپرسیارییەتیان ھەیە<ref name="آیات سورە جن و الرحمن">ئایەتەکانی [[جن (سوورەت)|سوورەتی جن]] و [[ڕەحمان (سوورەت)|سوورەتی ڕەحمان]]</ref>
⚫
# ھەندێک باوەرداڕن و ھەندێکی بێ باوەڕن<ref name="آیات سورە جن و الرحمن"/>
# ئەرک و بەرپرسیاریەتیان هەیە<ref name="آیات سوره جن و الرحمن">ئایەتەکانی [[جن (سوورەت)|سوورەتی جن]] و [[ڕەحمان (سوورەت)|سوورەتی ڕەحمان]]</ref>
⚫
# توانایان ھەیە ھەندێک کار ئەنجامبدەن کە مرۆڤ پێویستی پێیەتی<ref>سباء، 12 - 13</ref>
⚫
# هەندێک باوەرداڕن وە هەندێکی بێ باوەڕن<ref name="آیات سوره جن و الرحمن" />
⚫
# پێش مرۆڤ لەسەر زەوی ژیاون<ref>حجر، 27</ref>
⚫
#توانایان هەیە هەندێک کار ئەنجامبدەن کە مرۆڤ پێویستی پێیەتی<ref>سباء، 12 - 13</ref>
⚫
#پێش مرۆڤ لەسەر زەوی ژیاون<ref>حجر، 27</ref>


== شێوەکانی جنۆکە ==
== شێوەکانی جنۆکە ==
ھێڵی ١٨: ھێڵی ١٧:


=== لەسەر شێوەی ئاژەل ===
=== لەسەر شێوەی ئاژەل ===
جنۆکە ئەتوانێت لە شێوەی ئاژەڵی جیاواز دەربکەوێت وەک دووپشک یان پشیلە یان کوندەپەپوو یان کەر، هەروەها سەگەکان ئاژەڵێکی ترن کە زۆرجار لەگەڵ جنۆکە هەژمار دەکرێت، بەتایبەتی سەگی ڕەش و هەروەها شێوەی مارەکان پەیوەندارترین ئاژەڵن بۆ جنۆکەکان لە ڕوانگەی ئیسلامدا. کەچی بە پێچەوانی ئاژەلاکانی تر جنۆکە ناتوانێت لە شێوەی گورگدا دەربکەوێت، کە وا بڕوادەکرێت گورگەکە جنۆکەکان راودەکەن<ref>name="ReferenceA98">Robert Lebling, ''Legends of the Fire Spirits: Jinn and Genies from Arabia to Zanzibar'', 2010 {{ISBN|978-0-857-73063-3}} page 98</ref><ref name="ReferenceE">Tobias Nünlist ''Dämonenglaube im Islam'' Walter de Gruyter GmbH & Co KG, 2015 {{ISBN|978-3-110-33168-4}} p. 43 (German)</ref>
جنۆکە دەتوانێت لە شێوەی ئاژەڵی جیاواز دەربکەوێت وەک دووپشک یان پشیلە یان کوندەپەپوو یان کەر، ھەروەھا سەگەکان ئاژەڵێکی ترن کە زۆرجار لەگەڵ جنۆکە ھەژمار دەکرێت، بەتایبەتی سەگی ڕەش و ھەروەھا شێوەی مارەکان پەیوەندارترین ئاژەڵن بۆ جنۆکەکان لە ڕوانگەی ئیسلامدا. کەچی بە پێچەوانی ئاژەلاکانی تر جنۆکە ناتوانێت لە شێوەی گورگدا دەربکەوێت، کە وا بڕوادەکرێت گورگەکە جنۆکەکان ڕاودەکەن<ref>name="ReferenceA98">Robert Lebling, ''Legends of the Fire Spirits: Jinn and Genies from Arabia to Zanzibar'', 2010 {{ISBN|978-0-857-73063-3}} page 98</ref><ref name="ReferenceE">Tobias Nünlist ''Dämonenglaube im Islam'' Walter de Gruyter GmbH & Co KG, 2015 {{ISBN|978-3-110-33168-4}} p. 43 (German)</ref>


=== لەسەر شێوەی زریان و سێبەردا ===
=== لەسەر شێوەی زریان و سێبەردا ===
هەروەها جنۆکەکان بە تەم و زریانی پەیوەستکراوە کە لەوانەیە لە تەم یان زریانی لماویدا دەربکەوێت
ھەروەھا جنۆکەکان بە تەم و زریانی پەیوەستکراوە کە لەوانەیە لە تەم یان زریانی لماویدا دەربکەوێت


=== لەسەر شێوەی مرۆڤ ===
=== لەسەر شێوەی مرۆڤ ===
ھێڵی ٢٧: ھێڵی ٢٦:


== پەیوەندی نێوان جنۆکە و شەیتان ==
== پەیوەندی نێوان جنۆکە و شەیتان ==
هەردوو لیکۆلینەوەی ئیسلامی و نائیسلامی بەگشتی جیاوازی لەنێوان فریشتە و جنۆکە و شەیتان دەکەن وەکوو سێ جۆری جیاوازی قەوارەی ڕۆحی لە ڕوانگەی ئیسلامیدا<ref>Amira El-Zein ''Islam, Arabs, and Intelligent World of the Jinn'' Syracuse University Press 2009 {{ISBN|9780815650706}} page 21</ref><ref name="ReferenceG">Tobias Nünlist ''Dämonenglaube im Islam Walter de Gruyter GmbH & Co KG'', 2015 {{ISBN|978-3-110-33168-4}} p. 47 (German)</ref>، زۆرجاران جیاوازەکانی نێوان جنۆکە و شەیتان روون نیە، جنۆکەکان چەندین تایبەتمەندییان هەیە کە لەگەڵ شەیتانەکان هاوبەشیدەکەن، کە هەردووکیان بەرپرسن لە نەخۆشییە دەروونییەکان و خاوەندارێتیکردنی، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا ئەم تایبەتمەندییانە لە فەرموودەی قورئان و پێغەمبەردا دەرناکەون. کە قورئان جەخت لەسەر بەراوردکاری نێوان مرۆڤ و جنۆکە دەکاتەوە کە وەکوو بەرپرس و ئازادن لە کردەوەکانیان<ref>Eichler, Paul Arno, 1889 Die Dschinn, Teufel und Engel in Koran [microform] p. 60 (German)</ref><ref name="ReferenceG2">Tobias Nünlist ''Dämonenglaube im Islam Walter de Gruyter GmbH & Co KG'', 2015 {{ISBN|978-3-110-33168-4}} p. 47 (German)</ref>، جنۆکە چەندین تایبەتمەندی لەگەڵ مرۆڤ هاوبەشدەکات، کە شەیتانەکان نیانە.<ref name="racius1">Egdunas Racius ISLAMIC EXEGESIS ON THE JINN: THEIR ORIGIN, KINDS AND SUBSTANCE AND THEIR RELATION TO OTHER BEINGS p. 132</ref>
ھەردوو لیکۆلینەوەی ئیسلامی و نائیسلامی بەگشتی جیاوازی لەنێوان فریشتە و جنۆکە و شەیتان دەکەن وەکوو سێ جۆری جیاوازی قەوارەی ڕۆحی لە ڕوانگەی ئیسلامیدا،<ref>Amira El-Zein ''Islam, Arabs, and Intelligent World of the Jinn'' Syracuse University Press 2009 {{ISBN|9780815650706}} page 21</ref><ref name="ReferenceG">Tobias Nünlist ''Dämonenglaube im Islam Walter de Gruyter GmbH & Co KG'', 2015 {{ISBN|978-3-110-33168-4}} p. 47 (German)</ref> زۆرجاران جیاوازەکانی نێوان جنۆکە و شەیتان ڕوون نییە، جنۆکەکان چەندین تایبەتمەندییان ھەیە کە لەگەڵ شەیتانەکان ھاوبەشیدەکەن، کە ھەردووکیان بەرپرسن لە نەخۆشییە دەروونییەکان و خاوەندارێتیکردنی، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا ئەم تایبەتمەندییانە لە فەرموودەی قورئان و پێغەمبەردا دەرناکەون. کە قورئان جەخت لەسەر بەراوردکاری نێوان مرۆڤ و جنۆکە دەکاتەوە کە وەکوو بەرپرس و ئازادن لە کردەوەکانیان،<ref>Eichler, Paul Arno, 1889 Die Dschinn, Teufel und Engel in Koran [microform] p. 60 (German)</ref><ref name="ReferenceG2">Tobias Nünlist ''Dämonenglaube im Islam Walter de Gruyter GmbH & Co KG'', 2015 {{ISBN|978-3-110-33168-4}} p. 47 (German)</ref> جنۆکە چەندین تایبەتمەندی لەگەڵ مرۆڤ ھاوبەشدەکات، کە شەیتانەکان نیانە.<ref name="racius1">Egdunas Racius ISLAMIC EXEGESIS ON THE JINN: THEIR ORIGIN, KINDS AND SUBSTANCE AND THEIR RELATION TO OTHER BEINGS p. 132</ref>


== جنۆکە لە زانستی هاوچەرخدا ==
== جنۆکە لە زانستی ھاوچەرخدا ==
هیچ بەڵگەیەکی زانستی نییە لەسەر بوونی جنۆکە لە زانستی هاوچەرخدا، کە چەندین لێکۆڵینەوەی لەسەرکراوە، کە لێکۆڵینەو و توێژینەوەکان نەگەشتونەتە ئەنجامی ئەرێنی، هەروەها هێچ بەڵگەنامە یان وێنەیەکی دانپێدراو لە گۆڤارە زانستییەکاندا بڵاونەکراونەتەوە، هەروەها لە بواری پزیشکی پشتڕاست نەکرایەوە، و هۆکارەکانی نەخۆشی بۆ نەخۆشیاکانی شیزۆفرینیا یان شیزۆفرینیایە دەگەرینتەوە
ھیچ بەڵگەیەکی زانستی نییە لەسەر بوونی جنۆکە لە زانستی ھاوچەرخدا، کە چەندین لێکۆڵینەوەی لەسەرکراوە، کە لێکۆڵینەو و توێژینەوەکان نەگەشتونەتە ئەنجامی ئەرێنی، ھەروەھا ھێچ بەڵگەنامە یان وێنەیەکی دانپێدراو لە گۆڤارە زانستییەکاندا بڵاونەکراونەتەوە، ھەروەھا لە بواری پزیشکی پشتڕاست نەکرایەوە، و ھۆکارەکانی نەخۆشی بۆ نەخۆشیاکانی شیزۆفرینیا یان شیزۆفرینیایە دەگەرینتەوە


== سەرچاوەکان ==
== سەرچاوەکان ==

وەک پێداچوونەوەی ‏١٩:١٤، ١٢ی تشرینی دووەمی ٢٠٢٠

جنۆکە (بە عەرەبی: الجِنّ) (بە واتە فراوانەکەی بریتییە لە ڕۆحەکان یان دیوەکان)[١] بەپێی ئاین و ئەفسانە کۆنەکانی عەرەب، جنۆکە بوونەوەریکی سەروسروشتییە کە لە ھەمان ھەسارەی ئێمە دەژیت کە مێشک و تێگەیشتنیان ھەیە بەڵام ناتوانرێت ببینرێت، ھەورەھا ئەتوانێن ھەستیان پێبکەین و ھەستەکانمان لێی بەئاگابن، ھەر بۆیە پێی دەگوترێت جنۆکە چونکە خۆی دەشارێتەوە و نابینرێت، زۆر کەس پێیانوایە کە بوونی ھەیە و لە شێوەدا جیاوازیان ھەیە، ھەروەھا توانایان ھەیە بۆ ئەنجامدانی کاری قورسەکان

زولقەرناین بە یارمەتی ھەندێک جنۆکە، دیوارەکەی ئاسنین دروستدەکەن بۆ دوورخستنەوەی یەجوج ومەجوج (لە بچووککراوەی فارسییەکانی سەدەی ١٦)

جنۆکە لە ئیسلام

ھەموو موسڵمانانی جیھان لەسەر ئەوە ھاوتان کە جنۆکە بوونی ھەیە و لە قورئاندا باسکراوە: وَخَلَقَ الْجَانَّ مِنْ مَارِجٍ مِنْ نَارٍ (ڕەحمان:١٥) و لە قورئاندا سوورەتیکی تەواو ھەیە لەسەر جنۆکە بەناوی سوورەتی جن. موسڵمانانەکان باوەڕیان وایە کە جنۆکە توانای جەستەیی نائاسایی ھەیە، کە دەتوانی خەڵک ببینێت ھەروەھا دەتوانێ شێوەیەی خۆیان بگۆرن بەو جۆری کە دەیانەوێت، و ھەندێک لە پسپۆڕانی قورئان، قورئان لەسەر ئەو کەسانە دەخوێننەوە کە جنۆکە دەستیان لێداوە یان چووتە لاشیان بۆ ئەوەی دەریان بکەن و ھەندێکی تریش دەتوانن لەگەڵ جنۆکەکان قسە دەکەن و مشتومڕیان لەگەڵ بکەن لە ڕوانگەی ئەوان، ھەروەھا لە قورئاندا ٢٩ جار باسی جنۆکە کراوە. کە لە ڕوانگەی قورئاندا محەممەد وەک پێغەمبەرێک بۆ ھەردوو کۆمەڵگای مرۆڤ و جنۆکە نێردراوە[٢]

جنۆکە لە ڕوانگەی قورئاندا

قورئان دادەنێن بەبوونی جنۆکە کە سیفەتەکانی بە کورتی:

  1. بوونەوەریکەکەن کە لە ئاگر دروستکراون[٣]
  2. دەرککردن لەنێوان ڕاستی و ھەڵە، و ھێزی تێگەیشتن[٤]
  3. ئەرک و بەرپرسیارییەتیان ھەیە[٥]
  4. ھەندێک باوەرداڕن و ھەندێکی بێ باوەڕن[٥]
  5. توانایان ھەیە ھەندێک کار ئەنجامبدەن کە مرۆڤ پێویستی پێیەتی[٦]
  6. پێش مرۆڤ لەسەر زەوی ژیاون[٧]

شێوەکانی جنۆکە

شێوەکانی جنۆکە دەکرێت دابەشبکرێت بۆ سێ پۆلی سەرەکی:

لەسەر شێوەی ئاژەل

جنۆکە دەتوانێت لە شێوەی ئاژەڵی جیاواز دەربکەوێت وەک دووپشک یان پشیلە یان کوندەپەپوو یان کەر، ھەروەھا سەگەکان ئاژەڵێکی ترن کە زۆرجار لەگەڵ جنۆکە ھەژمار دەکرێت، بەتایبەتی سەگی ڕەش و ھەروەھا شێوەی مارەکان پەیوەندارترین ئاژەڵن بۆ جنۆکەکان لە ڕوانگەی ئیسلامدا. کەچی بە پێچەوانی ئاژەلاکانی تر جنۆکە ناتوانێت لە شێوەی گورگدا دەربکەوێت، کە وا بڕوادەکرێت گورگەکە جنۆکەکان ڕاودەکەن[٨][٩]

لەسەر شێوەی زریان و سێبەردا

ھەروەھا جنۆکەکان بە تەم و زریانی پەیوەستکراوە کە لەوانەیە لە تەم یان زریانی لماویدا دەربکەوێت

لەسەر شێوەی مرۆڤ

زۆرجاران جنۆکە لەسەر شێوەی مرۆڤ دەردەکەون

پەیوەندی نێوان جنۆکە و شەیتان

ھەردوو لیکۆلینەوەی ئیسلامی و نائیسلامی بەگشتی جیاوازی لەنێوان فریشتە و جنۆکە و شەیتان دەکەن وەکوو سێ جۆری جیاوازی قەوارەی ڕۆحی لە ڕوانگەی ئیسلامیدا،[١٠][١١] زۆرجاران جیاوازەکانی نێوان جنۆکە و شەیتان ڕوون نییە، جنۆکەکان چەندین تایبەتمەندییان ھەیە کە لەگەڵ شەیتانەکان ھاوبەشیدەکەن، کە ھەردووکیان بەرپرسن لە نەخۆشییە دەروونییەکان و خاوەندارێتیکردنی، بەڵام لەگەڵ ئەوەشدا ئەم تایبەتمەندییانە لە فەرموودەی قورئان و پێغەمبەردا دەرناکەون. کە قورئان جەخت لەسەر بەراوردکاری نێوان مرۆڤ و جنۆکە دەکاتەوە کە وەکوو بەرپرس و ئازادن لە کردەوەکانیان،[١٢][١٣] جنۆکە چەندین تایبەتمەندی لەگەڵ مرۆڤ ھاوبەشدەکات، کە شەیتانەکان نیانە.[١٤]

جنۆکە لە زانستی ھاوچەرخدا

ھیچ بەڵگەیەکی زانستی نییە لەسەر بوونی جنۆکە لە زانستی ھاوچەرخدا، کە چەندین لێکۆڵینەوەی لەسەرکراوە، کە لێکۆڵینەو و توێژینەوەکان نەگەشتونەتە ئەنجامی ئەرێنی، ھەروەھا ھێچ بەڵگەنامە یان وێنەیەکی دانپێدراو لە گۆڤارە زانستییەکاندا بڵاونەکراونەتەوە، ھەروەھا لە بواری پزیشکی پشتڕاست نەکرایەوە، و ھۆکارەکانی نەخۆشی بۆ نەخۆشیاکانی شیزۆفرینیا یان شیزۆفرینیایە دەگەرینتەوە

سەرچاوەکان

  1. ^ Tobias Nünlist Dämonenglaube im Islam Walter de Gruyter GmbH & ٢٠١٥ ISBN 978-3-110-33168-4 لا. ٢٢ (ئەڵمانی)
  2. ^ قورئانی پیرۆز، سوورەتی ئەنعام، ئایەت ١٩
  3. ^ قورئانی پیرۆز، سوورەتی ڕەحمان، ئایەت ١٥
  4. ^ قورئانی پیرۆز، سوورەتی جن
  5. ^ ئ ا ئایەتەکانی سوورەتی جن و سوورەتی ڕەحمان
  6. ^ سباء، 12 - 13
  7. ^ حجر، 27
  8. ^ name="ReferenceA98">Robert Lebling, Legends of the Fire Spirits: Jinn and Genies from Arabia to Zanzibar, 2010 ISBN 978-0-857-73063-3 page 98
  9. ^ Tobias Nünlist Dämonenglaube im Islam Walter de Gruyter GmbH & Co KG, 2015 ISBN 978-3-110-33168-4 p. 43 (German)
  10. ^ Amira El-Zein Islam, Arabs, and Intelligent World of the Jinn Syracuse University Press 2009 ISBN 9780815650706 page 21
  11. ^ Tobias Nünlist Dämonenglaube im Islam Walter de Gruyter GmbH & Co KG, 2015 ISBN 978-3-110-33168-4 p. 47 (German)
  12. ^ Eichler, Paul Arno, 1889 Die Dschinn, Teufel und Engel in Koran [microform] p. 60 (German)
  13. ^ Tobias Nünlist Dämonenglaube im Islam Walter de Gruyter GmbH & Co KG, 2015 ISBN 978-3-110-33168-4 p. 47 (German)
  14. ^ Egdunas Racius ISLAMIC EXEGESIS ON THE JINN: THEIR ORIGIN, KINDS AND SUBSTANCE AND THEIR RELATION TO OTHER BEINGS p. 132
وەرگیراو لە «https://ckb.wikipedia.org/w/index.php?title=جنۆکە&oldid=730151»