لونا ١٩

 

لونا ١٩ (بە ناوی Lunik 19 ) ( لە زنجیرەی E-8-LS)، ئەرکێکی بۆشایی ئاسمانی بێ تیمی پڕۆژەی لونا بوو. لونا ١٩ لێکۆڵینەوەی خوودکاری بوو دەربارەی کێڵگە کێشکردنی مانگی و شوێنی ماسکۆنەکانی (چڕیی بارستەیی) لەسەر مانگ. هەروەها لێکۆڵینەوەی لە ژینگەی مانگ و ڕووی مانگ و چالاک گاما و بای خۆر کردووە. هەروەها ڕوماڵی وێنەیی لە ڕێگەی سیستەمی تەلەفزیۆنیەوە بەدەست هێنرا.

تێڕوانینێکی گشتی

لونا ١٩ یەکەم کەشتی ئاسمانی خولگەی مانگ بوو کە "پێشکەوتوو" بوو کە دیزاینەکەی لەسەر بنەمای هەمان پاسی پلەی (Ye-8) بوو کە بۆ ڕۆڤەرەکانی مانگ و کۆکەرەوەی نمونە بەکاردەهێنرا، بۆ ئەم خولگەییانە کە بە Ye-8LS دەستنیشانکراون، "قۆناغی نیشتنەوە"ی بنەڕەتی بە چوارچێوەیەکی بێ تایەی هاوشێوەی گەڕۆکی لونۆخۆد کە هەموو ئامێرە زانستییەکانی لەناو دەفرێکی پەستانداردا دانرابوو، لە سەرەوەی کەشتیەکە هەبوو.

کەشتی ئاسمانی لونا ١٩ لە ٢٨ی ئەیلوولی ساڵی ١٩٧١دا خرایە ناو خولگەیەکی وەستانی زەوی و لەم خولگەیەوە بەرەو مانگ نێردرا. لونا ١٩ لە ٢ی تشرینی یەکەمی ١٩٧١ دوای دوو هەوڵدانی ڕێڕەو لە ٢٩ی ئەیلول و ١ی تشرینی یەکەمدا گەیشتە ناو خولگەیەک بە دەوری مانگدا.

هەر زوو دوای ئەوە، کەشتییە ئاسمانییەکە دەستی بە ئەرکی سەرەکی وێنەگرتنی کرد — دابینکردنی وێنەی پانۆرامای ناوچەی شاخاوی مانگ لە نێوان ٣٠° و ٦٠° پانی باشوور و لە نێوان ٢٠° و ٨٠° درێژی ڕۆژهەڵات. تاقیکردنەوە زانستییەکانی دیکە بریتی بوون لە لێکۆڵینەوەی بەرفراوان لەسەر شێوە و بەهێزی کێڵگەی کێشکردنی مانگ و شوێنی ماسکۆنەکان(چریی بارستەیی)، تاقیکردنەوەکانی جادووگەری لە مانگەکانی ئایار و حوزەیرانی ساڵی ١٩٧٢ ڕێگەی بە زاناکان دا کە چڕیی تەنۆلکە بارگاوییەکان لە بەرزی ١٠ کیلۆمەتردا دیاری بکەن. دیارە لێکۆڵینەوەکانی دیکە لەسەر بای خۆر لەگەڵ ئەوانەی کە لەلایەن خولگەی مەریخ ٢ و ٣ و ڤێنێراس ٧ و ٨ ئەنجامدراون، هەماهەنگ بوون. پەیوەندییەکان لەگەڵ فڕۆکەی لونا ١٩ لە ١ی تشرینی دووەمی ١٩٧٢دا لەدەستچوو، دوای ساڵێک لە کارکردن و زیاتر لە ٤٠٠٠ جار خوولی بە دەوری مانگدا کرد.

بەستەری دەرەکی

• "Luna 19", Solar System Exploration, NASA.gov ٢٢ی کانوونی دووەمی ٢٠٢١ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە. Archived </link>