گالاتێیا (مانگ)

گالاتێیا
گالاتێیا
ناونراوە لەدوای	Galatea
زانا	Stephen P. Synnott، ڤۆیجر ٢
کاتی دۆزینەوە	٢٨ی تەممووزی ١٩٨٩
Parent astronomical body	نێپتوون
Provisional designation	S/1989 N 4
	لە ویکیدراوە دەستکاریی زانیارییەکان بکە

گالاتێیا ھەروەھا بە نەپتونی شەشەم ناسراوە، چوارەم نزیکترین مانگی ناوەوەی نەپتون. ناوی گالاتیایە کە یەکێکە لە پەنجا نێریدەکانی ئەفسانەی یۆنانی، کە سایکلۆپس پۆلیفیمۆس بە بێھودە عاشقی بوو

دۆزینەوە

گالاتیا لە کۆتایی مانگی تەممووزی ساڵی ١٩٨٩ لە وێنەکاندا دۆزرایەوە کە لەلایەن پشکنەری ڤۆیجر ٢ گیراوە. ناوی کاتی S/1989 N 4 ی پێدرا.^[١] دۆزینەوەکە لە ٢ی ئابی ١٩٨٩ ڕاگەیەندرا (IAUC 4824)، و باس لە «١٠ چوارچێوە دەکات کە لە ماوەی ٥ ڕۆژدا گیراوە»، ئەمەش ئاماژەیە بۆ ڕێکەوتی دۆزینەوەکە لەکاتێکدا پێش ٢٨ی تەممووز بووە. ناوەکە لە ١٦ی ئەیلوولی ١٩٩١ دانراوە^[٢]

تایبەتمەندییە فیزیایییەکان

گالاتیا شێوەی ناڕێکی ھەیە و ھیچ نیشانەیەکی ھیچ گۆڕانکارییەکی جیۆلۆجی نیشان نادات. پێدەچێت کەڵەکەیەکی داروپەردوو بێت کە لە پارچە مانگە دەستکردە ڕەسەنەکانی نەپتون دووبارە کۆکراوەتەوە، کە بەھۆی تێکچوونەکانی تریتۆنەوە شکێندرابوون ھەر زوو دوای گرتنی ئەو مانگە بۆ خولگەیەکی سەرەتایی زۆر سەرنجڕاکێش^[٣]

خولگە

خولگەی گالاتیا لە خوار تیژڕەوی خولگەی ھاوکاتی نەپتون دایە، بۆیە بە ھێواشی بەرەو ناوەوە دەسوڕێتەوە بەھۆی خاوبوونەوەی مەل و با و لەوانەیە لە کۆتاییدا کاریگەری لەسەر ھەسارەکە ھەبێت یان بشکێت بۆ سیستەمێکی ئەڵقەی ھەسارەی نوێ لەگەڵ تێپەڕبوونی سنووری ڕۆشەکەی بەھۆی کشانی مەل و با. پێدەچێت گالاتیا مانگێکی شوان بێت بۆ ئەڵقەی ئادەمز کە ھەزار کیلۆمەتر (٦٢٠ میل) لە دەرەوەی خولگەکەیەوە دوورە. ھەروەھا دەنگدانەوەکان لەگەڵ گالاتیا بە ڕێژەی ٤٢:٤٣ بە ئەگەریترین میکانیزم دادەنرێت بۆ سنووردارکردنی کەوانە ناوازەکانی ئەڵقە کە لەم ئەڵقەیەدا ھەن^[٤] بارستەی گالاتیا بە پشتبەستن بەو تێکچوونە تیشکیانەی کە لەسەر ئەڵقەکە دەیکات خەمڵێندراوە^[٥]

سەرچاوەکان

^ Marsden، Brian G. (٢ی ئابی ١٩٨٩). «Satellites of Neptune». IAU Circular. ٤٨٢٤. لە ٢٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠١١ ھێنراوە.
^ Marsden، Brian G. (١٦ی ئەیلوولی ١٩٩١). «Satellites of Saturn and Neptune». IAU Circular. ٥٣٤٧. لە ٢٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠١١ ھێنراوە.
^ Banfield، Don؛ Murray، Norm (October 1992). «A dynamical history of the inner Neptunian satellites». Icarus. ٩٩ (2): ٣٩٠–٤٠١. Bibcode:١٩٩٢Icar...٩٩..٣٩٠B. doi:١٠.١٠١٦/٠٠١٩-١٠٣٥(٩٢)٩٠١٥٥-Z. {{cite journal}}: |bibcode= length بپشکنە (یارمەتی)
^ Namouni، F.؛ C. Porco (٢٠٠٢). «The confinement of Neptune's ring arcs by the moon Galatea». Nature. ٤١٧ (6884): ٤٥–٧. Bibcode:٢٠٠٢Natur.٤١٧...٤٥N. doi:١٠.١٠٣٨/٤١٧٠٤٥a. PMID ١١٩٨٦٦٦٠. S2CID ٤٤٣٠٣٢٢. {{cite journal}}: |bibcode= length بپشکنە (یارمەتی); نرخی |s2cid= بپشکنە (یارمەتی)
^ Porco، C.C. (١٩٩١). «An Explanation for Neptune's Ring Arcs». Science. ٢٥٣ (5023): ٩٩٥–١٠٠١. Bibcode:١٩٩١Sci...٢٥٣..٩٩٥P. doi:١٠.١١٢٦/science.٢٥٣.٥٠٢٣.٩٩٥. PMID ١٧٧٧٥٣٤٢. S2CID ٧٤٢٧٦٣. {{cite journal}}: |bibcode= length بپشکنە (یارمەتی); نرخی |s2cid= بپشکنە (یارمەتی)

[IAUC_4824-1] Marsden، Brian G. (٢ی ئابی ١٩٨٩). «Satellites of Neptune». IAU Circular. ٤٨٢٤. لە ٢٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠١١ ھێنراوە.

[IAUC_5347-2] Marsden، Brian G. (١٦ی ئەیلوولی ١٩٩١). «Satellites of Saturn and Neptune». IAU Circular. ٥٣٤٧. لە ٢٦ی تشرینی یەکەمی ٢٠١١ ھێنراوە.

[BanfieldMurray1992-3] Banfield، Don؛ Murray، Norm (October 1992). «A dynamical history of the inner Neptunian satellites». Icarus. ٩٩ (2): ٣٩٠–٤٠١. Bibcode:١٩٩٢Icar...٩٩..٣٩٠B. doi:١٠.١٠١٦/٠٠١٩-١٠٣٥(٩٢)٩٠١٥٥-Z. {{cite journal}}: |bibcode= length بپشکنە (یارمەتی)

[NamouniPorco-4] Namouni، F.؛ C. Porco (٢٠٠٢). «The confinement of Neptune's ring arcs by the moon Galatea». Nature. ٤١٧ (6884): ٤٥–٧. Bibcode:٢٠٠٢Natur.٤١٧...٤٥N. doi:١٠.١٠٣٨/٤١٧٠٤٥a. PMID ١١٩٨٦٦٦٠. S2CID ٤٤٣٠٣٢٢. {{cite journal}}: |bibcode= length بپشکنە (یارمەتی); نرخی |s2cid= بپشکنە (یارمەتی)

[Porco1991-5] Porco، C.C. (١٩٩١). «An Explanation for Neptune's Ring Arcs». Science. ٢٥٣ (5023): ٩٩٥–١٠٠١. Bibcode:١٩٩١Sci...٢٥٣..٩٩٥P. doi:١٠.١١٢٦/science.٢٥٣.٥٠٢٣.٩٩٥. PMID ١٧٧٧٥٣٤٢. S2CID ٧٤٢٧٦٣. {{cite journal}}: |bibcode= length بپشکنە (یارمەتی); نرخی |s2cid= بپشکنە (یارمەتی)

[١]

[٢]

[٣]

[٤]

[٥]