بۆ ناوەڕۆک بازبدە

ھەڵبژاردنەکانی پەرلەمان لە لیتوانیا (٢٠٢٤)

لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
2024 Lithuanian parliamentary election
وڵاتلیتوانیا
دەسەڵاتی دادوەری دەگرێتەوەلیتوانیا
لە پێش2020 Lithuanian parliamentary election
کاتی ڕوودان١٣ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٤

ھەڵبژاردنە پەرلەمانییەکان لە لیتوانیا لە ١٣ و ٢٧ی تشرینی یەکەمی ٢٠٢٤ بەڕێوەچوو بۆ ھەڵبژاردنی ١٤١ ئەندامی سێیماس. ئەندامانی پەرلەمان لە ٧١ ناوچەی تاک-ئەندام بە سیستەمی دوو-خولی ھەڵبژێردران، و ٧٠ ئەندامەکەی تر لە یەک ناوچەی نیشتمانی بە نوێنەرایەتی ڕێژەیی. خولی یەکەم لە ١٣ی تشرینی یەکەم و خولی دووەم لە ٢٧ی تشرینی یەکەمی بەڕێوەچوو.[١][٢][٣]

ھەڵبژاردنەکان لەلایەن پارتی سۆشیال دیموکراتی لیتوانیاوە (LSDP) برانەوە،[٤] کە ١٩٫٣٢٪ی دەنگەکان و ٥٢ کورسی بەدەستھێنا، بەراورد بە ٩٫٥٨٪ و ١٣ کورسی لە ھەڵبژاردنەکانی پێشوو لە ٢٠٢٠. یەکێتی نیشتمان (TS-LKD)، گەورەترین پارتی لە ھاوپەیمانی ناوەند-ڕاستی فەرمانڕەوا لە سێیماسی پێشوو، لە پلەی دووەمی دوور کۆتایی پێھات و ٢٨ کورسی بەدەستھێنا، دابەزین لە ٥٠ کورسی پێشووی.

دوای ھەڵبژاردنەکە، سۆشیال دیموکراتەکان دەستیان بە دانوستانی ھاوپەیمانێتی کرد لەگەڵ یەکێتی جووتیاران و سەوزەکانی لیتوانیا (LVŽS) و پارتی نوێی یەکێتی دیموکراتەکان «بۆ لیتوانیا» (DSVL)، کە لە دووەمیان جیابووەوە. بزووتنەوەی لیبراڵەکان (LS)، کە بەشێک بوو لە ھاوپەیمانی پێشووی کۆنزەرڤاتیڤەکان، و بەرەبەیانی نێموناس (PPNA)، پارتێکی نوێی نەتەوەیی کە لە پلەی سێیەم کۆتایی پێھات، داکۆکیان لە شوێنی پۆتێنشیاڵی خۆیان لە ھاوپەیمانێتی نوێی ناوەند-چەپدا کردووە.[٥]

پێشینە

[دەستکاری]

ھەڵبژاردنی ٢٠٢٠ لەلایەن یەکێتی نیشتمانەوە برایەوە، کە ھاوپەیمانێتی لەگەڵ بزووتنەوەی لیبراڵ و پارتی ئازادی پێکھێنا. کابینەی شیمۆنیتێ لەلایەن سەرۆک گیتاناس ناوسێدا لە ٧ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٠ دەستنیشان کرا، دوای ئەوەی سێیماس ئینگریدا شیمۆنیتێی وەک سەرۆک وەزیران پەسەند کرد.[٦] لە ١١ی کانوونی یەکەم، بەرنامەی حکوومەت پەسەند کرا، بەمەش کابینەکە بە فەرمی دەستی بەکار بوو.[٧] ڕووداوە گرنگەکانی ناوخۆیی و دەرەکی لە ماوەی دەسەڵاتەکەیدا بریتی بوون لە پەتای کۆڤید-١٩ لە لیتوانیا، ناڕەزایەتییەکانی بیلاڕوس ٢٠٢٠–٢٠٢١ و قەیرانی سنووری بیلاڕوس-یەکێتی ئەورووپا و داگیرکردنی ئوکراینا لەلایەن ڕووسیاوە.

سەرچاوەکان

[دەستکاری]
  1. ^ «The forthcoming elections». www.vrk.lt. لە ڕەسەنەکە لە 29 February 2024 ئەرشیڤ کراوە. لە 29 February 2024 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |archive-date= (یارمەتی)
  2. ^ «Lithuania starts registering voters abroad for next year's elections». lrt.lt (بە ئینگلیزی). LRT. 28 November 2023. لە 29 February 2024 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  3. ^ «Lithuania's general elections: 19 parties, 18 unaffiliated politicians register to run». lrt.lt (بە ئینگلیزی). 23 July 2024. لە 27 July 2024 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  4. ^ «Lithuanian Social Democratic leader hails 'historic' election victory». lrt.lt (بە ئینگلیزی). 28 October 2024. لە 28 October 2024 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  5. ^ «Lithuania's parliament elections: key takeaways». lrt.lt (بە ئینگلیزی). 28 October 2024. لە 28 October 2024 ھێنراوە. {{cite news}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= و |date= (یارمەتی)
  6. ^ «Lietuvos Respublikos Prezidentas» (PDF). www.lrp.lt. 2020. لە 1 August 2024 ھێنراوە. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |access-date= (یارمەتی)
  7. ^ «Lietuva turi naują Vyriausybę – Seimas pritarė programai, prisiekė ministrai». 11 December 2020. {{cite web}}: نرخەکانی ڕێکەوت بپشکنە لە: |date= (یارمەتی)