محەممەد عەلی عەونی
 |
محەممەد عەلی عەونی ( له دایکبووی ۱۸۹۷ زایینی له شاری سوێرکی، لیوای ئامه‌د- مردووی ۱۱ی تەموزی۱۹٥۲ له قاهیره ) پلەی یەکەم و دووهەمی خوێندنی له تورکیا تەواو کردووه و بۆ فێربوونی زانستی ئایینی و عەڕه‌بی چۆته میسر و له قاهیرە له ئەزهەر خوێندوویەتی و کارنامە بەرزی ساندووە. زمانەکانی فارسی و فەڕه‌نسی زۆر باش زانیوە، دەگەڵ بنەماڵەی بەدرخانیەکاندا لە دامەزراندنی کۆمەڵی خۆیبووندا بەشدار بووە. لە بەر کوردایەتی کردنی، تورک نەیانهێشتووە بگەڕێتەوە نیشتمانی خۆی و هه‌ر له میسر ماوەتەوە و لە دیوانی شاهیدا به وەرگێڕی زمانە ڕۆژهەڵاتیەکان دامەزراوە. شەڕەفنامەی فارسی له چاپ داوەتەوە و پێشەکی و پەڕاوێزی زۆر بە هێژای لەسەر نووسیوە. هەروەها شەڕەفنامە کردۆتە عەڕەبی و لە پاش مەرگی ئەو ساڵی ۱۹٥۸ لە لایەن وزارەتی تەربیەی میسر لە چاپ دراوە. "مەسەلەی کورد" (القضیة الکردیة) ی "بلوچ شێرکۆ"ی بە عەڕەبی نووسیوەتەوە. " خولاسەی تاریخی کورد و کوردستان" و " تاریخی دوەل و ئەماراتی کوردی"ی مامۆستا ئەمین زەکی بەگی کردوون بە عەڕەبی و بە پەراوێزی زۆر بایخدار ڕازاندوونەوە. جزمی دووهەمی "مشاهیر الاکراد"ی مامۆستا ئەمین زەکی بەگی لە چاپ داوەتەوە. هەروەها گەلێک نووسراوەی زۆر بە نرخی لە سەر کورد و کورستان هەن کە تا ئێستا بڵاو نەکراوەتەوە.